موضوع: سخنرانی ناصر مکارم شیرازی در مسجد ارک
تاریخ سند: 23 شهریور 1351
موضوع: سخنرانی ناصر مکارم شیرازی در مسجد ارک
متن سند:
به: 312 شماره: 14400 /20 ه 12 از: 20 ه 12 از ساعت 2010 الی 2110 روز چهارشنبه 15 /6 /51 ناصر مکارم شیرازی در حضور حدود 1500 نفر از معممین و طلاب و جوانان و بازاری به منبر رفت و به دنبال بحث هفته گذشته در مورد لزوم تقلید شیعیان در امور فرعی شرعی مطالبی را اثبات کرد و از دستجاتی که مباحث ولایت تکوینی و تشریعی و عدم لزوم دعای ندبه را عنوان کرده‌اند انتقاد ملایمی کرد1 و بدون ذکر نام از حسینیه ارشاد2 نیز گله نمود و در موقع ورود فلسفی واعظ به مسجد برای او از مردم طلب صلوات کرد که فرستادند.نامبرده مدت 5 دقیقه از خدمات منبری فلسفی تجلیل نمود و در آخر گفت مسلمین نباید با هم اختلاف داشته باشند زیرا بی‌دینان علیه آنها فعالیت می‌کنند و برای نمونه گفت هفته قبل اعلامیه‌ای به دستش رسید مبنی بر این‌که اتحادیه‌ای از مجردین تشکیل شده که صندوق تعاونی هم دارند برای مردان متأهل که بخواهند زنهایشان را طلاق بدهند و وارد جرگه شوند مهریه زن‌های آنها پرداخت می‌شود و از این قبیل مطالب در آن نوشته شده بود.
در این مجلس طرفین فلسفی مرتضی مطهری و شیخ محمود یاسری امام مسجد نشسته بودند و پس از پایان مجلس هنگام خروج فلسفی از مسجد عده‌ای به سلامتی او صلوات‌های بلندی می‌فرستادند و دکتر محسن هادوی وکیل دادگستری می‌گفت این تجلیل نشانه اینست که فلسفی در ماه رمضان منبر خواهد رفت و منتظر گرداننده هیئت ثامن‌الائمه مؤمنین را به جلسه خود دعوت می‌کرد و مجله پیام شادی نشریه هفته‌های قبل برای فروش تبلیغ می‌شد.
نظریه شنبه: نظری ندارد.
نظریه سه‌شنبه: به نظر می‌رسد شرکت فلسفی در بعضی از مجالس که اخیراً می‌رود به منظور استفاده تبلیغاتی بوده و موجب تحریک احساسات بعضی از علاقمندانش می‌گردد.
سپاهی ملاحظه شد.
3 /7 /51 1- به عرض برسد.
2- به اداره کل سوم صادر شود.
اوانی
توضیحات سند:
1ـ دکتر علی شریعتی در کتاب انتظار مذهب اعتراض، در ضمن بررسی مسئله انتظار در مکتب تشیع سئوالی را در مورد قسمتی از دعای ندبه مطرح می‌نماید و در پی آن مرحوم علامه شوشتری پاسخ می‌دهد.سئوال و جواب مذکور چنین است: یک سئوال: «در دعای ندبه به این مسأله اشاره شده است که می‌پرسد: نمی‌دانم کدام سرزمین تو را در برگرفته است؟ قرارگاهت کجاست، در کوه رضوی یا ذی‌طوی ...
؟ و من نمی‌دانم این دعا که امروز آن‌را در بسیاری محافل مذهبی خطاب به امام زمان ما می‌خوانند و در سال اخیر سخت رواج یافته و گروههای خاصی برای این کار تشکیل شده است، چرا سراغ حضرت مهدی را در ذی‌طوی و کوه رضوی می‌گیرند که جایگاه محمد حنفیه، امام زمان فرقه کیسانیه است که معتقدند در این کوه از انظار مخفی شده و از آن‌جا ظهور خواهد نمود و پیروانش، با ندبه و زاری در پای این کوه و یا از دور، رو به این کوه، دعا می‌کردند که خارج شود و قیام نماید گذشته از این‌که سرگذشت حضرت مهدی، نه در زندگی و نه در غیبت صغری و نه در غیبت کبری و نه پس از ظهور، هیچ رابطه‌ای با این کوه ندارد.
اساساً، غیبت او بدین صورت نیست که در جای مخصوصی پناه گرفته باشد بلکه همه جا حاضر و ناظر است و این ما هستیم که او را تشخیص نمی‌دهیم و بنابراین سئوال از این‌که: «تو در کدام جایگاه مخفی به‌سر می‌بری» ظاهراً با نوع غیبت حضرت مهدی موعود شیعه امامی سازگار نیست.
مطالعه دقیق متن دعای ندبه که از ائمه ما به تصریح و ترتیب نام نمی‌برد و پس از حضرت امیر که به تفصیل از مناقب و فضایل وی سخن می‌گوید ناگهان و بی‌واسطه، به امام غایب خطاب می‌کند، باز این سئوال را بیشتر در ذهن طرح می‌کند.
به هر حال، من این مطلب را فقط به عنوان یک سئوال علمی مطرح می‌کنم نه یک قضاوت قطعی، به این امید که به جای دشنام و اتهام، پاسخ معقول و منطقی بشنوم و این ابهام در ذهنم رفع شود و اگر کسی که در این مورد مطالعه دارد این مسئله را روشن کند منتی بر من نهاده است.
