تاریخ سند: 4 شهریور 1356
موضوع: آیت‌الله سیدکاظم شریعتمداری
متن سند:
از: 9/ ﻫ تاریخ: 4 /6 /2536[1356]
به: 312 شماره: 8509 /9ﻫ1
موضوع: آیت‌الله سیدکاظم شریعتمداری
پیرو 8404 /9ﻫ1 ـ 12 /6 /36
در تاریخ 4 /6 /36 نامبرده فوق در معیت نوغانی،1 با آقای ولیان استاندار خراسان در کاخ ملک‌آباد ملاقات نموده است. آیت‌الله شریعتمداری در این ملاقات از خرید کارخانه قند شیروان وسیله هژبر یزدانی که بهائی است اظهار گله کرده؛ ضمناً در جلسه اظهار گردیده هژبر یزدانی یکی از مهندسین کارخانه را به جرم رفتن به مسجد از کارخانه اخراج نموده و انجمن مبارزه با بهائیت در بجنورد که دبیر آن شخصی به نام مقدم می‌باشد و در زمینه مبارزه با بهائیت فعالیت می‌کرده و به وضع انجمن مورد بحث وارد می‌باشد، هشت ماه است که تعطیل گردیده است.
نظریه شنبه . مطالب مزبور بیان شده است.
نظریه یکشنبه . مفاد گزارش خبر صحت دارد.
نظریه چهارشنبه . نظریه یکشنبه تایید می‌گردد. ضمناً در مورد اینکه هژبر یزدانی کارگری را به جرم رفتن به مسجد اخراج نموده و انجمن ضد بهائیت بجنورد هشت ماه است تعطیل گردیده، تحت بررسی است. در گزارش روزانه درج شد. 22 /6 /36
توضیحات سند:
1. شیخ محمدرضا نوغانی، فرزند محمد‌حسین در سال 1294 ش در شهر مشهد به دنیا آمد. تحصیلات او در حد یک سخنران و منبرى بود و جزء اندیشمندان آن دوره محسوب نمى‌شد. او در مقام یک سخنران داراى تبحر و مهارت خاصى بود و این قهّار بودن در سخنرانى تا به جایى بود که برخى افراد نظیر آیت‌الله میلانى در جلسات خود گهگاهى از او دعوت به سخنرانى مى‌کردند. در ابتدا از روحانیون مبارز بود پس از دستگیرشدن ـ در منزل آقاى قمى ـ توسط ساواک، قول همکارى با نظام شاه را داد و خود به خود از صحنه مبارزات مردمى محو گردید و با نام مستعار فرات در خدمت ساواک و در صف مخالفان انقلاب قرار گرفت. قبل از این سخنرانی‌هایى را در مسجد گوهرشاد و مخصوصاً در ماه مبارک رمضان ایراد مى‌کرد؛ امّا با تغییر رویه موضوع سخنرانیها فقط در مورد مقام و منزلت محمدرضا پهلوى بود! شیخ محمدرضا نوغانى از نظر اقتصادى وضعیت خوبى داشت و داراى زندگى مرفّهى بود. منزلش در بلوار سازمان آب واقع بود و از نظر طرز ساخت و نوع معمارى در بین خانه‌هاى مشهد کم‌نظیر بود. او بعد از انقلاب به عنوان یک روحانى دربارى شناخته شد. محل سخنرانى روحانیون دربارى که اصولاً موضوع سخنرانى‌هایشان دعاهایى براى دوام سلطنت پهلوى بود در دارالزهد مبارکه فعلى بود و هر چند که حوزه علمیه مشهد با او مخالفت مى‌کرد و یا طلبه‌ها برخى جلسات سخنرانى و خطابه او را بر هم مى‌زدند، امّا او همچنان در همین حال باقى ماند. این شخص در جریان انقلاب اسلامى به علت رسواشدن شخصیتش و همچنین بى‌اعتنایى مردم به خارج گریخت و در آنجا از حالت و شمایل روحانیت بیرون آمد و لباس شخصى به تن مى‌کرد. نوغانی در 23 خرداد 1395 در لندن درگذشت.
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان خراسان شمالی- 1 صفحه 458
