موضوع : اقدامات آقای سید موسی صدر
تاریخ سند: 16 شهریور 1342
موضوع : اقدامات آقای سید موسی صدر
متن سند:
شماره : 362 /231 آقای سید موسی صدر پیشوای شیعیان مقیم صور در دو ماه قبل توسط اتومبیل به کشورهای ایتالیا، فرانسه، تونس، الجزایر، مراکش مسافرت و در مراجعت چهار روز در مصر توقف نموده است.در تمام کشورها خطابه هایی خوانده و شیعیان و ایرانیان مقیم آن کشور را تشویق نموده که از دادن هر گونه کمک به همنوعان و هموطنان خویش مضایقه ننمایند و به طوری که حاج مهدی بهبهانی اظهار می دارند: در تمام خطابه ها تکیه کلام او ایران بوده است.
در مراجعت مدت چهار روز در مصر توقف و با شیخ شلتوت1 رهبر سنیها ملاقات نموده است.
به محض ورود به صور پیرمردی به ایشان مراجعه و اظهار می دارد که 90 هزار متر زمین دارم و مبلغ سی هزار لیر لبنانی مقروض هستم که می خواهم زمین را به شخص شما بدهم و شما باید علاوه بر مبلغ سی هزار لیره بدهی بنده، سی هزار لیره هم پرداخت نمایید که بتوانم تا آخر عمر با این مبلغ زندگی نمایم.
آقای موسی صدر در جواب می گویند من چنین وجهی ندارم پیرمرد اصرار می نماید که هر کاری می خواهید انجام دهید زمین مال شماست ناچارا قبول و شخصی که لبنانی می باشد و در آفریقا تجارت می نماید، حاضر به خرید زمین می شود.
آقا موسی اظهار می دارد که از این 90 هزار متر زمین سی هزار متر مال بنده و 60 هزار متر از قرار متری یک لیره فروخته می شود2 (زمین در حال حاضر متری 4 لیره ارزش دارد) خریدار با کمال میل حاضر و معامله انجام می گیرد و پس از تقسیم زمین چند نفر از اشخاص خیر تراکتورهای خود را مجانا در اختیار آقاموسی صدر گذارده و زمین را صاف می نماید.
در یک مراسمی که در صور برپا بوده و رئیس جمهور ژنرال شهاب3 نیز حضور داشت اطرافیان موضوع زمین آقا موسی را به اطلاع رئیس جمهور رساندند که آقا موسی در نظر دارد در 30 هزار متر زمین خود مدرسه، مسجد [و] کودکستان بنا کند شخص رئیس جمهور بلافاصله چکی به مبلغ /195 هزار لیره لبنانی به ایشان تسلیم و دستور می دهد که هر مقدار آهن لازم دارند از آلمان خریداری و بدون گمرک وارد کنند.
آقا موسی مشغول اقدام جهت بنا می باشد.
توضیحات سند:
1ـ شیخ شلتوت از دانشمندان و فقها و اساتید دانشگاه الازهر مصر بود که در زمان حیات مرحوم حضرت آیت الله العظمی بروجردی فتوای تاریخی و جنجالی خویش را مبنی بر جواز عمل به احکام و فتاوی شیعه ـ صادر کرد.متن پرسش و پاسخ او در زیر آورده شده است: سؤال: برخی از مردم فکر می کنند، برای اینکه مسلمان بخواهد عبادات و معاملات خود را بر وجه صحیح شرعی عمل کند بایستی حتما بر طبق یکی از مذاهب چهارگانه معروف عمل نماید و حال آنکه مذهب شیعه امامیه و زیدیه در میان آنان نیست.
آیا شما نیز موافقید که از مذهب شیعه دوازده امامی [ع] نمی توان تقلید کرد؟ پاسخ: 1 ـ اسلام بر هیچ یک از مسلمانان پیروی از مذهب خاصی را معین نکرده ؛ بلکه می گوییم هر مسلمان حق دارد که از هر مذهبی که نقل صحیح داشته و دارای احکام مدون در کتابهای مخصوص خود باشد، تقلید نماید.
و می تواند از هر یک از این مذاهب به دیگری انتقال یابد و اشکالی ندارد.
2 ـ مذهب جعفری که به مذهب شیعه دوازده امامی معروف است مذهبی است که می توان به آن شرعا متعبد بود ؛ مثل سایر مذاهب اهل سنت.
پس سزاوار است که مسلمانان آن را به رسمیت بشناسند و از عصبیّت های ناروا نسبت به مذاهب شناخته شده دست بکشند.