» پاسخ حضرت علامه شیخ محمدتقی شوشتری « بسم‌‌الله الرحمن الرحیم دانشمند محترم حضرت مستطاب آقای دکتر علی شریعتی پس از درخواست موفقیت از درگاه حضرت احدیث برای آن جناب عرض می‌نماید: در پاورقی صفحه 11 در مجله انتظار مرقوم داشته‌اید (در دعای ندبه به این مسئله اشاره شده است ...
الخ) عرض می‌کند که آری در نصوص معتبره که از طرف ائمه اطهار علیهم‌السلام واصل شده، آمده است که جایگاه حضرت مهدی هم در دوران غیبت صغری و هم در دوران غیبت کبری کوه رضوی است.
شیخ‌الطایفه شیخ طوسی در کتاب غیبت بعد از نقل یک سلسله اخبار اولاً از عامه و ثانیاً از خاصه بر آن‌که ائمه دوازده‌اند، و نیز آن‌که مراد از آن دوازده همان ائمه امامیه هستند، هم‌چنین نقل اخباری بر امامت، خصوص امام دوازدهم به فرمایشات ائمه دیگر پیش از تولدش به آن‌که او غیبت می‌کند در صفحه 12 می‌نویسد: « و اخبرنا ابن ابی جیدالقمی عی محمدبن‌الحسن‌بن‌الولید عن محمد‌بن‌الحسن‌الصفار عن‌العباس‌بن معروف عن عبدالله بن‌حمدویه بن‌البراء عن‌ثابت عن اسماعیل عن عبدالاعلی مولی آل سام قال: قال: خرجت مع ابی عبدالله علیه‌السلام فلما نزلنا الروحاء نظر الی جبلها مطلا علیها فقال لی تری هذالجبل؟ هذا جبل یدعی «رضوی» من جبال فارس احبنا فنقله الینا اما ان فیه کل شجرۀ مطعم و نعم امان للخائف مرتین، اما ان لصاحب هذا الامر فیه غیبتین واحده قصیرۀ والاخری طویله.
» 2ـ حسینیۀ ارشاد، مرکز دینی، علمی، تبلیغاتی در تهران ـ که در اساسنامۀ آن، «مؤسّسۀ خیریۀ تعلیماتی و تحقیقاتی علمی و دینی حسینیۀ ارشاد» آمده است ـ در سال 1342 ش.
آغاز و در سال 1344، اوّلین سخنرانی مذهبی در آن انجام شد و از آن زمان، رسماً آغاز به کار کرد و در سال 1346 ش.
، در دفتر مؤسسات غیرانتفاعی، تحت شمارۀ 933 به ثبت رسید.
در اساسنامه، سه تن به عنوان مؤسسان حسینیه معرفی شده‌اند: محمّد همایون، دکتر عبدالحسین علی‌آبادی و دکتر ناصر میناچی.
هزینۀ ساختمان و مخارج آن، از طریق کمکهای مستقیم هیئت مدیره و افراد نیکوکار و موقوفات محمّد همایون تامین می‌شد.
مدیریت ارشاد، با مشارکت شهید آیت‌الله مرتضی مطهری، محمّد همایون، ناصر میناچی، آیت‌الله علامه محمّدتقی جعفری تبریزی و حجت‌الاسلام سیّدعلی شاهچراغی بوده که تا پیش از تعطیل شدن حسینیه، انجام وظیفه می‌نمودند.
از سال 1344 حسینیۀ ارشاد انجام امور قانونی خود را آغاز کرد و فعالیّت عمدۀ آن عبارت بود از انجام سخنرانیهای علمی، دینی، انتشارات کتاب، رساله، جزوه و تشکیل کلاسهای آموزشی.
سخنرانان حسینیه در سالهای 1344 ـ 1351، شخصیتهای برجسته حوزوی و دانشگاهی بودند: شهید آیت‌الله مطهری، علامه محمّدتقی جعفری، شهید دکتر محمّدجواد باهنر، دکتر علی شریعتمداری، استاد محمدتقی شریعتی، حجت‌الاسلام محمّدتقی فلسفی، شهید حجت‌الاسلام سیّد عبدالکریم هاشمی‌نژاد، حضرت آیت‌الله سیّدعلی خامنه‌ای (مقام معظم رهبری)، حجت‌الاسلام علی‌اکبر هاشمی رفسنجانی، حجت‌الاسلام صدربلاغی، دکتر علی شریعتی، حجت‌الاسلام سیّدمرتضی شبستری، استاد سیّدغلامرضا سعیدی ...
درسهای اسلام‌شناسی و تاریخ ادیان دکتر شریعتی از سال 1347 تا 1350 ادامه داشت.
انتشار دو جلد کتاب «محمّد، خاتم پیامبران» (ص)، به مناسبت چهاردهمین قرن بعثت پیامبر اسلام (ص)، مجموعه مقالات علمی و تحقیقی بود که انتشار یافت.
در دوران فعالیّت حسینیه یکی از اعضای هیئت مدیره ـ که روش نابخردانه‌ای داشته ـ در تلاش و کوشش برای برانگیختن اختلاف میان علامه شهید آیت‌الله مطهری و دکتر شریعتی برآمد و با تکروی و فردمحوری به دور از مشارکت اعضا، کارهای خودسرانه انجام می‌داد.
این امر باعث اعتراض مکرر شهید علامه مطهری شد.
ولی متأسفانه وی توانست به اهداف ناهنجار خود دست یابد.
در سال 1350 حسینیۀ ارشاد به دستور ساواک بسته شد و این تعطیلی تا پیروزی انقلاب اسلامی ادامه داشت تا در سال 1358 طی برنامه‌ای با حضور مرحوم آیت‌الله طالقانی بازگشائی شد.
کتاب خلافت و ولایت از نظر قرآن و سنت نوشته محمدتقی شریعتی نیز از انتشارات حسینیه ارشاد بود.