تاریخ سند: 5 شهریور 1339
محترماً به عرض میرساند. اطلاع واصله حاکی است یک نوع کبریت بغلی انتشار یافته که حاوی عکس اللهیار صالح و تبلیغات انتخاباتی به نفع مشارالیه بوده است
متن سند:
تاریخ:5 /6 /1339
گزارش
محترماً به عرض میرساند. اطلاع واصله حاکی است یک نوع کبریت بغلی انتشار یافته که حاوی عکس اللهیار صالح و تبلیغات انتخاباتی به نفع مشارالیه بوده است که اقدام و تعیین صحت و سقم این موضوع از طریق بخش یک به این بخش محول گردیده است.
طبق بررسی در فیش از تمام کارخانجات کبریتسازی فقط دو کارخانه کبریتسازی (کبریتسازی ملی کبریت سازی گیلان) سابقه داشته و از بقیه کارخانجات هیچگونه سابقهای در ساواک موجود نمیباشد. ضمناً سازنده کبریت بغلی در تهران فقط یک کارخانه بوده (روغن نباتی گل است که زیر نظر آقای حاج حبیب القانیان1 اداره میشود) و سایر کارخانجات کبریت بغلی نمیسازند.
اینک با عرض مراتب فوق، صدور هرگونه اوامری منوط به رأی عالی است.
بخش 5 . نمونهای که منظور تیمسار معاونت ساواک میباشد، کبریت تهیه شده نیست، بلکه منظور کبریتی است که حاوی عکس اللهیار صالح باشد. 7 /6 /39
به منظور انجام پینوشت ریاست اداره، به بخش 1 تقدیم میگردد. 8 /6 /39
توضیحات سند:
1. حبیبالله القانیان، فرزند بابا در سال 1291ش در تهران به دنیا آمد. وى از بازرگانان و سرمایهداران بزرگ یهودى در ایران و مدت زیادى رئیس انجمن کلیمیان ایران بود و ارتباط بسیار نزدیکى با مئیر عزری نماینده اسرائیل در ایران داشت و تمامى امور را با اجازه او به انجام مىرساند. او بارها به خاطر گرانفروشى و انجام امور خلاف قانون در کارهاى اقتصادى تحت تعقیب و بازداشت قرار گرفت و هر بار با وساطت شاه از زندان آزاد شد. القانیان در نامه مورخه 7 /9 /1355 خود خطاب به شاه چنین نوشته است: «جاننثار حبیب القانیان که در جریانات مبارزه با گرانفروشى مورد تعقیب قرار گرفته در دادگاه شعبه 15 استان تهران تبرئه و سپس مجدداً تحت پیگرد و در این مرحله به علت عدم دفاع از خود محکوم گردیدم مشمول عنایات شاهنشاه عدالتپرور قرار گرفته و مورد عفو ملوکانه واقع شدم اینک آگاه شدم که به مجازات بسیار شدیدترى که محدودیت از فرصت شرفیابى به حضور مقدس شاهنشاه و ... دچار گردیدهام ... جان ناقابل من و خانوادهام فداى سلامت و سعادت شاهنشاه ... ایران باد». وى از اعضاى جمعیت فراماسونرى و لژ سقراط و پهلوى بود و فعالیت چشمگیرى در راستاى کوچ یهودیان ایرانى به اسرائیل و تبلیغ در این خصوص داشت. او مقادیر معتنابهى زمین در نزدیکى تلآویو خریدارى کرد و از طریق شرکت در معاملات اراضى فلسطین با هماهنگى آژانس جهانى یهود سود سرشارى عایدش شد. در اسناد ساواک گزارشى در خصوص استخدام وى به عنوان همکار نیز وجود دارد. حبیبالله القانیان پس از پیروزى انقلاب اسلامى دستگیر و در دادگاه انقلاب محاکمه و به جرم جاسوسى براى رژیم صهیونیستى در سال 1358 به اعدام محکوم شد. اسناد ساواک . پرونده انفرادى
منبع:
کتاب
اللهیار صالح به روایت اسناد ساواک-جلد اول صفحه 183