موضوع: محاکمه سپهبد کیا
تاریخ سند: 2 اسفند 1340
موضوع: محاکمه سپهبد کیا
متن سند:
شماره: 5637 /312 تاریخ: 2 /12 /1340موضوع: محاکمه سپهبد کیا
یکی از قضات دیوان کیفر اظهار می‌داشت: قرار است محاکمه سپهبد کیا در اواسط اسفند ماه آغاز و تا آخر سال جاری به طول انجامد و پس از تعطیلات نوروز، مجدداً با تبلیغات دامنه‌داری شروع گردد و کوشش وزارت دادگستری این است که هنگام صدور حکم محکومیت سپهبد کیا، مشارالیه را از نظر اختلاس در اموال دولتی و ضرر و زیان مادی که متوجه دولت نموده، محکوم نمایند؛ ولی چون به مشارالیه اتهام اختلاس وارد نشده و در این مورد نیز دلایل کافی در دست نیست، لذا محکومیت مشارالیه به جزای نقدی از نظر قضایی مشکل به نظر می‌رسد و طبق اطلاع موثق، حداکثر میزان زندان که برای سپهبد در پرونده فعلی در نظر گرفته شده، سه سال حبس تأدیبی است و به احتمال قریب به یقین مشارالیه به دو سال و نیم تا سه سال حبس محکوم خواهد شد.
گوینده افزوده به طوری که اطلاع حاصل کرده، سپهبد کیا و وکلای مشارالیه درنظر دارند در دادگاه حملات شدیدی به اقدامات گذشته دکتر امینی و وزیر دادگستری از نظر دستگاه قضایی و اعمال نفوذ توده‌ای‌ها در این دستگاه بنمایند و چون مدارک پرونده سپهبد کیا کافی و محکمه‌پسند نیست، ولی مشارالیه به محکومیت خود از نظر سیاست دولت اطمینان دارد؛ لذا حداکثر استفاده را از تریبون دادگاه علیه آقای دکتر امینی می‌نماید و به طور کلی سپهبد کیا قصد دارد نقش و اقدامات آقای دکتر امینی را در سقوط دکتر مصدق و انعقاد قرارداد نفت با کنسرسیوم1، مفصلاً تشریح و از نظر افکار عمومی دولت را متزلزل نماید.
بهره‌برداری شد به اداره اقدام ارائه شود. 9 /12 /40
در پرونده سپهبد حاج علی کیا بایگانی شود.
توضیحات سند:
__________1. در 29 اسفند سال 1329 ش، صنعت نفت ایران، ملی اعلام شد. نفت ایران که تا پیش از آن، در انحصار کامل شرکت نفت ایران و انگلیس بود، پس از آن، در بازار بین‌المللی، تحریم شد. در تلاش برای انتقال دوباره نفت تولیدی ایران، به بازارهای بین‌المللی، وزارت امورخارجه آمریکا، پیشنهاد ایجاد یک کنسرسیوم از شرکت‌های بزرگ نفتی را نمود، که به هفت خواهران نفتی موسوم شد.
هفت خواهران نفتی، یک اصطلاح ابداع شده در دهه ۱۹۵۰ م، توسط بازرگان ایتالیایی؛ سر انریکو ماتائی، که بعدها در رأس شرکت نفتی انی قرار گرفت، بود. وی از این اصطلاح، برای توصیف ۷ شرکت نفتی، که «کنسرسیوم نفت ایران» را تشکیل می‌دادند، استفاده نمود. این کارتل، از اواسط دهه ۱۹۴۰ تا اواخر دهه ۱۹۷۰ م، صنعت نفت جهان را، تحت سلطه خود داشت.
گروه هفت خواهران نفتی، از شرکت‌های نفت: «ایران و انگلیس . گلف اویل . استاندارد اویل کالیفرنیا . تکزاکو . رویال داچ شل . استاندارد اویل نیوجرسی . استاندارد اویل نیویورک» تشکیل شده بود.
در قراردادی که توسط علی امینی با کنسرسیوم منعقد گردید و به قرارداد «امینی . پیچ» معروف شد، برخلاف قانون ملی شدن صنعت نفت، باز هم نفت ایران به دست شرکت‌های خارجی سپرده شد.