گزارش
تاریخ سند: 11 بهمن 1322
گزارش
متن سند:
13221111ستاد ارتش، رکن دوم تهران مورخ یازدهم بهمن‌ماه ۱۳۲۲
گزارش
محترمانه معروض می‌دارد. مدتی است که گزارشاتی دایر به فعالیت جمعیتی بنام فرقه عنکبوت سرخ برکن دوم و اصل می‌گردد. و حتی یکی از مأمورین رکن گزارشاتی دایره به تشکیل جلسات و مذاکرات هفتگی در یک حوزه این جمعیت داده و می‌گوید شخصاً شرکت می‌کند. معلوماتی که تاکنون به توسط همین مأمور بدست آمده اولاً بعلت محدود بودن اطلاعات ثانیاً بعلت این که مأمور شخص بی‌استعداد و سوادش کم است بطور کامل قابل استفاده و بهره برداری نبوده است آنچه از مجموعه گزارشات او بر می‌آید این است که فرقه عنکبوت تشکیل شده از عده کارگران و مهاجرین که اغلب بیسوادند و اصولاً اشخاص روشنفکر و تحصیل کرده را به این فرقه راه نمی‌دهند و می‌گویند که چنین اشخاص - قادر به انقلاب نیستند فقط کارگر می‌تواند از عهده انقلاب بر آمده. و تحت تأثیر پلیس قرار نگیرد. این فرقه آن طوری که مأمور گزارش می‌دهد یک جمعیت صد در صد - انقلابی و کمونیست بوده و با حزب توده ایران ارتباط و همکاری ندارد و از سفارت شوروی مستقیماً دستور می‌گیرد. تصور نمی‌شود جمعیت قابل توجهی داشته باشد ولی تاکنون مسلم شده که چنین سازمانی وجود دارد. از شهربانی سوابق و اطلاعاتی راجع به این فرقه خواسته شده که تاکنون جواب نرسیده و تصور می‌شود سوابقی نداشته باشد.
اینک طبق گزارش شهربانی یکی از پاکاتی که بخط یک نفر و بعناوین افسران ارتش نمایندگان سیاسی و سایر مقامات حساس در پست‌خانه جلب توجه و از انتشار آنها جلوگیری شده و یکی از آنها که بعنوان ریاست ستاد ارتش (آقای سرتیپ باتمانقلیچ)1 نوشته شده ارسال در داخل پاکات علامت مخصوص عنکبوت سرخ در اول و انتهای کاغذ مشاهده گردید. مفاد نامه قابل توجه نیست فقط همه را تهدید به ترور کرده است ولی از بررسی عبارات و مخصوصاً اشعار انتهای کاغذ صحت گزارش مأمور رکن دوم ثابت و معلوم می‌شود که این فرقه اصولاً از اشخاص عامی و بیسواد و یا مهاجرینی که بزبان روسی بیشتر آشنا هستند تا بزبان فارسی تشکیل گردیده است . م. م
رئیس شعبه تجسس
رکن دوم (۲)
سرهنگ ستاد مبصر2
توضیحات سند:
1-سرتیب نادر باتمانقلیح: وی از نظامیان مشهور و مقتدر رژیم پهلوی بود که نقش مهمی در تثبیت و تحکیم آن داشت. باتماتمانقلیچ از افسران کاملاً مورد اعتماد آمریکائی‌ها بود و به همین دلیل پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ به ریاست ستاد ارتش رسید. وی سه دوره رئیس هیئت نظامی ایران در سنتو بود که در یک دوره به ریاست شاخه نظامی آن منصوب شد. باتمانقلیچ مدتی در کابینه اقبال وزیر کشور شد و مدتی پیش از انقلاب با درجه سپهبدی بازنشته شد. (ظهور و سقوط حکومت پهلوی ارتشبد حسین فردوست ج ۱ ص ۵۳۵)2-سرهنگ مبصر: وی از نظامیان وفادار رژیم شاه بود که سرتیب دادستان فرماندار نظامی تهران او را به همراه عده‌ای دیگر نظیر احمدی - کیانی و غفوری پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ وارد فرماندار نظامی تهران کرده بود. مبصر نقش بر جسته‌ای در قلع و قمع مخالفان رژیم شاه بویژه پس از کودتای ۲۸ مرداد داشت و مخصوصاً در فرو پاشی و اضمحلال حزب توده نقش محوری بعهده گرفته بود. او با تیم نظامیان خود در فرمانداری نظامی پس از دستگیری اعضای عادی حزب توده و سازمان جوانان آنها را بشدت تحت فشار قرار می‌داد و بدین ترتیب با کشف محل اختفاء و اسامی اعضای حزب توده آنها را دستگیر و زندانی نموده. خاطرات سیاسی انور خامه‌ای – ص 1042