تاریخ سند: 13 مرداد 1348
موضوع : دعوت آیت اله شریعتمداری و عده ای از روحانیون به منزل آیت اله میلانی ـ تبلیغات گلپایگانی علیه شریعتمداری
متن سند:
رونوشت گزارش خبر شماره 4744 /9ه ـ منبع ـ 195 ـ 1522
روز 10 /5 /48 آیت اله میلانی از آیت اله
شریعتمداری برای صرف ناهار به منزلش
دعوت نمود و به واسطه وی از کلیه روحانیون
زوار که به مشهد وارد شده اند و چند نفر از
علمای درجه 1 مقیم مشهد از جمله آیت اله
استرآبادی ـ حائری ـ محدث زاده ـ حاج
مصطفی طباطبایی قمی ـ آیت اله سبزواری
شاهرودی ـ میرزاجواد تهرانی1 ـ حسنعلی
مروارید ـ شیخ کاظم دامغانی2 ـ بخارائی ـ شیخ
غلامحسین ترک3 ـ مصباح علوی و شیخ رضا نوغانی) دعوت می نماید.
مجلس مزبور از ساعت 1145 شروع و پس از صرف ناهار در ساعت 2 بعد از ظهر مجلس ختم و
مدعوین متفرق می شوند و اتفاق قابل توجهی پیش نیامده است.
آیت اله شریعتمداری به سید محمدعلی میلانی و شیخ رضا نوغانی اظهار می نماید گلپایگانی و
فرزندانش در بین طلاب حوزه علمیه و علماء تبلیغاتی را علیه من شروع کرده بدین مضمون که
آنها جزو مجاهدین و مخالف دولت هستند و من با دولت همدست می باشم آقایان مرتب نسبت
به من سمپاشی نموده و در بین مردم شایع می نمایند که من جزو طرفداران شاه و دولت هستم
و آنها از مخالفین و مجاهدند.
در خاتمه شریعتمداری به میلانی (محرمانه) اظهار می نماید من با شما حرف زیادی دارم که
باید دو نفری صحبت کنیم قرار می شود که بعضی از روزها که میلانی به طرقبه می رود
شریعتمداری هم به همراه ایشان به طرقبه رفته ضمن هواخوری مذاکره نمایند.
آیت اله شریعتمداری به شیخ رضا نوغانی اظهار
می نماید من به منظور زیارت و استراحت به
مشهد آمده ام برنامه دید و بازدید و اقامتم در
مشهد بایستی طوری تنظیم که سوژه و
حربه ای به دست مخالفین ندهد تا بدین
وسیله علیه من اقدام نمایند.
توضیح منبع خبر : مجلسی که روز جمعه 10
مردادماه به افتخار شریعتمداری، میلانی در
منزلش ترتیب داده و از علمای درجه 1 مسافر
و مقیم مشهد به صرف ناهار دعوت می نماید
بسیار مجلل و در بزرگداشت شریعتمداری اثر
زیادی داشته است.
ضمنا از روز ورود
شریعتمداری به مشهد علماء و وعاظ و طلاب و
اصناف و بازاریهای مشهد به نحو شایسته ای از
ایشان دیدن کرده و هیئتهای مذهبی نیز به
ملاقات وی رفته اند این موضوع باعث حسادت گلپایگانی و فرزندانش شده سیدمهدی و
سیدجواد فرزندان آیت اله گلپایگانی تبلیغاتی علیه شریعتمداری را شروع و مبالغ زیادی به
ایادی قمی از جمله شیخ عباس طبسی ـ میرزای تلافی ـ سید عبدالکریم هاشمی نژاد و چند نفر
از طلاب طرفدار قمی می دهند تا تبلیغات علیه شریعتمداری را شروع و بدین وسیله
شریعتمداری را به اصطلاح کوبیده و گلپایگانی را بزرگ نمایند.
نظریه منبع خبر : اقدام گلپایگانی و فرزندان و ایادی وی علیه شریعتمداری که به منظور
کوبیدن شریعتمداری و بزرگداشت گلپایگانی به عمل آمده است در بین علماء و حوزه علمیه
مشهد نتیجه عکس داشته و از این عمل گلپایگانی بیشتر علماء و وعاظ و طلاب اظهار تنفر
می نمایند.
نظریه رهبر عملیات : اغلب اصناف و بازاریهای مشهد علماء و وعاظ و طلاب مشهد رؤسا و خدام
آستانه به نحو قابل توجهی از شریعتمداری تجلیل نموده و به دیدن وی می روند آیت اله
سبزواری4 در حضور جمعی از علماء و وعاظ و طلاب از شریعتمداری خواهش می کند که چند
شبی را در جامع گوهرشاد به جای وی نماز بگذارد و اضافه می نماید این افتخار را به من و
مؤمنین مشهد بدهید که با شما نماز خوانده مستفیض شویم شریعتمداری ضمن تشکر فعلاً
قبول نکرده است به طورکلی استقبال از شریعتمداری و به خصوص تقاضای سبزواری از
مشارالیه در زمینه اینکه به جای وی در جامع گوهرشاد نماز بخواند و آیات مشهد به وی اقتداء
کنند در بزرگداشت و تجلیل نامبرده بیش از پیش مؤثر گردیده و باعث حسادت گلپایگانی و
فرزندانش شده شروع به تبلیغ علیه وی می نمایند آیت اله شریعتمداری از این موضوع و تبلیغ
علیه وی ناراحت می شود و از گلپایگانی نزد میلانی و سید محمدعلی و نوغانی و چند نفر دیگر
گلایه می نماید.
میلانی اظهار می نماید شما توجهی به تبلیغات آنها ننمائید صورت خوبی ندارد
که در مشهد اصطکاکی بین شما و ایشان به وجود آید.
