موضوع: مجلس شورای ملی
تاریخ سند: 19 بهمن 1343
موضوع: مجلس شورای ملی
متن سند:
گزارش اطلاعات داخلیشماره: 10020 /326
موضوع: مجلس شورای ملی تاریخ: 19 /11 /43
جریان صبح روز 18 /11 /43 مجلس شورای ملی در روز مذکور به عرض رسید و اینک خلاصه جریان بعد از ظهر روز یکشنبه مجلس شورای ملی به عرض می‌رسد. از ساعت ۱۵۰۰ روز یکشنبه برای بار دوم جلسه علنی مجلس شورای ملی به ریاست آقای مهندس ریاضی تشکیل شد و آقای دکتر الموتی به سخنان خود ادامه دادند ایشان در نطق ۳ ساعته خود فعالیت شرکت ملی نفت را در تنظیم قراردادهای نفتی تشریح کردند و از اقدامات دکتر اقبال رئیس هیأت مدیره شرکت ملی نفت و کارشناسان نفتی سپاسگذاری کردند. پس از آن آقای دکتر مبین رشته سخن را بدست گرفتند و به سخنان شاهنشاه در روز عید فطر اشاره کردند و گفتند وظیفه اصلی ما در برابر خداوند خدمت به خلق است و جز اینکه مصالح مملکت و ملت را در نظر بگیریم وظیفه دیگری نداریم. ناطق سپس گفتند این قرارداد بنا به تجویز ماده دوم قرارداد فلات قاره منعقد شده و چون بر اساس مزایده است شرایط آن نیز از قراردادهای مشابه باید بهتر باشد. ناطق افزودند که این قراردادها از لحاظ تشریح مواد حقوقی باید به کمیسیون دادگستری مجلس نیز فرستاده شود. سپس آقای مهندس جلالی نوری در موافقت با لایحه مطالبی بیان داشتند و گفتند تا شخصی وارد به امور نفتی نباشد نمی‌توانند پی ببرد که نشستن دور یک میز و مذاکره با نمایندگان کمپانی‌های بزرگ نفتی دنیا تا چه اندازه سخت و مشکل است. اهمیت این قراردادها بیشتر از آن جهت است که مبنای تازه‌ای برای تمام کشورهای نفت خیز جهان به وجود آورده است و فصل تازه‌ای در تاریخ قراردادهای نفتی بین‌المللی گشوده است که در آینده تمام کشورهای تولید کننده نفت بر مبنای این قراردادها شرایط خود را پایه گذاری خواهند کرد. ناطق این قراردادها را با قراردادهایی که دولت مصر در اواخر سال ۶۳ میلادی با شرکت‌های خارجی بسته است مقایسه کردند و امتیازاتی را که در قراردادهای تازه نصیب ملت و دولت ایران شده است تشریح نمودند. آقای جلالی در پایان سخنان خود افزودند بنده وظیفه خود می‌دانم که بحضور رهبر عالیقدر ایران که مبتکر تنظیم این قرارداد بوده‌اند و همیشه کوشیده‌اند که حداکثر منافع را برای ملت ایران تأمین کنند سر تعظیم فرود آورم و به دولت نیز تبریک بگویم. پس از سخنان آقای پروین و توضیحات معاون وزارت دارایی و مخبر کمیسیون دارایی به کلیات اول لایحه رأی گرفتند تصویب شد و ماده واحده لایحه نیز به تصویب رسید. در کلیات آخر لایحه آقای سرتیپ پور گفتند این پیروزی بزرگ که ملت ایران را تا این حد قرین افتخار و شادمانی کرده است ناشی از ابتکار شاهنشاه است. پس باید شاکر باشیم و کسانی را که منشاء این پیروزی بوده‌اند و تحسین و ستایش کنیم. آقای دکتر حسینی نیز در کلیات آخر لایحه تذکراتی دادند و گفتند این قرارداد درآمدهای مهمی را عاید خزانه کشور می‌سازد و ملت ایران از مساعی و کوشش تمامی افرادی که در این راه کوشش کرده‌اند صمیمانه تشکر می‌کند. آقای سعید وزیری نیز در کلیات آخر لایحه مطالبی بیان داشتند و از مساعی و کوشش‌های شادروان منصور در تهیه و تنظیم قراردادهای تازه نفتی تجلیل کردند. پس از پایان سخنان آقای سعید وزیری نسبت به تمام لایحه با ورقه رأی گرفتند و لایحه با ۵۸ رأی موافق به اتفاق آراء به تصویب رسید و به مجلس سنا فرستاده شد. آقای دکتر یگانه وزیر مشاور از تصویب لایحه سپاسگزاری کردند و گفتند رأی قاطع مجلس شورای ملی یکی از خاطرات ارزنده این دوره از ادوار تقنینیه است و افزودند اطمینان می‌دهم که هر دینار از درآمد نفت ما در راه سعادت و بهبود حال ملت ایران خرج خواهد شد. ساعت ۱۸:۱۰ جلسه علنی شورای ملی پایان یافت.