دین خدا و شریعت او پیروی از مذهبی و ترک مذهبی دیگر نیست پس تمامی کسانی که در راه دین تلاش می کنند، نزد خداوند پذیرفته شده اند و کسی که خود اهل نظر و تخصص نیست می تواند از آنان (شیعه) تقلید کند و بدانچه آنان در کتب فقهی شان آورده اند عمل نماید و هیچ فرقی در آن میان عبادات و معاملات نیست.
محمد شلتوت 2ـ از نخستین روزهایی که امام موسی صدر به ریاست مجلس انتخاب گردید، تمام کوشش خویش را در مسیر تأمین محل و مقری برای «مجلس اسلامی اعلای شیعه» به کار برد و به زودی موفق گردید تا ساختمان مناسب و شایسته ای را به مساحت /6475 متر مربع دارای 4 طبقه و مشتمل بر سالون های وسیع برای اجتماعات عمومی، در محل حازمیه «واقع در جنوب شرقی بیروت، تهیه نموده و ملکیت آن را به نام «طایفه اسلامی شیعی» به ثبت برساند...
.
و نیز ساختمان دیگری را در نواحی جنوب غربی بیروت (محله خلده) به مساحت /7904 متر مربع، در 7 طبقه به تملیک و وقف «طایفه شیعه» در آورد و نام آن را «مدینۀ الزهراء» گذارد که در حقیقت یک مرکز مهم فرهنگی و صنعتی به منظور رفع نیازمندی های شیعیان منطقه شد...
و همچنین در محله «جناح» دست به تأسیس بیمارستانی به نام «مستشفی الزهراء» زد، در قطعه زمینی به مساحت /15034 از مشاعات قریه «غبیری» واقع در ناحیه جنوب غربی بیروت...
و آن را وابسته به مجلس اعلای شیعیان نمود تا منافع و سود حاصله از آن صرف نیازمندی های روزمره مجلس شود...
رهبر شیعیان لبنان به منظور تقویت و توسعه مؤسسات اجتماعی، فرهنگی و صنعتی زمینی را به مساحت 190 هزار متر مربع از اراضی «وردانیه» (واقع در طریق صیدا بیروت) خریداری نمود و ملکیت آن را به نام اوقاف «طایفه شیعه» به ثبت رساند.
و نیز موفق گردید به جهت تقویت «جمعیت بر و احسان» صور که ریاست و نظارت عالیه آن را به عهده دارد و از مؤسسات پر منفعت طایفه اسلامی شیعه به شمار می آید، زمینی را به مساحت 900 هزار متر مربع واقع در «البوت ـ بعلبک» خریداری نموده تا در آن به تأسیس یک مدرسه فنی کشاورزی و پاره ای دیگر از مدارس فنی دست یازد...
امام صدر به زودی توفیق حاصل نمود تا به توسعه کمی و کیفی تأسیسات و تجهیزات جمعیت «بر و احسان» صور بپردازد و در این راه توانست مؤسسات صنعتی وابسته به جمعیت مزبور را گسترش بخشد و درصدد بود یک مدرسه عالی فنی را تأسیس نماید...
وی با بودجه آیه اللّه سید ابوالقاسم خوئی توانست مرکزی را به نام «مبره الامام خوئی» برای رسیدگی به زندگی فرزندان شهدا در «برج البراجنه»، ناحیه جنوبی بیروت و در «بعلبک» و «هرمل» بر پا نماید...
و همچنین موفق گردید مراکز بهداشتی مهمی را در «حی السلم» واقع در نواحی جنوبی بیروت و «برج البراجنه» و در «صور» تأسیس نموده و به تشکیل مدرسه ای به منظور تعلیم علوم اسلامی در صور دست یازد لازم به یادآوری است که ارزش مؤسسات، تجهیزات، مستغلات و ساختمان ها و زمین هایی که تا به حال به عنوان شیعیان لبنان ثبت و وقف گردیده است، به متجاوز از «صد میلیون لیره لبنانی، برآورد شده است...
» (لبنان به روایت امام موسی صدر و دکتر چمران، علی حجتی کرمانی، ص 28 ـ 29) 3ـ ژنرال فواد شهاب فرمانده ارتش لبنان و سپس رئیس جمهوری این کشور در دهه 60 م بود.
روی کار آمدن فواد شهاب پس از انقلاب حزب قومی سوری در لبنان به منظور آرام کردن اوضاع بود که در نتیجه یک حکومت پلیسی به وجود آمد که ویژگی آن قدرت گرفتن دستگاه امنیتی یعنی رکن دو ارتش [المکتب الثانی] و سانسور مطبوعات بود.