نتیجه تبلیغات گلپایگانی و فرزندانش
علیه شریعتمداری این شده است که در بین حوزه علمیه و علمای مشهد اظهار می گردد چون
دید و بازدید و ملاقات و استقبال از شریعتمداری وسیله مشهدیها خیلی بهتر از گلپایگانی به
عمل آمده باعث حسادت و عصبانیت گلپایگانی شده است لذا علیه آقا تبلیغ می نمایند
خونسردی شریعتمداری هم مزید بر علت شده و به طور کلی باعث تضعیف گلپایگانی را فراهم
نموده است.
رونوشت برابر اصل است.
پرونده 60599 بایگانی است.
در پرونده 9292 بایگانی شود.
توضیحات سند:
1ـ میرزا جواد آقا تهرانی عالمی وارسته، مجاهدی خود ساخته، موحدی به خدا پیوسته فقیهی مفسر، زاهدی اندیشمند و
دانشمندی !پرهیزکار که در علم و عمل و زهد و تقوی اسوه بود و سرمشق و حجت دیگران، او به سال 1283 شمسی در
خانواده ای اصیل و مذهبی در تهران متولد شد پدرش حاج محمد تقی از تجار متدین و مورد اعتماد بازاریان بود.
میرزا
پس از تحصیل دوره ابتدائی برای فراگیری علوم دینی راهی قم شد پس از گذراندن مقدمات و سطح به نجف اشرف رفت و
از محضر اساتیدی همچون شیخ مرتضی طالقانی، شیخ محمد تقی آملی بهره های فراوان برد، پس از مراجعت به ایران در
مشهد رحل اقامت گزیده و با حضور در درس علماء وقت شیخ هاشم قزوینی، و به خصوص میرزا مهدی اصفهانی شخصیت
علمی و اخلاقی او شکل گرفت.
علیرغم موقعیتی که داشت از مال دنیا هیچ نیندوخت و در خانه استیجاری زندگی می کرد.
او خود را از خاکساران اهل بیت (ع) می دانست و در روز عاشورا سقّا می شد و در جریان جنگ تحمیلی عراق علیه ایران
اسلامی طی چند مرتبه سفر به جبهه ها در کنار رزمندگان اسلام بود و نقل شده است که فرموده بود «اگر در جبهه شهید
شدم، در همان محل شهادت، دفنم کنید» برخی از آثار قلمی ایشان عبارتند از : بررسی در پیرامون اسلام (ردیه بر
کسروی)، فلسفه بشری و اسلامی، بهائی چه می گوید، عارف و صوفی چه می گوید میزان المطالب، آئین زندگی و درسهای
اخلاق اسلامی.
این عارف زاهد پس از مدتی بستری شدن بر اثر بیماری کبد در سحرگاه سه شنبه دوم آبان 1368 برابر 23
ربیع الاول 1410 به سرای ابدی شتافت.
2ـ مرحوم آیت الله حاج شیخ محمد کاظم فرزند آخوند ملا علی اکبر (مهدوی) دامغانی از علمای اعلام و محققین عظام و
مدرسین والامقام استان خراسان و حوزه علمیه مشهد مقدس است که در جمادی الثانی 1316 قمری در قریه شمس آباد
دامغان متولد گردید.
او با بهره گیری از محضر اساتیدی چون آیه اللّه حاج میرزا محمد خراسانی فرزند آخوند و حاج میرزا
مهدی اصفهانی و حاج آقا حسین قمی به تکمیل خارج فقه و اصول پرداخت و به اجتهاد رسید.
او در تأسیس حوزه علمیه
جدید مشهد در سال 1320 شمسی سهم بسزایی دارد.
علامه دامغانی دارای سجایای اخلاقی و محامد آداب و محاسن
اخلاق و صراحت لهجه و معرض از مقامات و هرگونه تظاهرات و حتی فتوی دادن می باشد.
ر.ک: گنجینه دانشمندان، محمد شریف رازی، ج 7، صص 107 ـ 105
3ـ مرحوم آیت الله حاج شیخ غلامحسین تبریزی در سال 1353 ه ق در تبریز متولد شد.
پس از رشد و پرورش و خواندن
مقدمات و ادبیات، سطوح متوسط و عالی را از محضر مدرسین و حجج اسلام تبریز مانند مرحوم آیت الله حاج میرزا
ابوالحسن انگجی و...
استفاده نموده و برای تکمیل مبانی علمیه به نجف اشرف مهاجرت نمود و چندی از درس مرحوم
علامه آخوند ملاکاظم خراسانی (صاحب کفایه) و مرحوم آیه اللّه شریعت اصفهانی و مقداری نیز از درس مرحوم علامه
یزدی صاحب عروه مستفیض گردید تا به درجه عالیه اجتهاد نائل گشت.
آنگاه به تبریز مراجعت و مشغول به وظائف دینی
از جمله اقامه جماعت و ترویج احکام گردید به همین جهت مورد تعقیب مقامات دولتی آن روز قرار گرفت و پس از 8 ماه
اختفاء در سال 1350 ه ق به مشهد مقدس مهاجرت و در مسجد جامع گوهرشاد به تدریس فقه و اصول و اقامه جماعت
پرداخت.
از آثار ایشان می توان به موارد زیر اشاره نمود :
1ـ اصول مهذبه در مسائل مهمه اصول فقه.
2ـ الدروس الدینیه در 9 جلد 3ـ گوهرهای درخشان
4ـ انوار لامع 5ـ الدرر الثمینه
4ـ منظور، آقای حاج سید زین العابدین سبزواری می باشد.
منبع:
کتاب
آیتالله العظمی حاج سید محمدرضا گلپایگانی به روایت اسناد ساواک - جلد دوم صفحه 369