حوادث و وقایع برخی از شهرهای استان مازندران
تاریخ سند: 10 آبان 1357
حوادث و وقایع برخی از شهرهای استان مازندران
متن سند:
1ـ از ساعت 1030 روز 10 /8 /57 (2537 شاهنشاهی)، عده ای از قشریون مذهبی در شهر بابل به تظاهرات اخلالگرانه و اقدامات تخریبی مبادرت کردند و ضمن آتش زدن تعدادی از ادارات و مؤسسات دولتی و خصوصی، خساراتی نیز به این قبیل مؤسسات وارد آوردند که چگونگی تا ساعت 1300 روز مذکور قبلاً باستحضار رسیده است.اطلاعات رسیده بعدی حاکیست که اخلالگریهای فوق در بعدازظهر روز 10 /8 /57 نیز همچنان ادامه داشته و آشوبگران پس از شکستن شیشه های چندین شعبه بانک و یک سینما در خیابانهای بابل، بطرف کارخانه آرد دلالت واقع در حمزه کلا حرکت و پس از رسیدن به محل، کارخانه مزبور را بآتش کشیده اند.
1 آشوب طلبان سپس از آنجا مراجعت و در مسیر حرکت خود رستورانهای سه پهلوان و یک پهلوان را واقع در جاده آمل ـ شاهی آتش زده و در میدان ششم بهمن شهر آمل یکدستگاه کامیون را که حامل نوشابه پپسی کولا بوده، واژگون کرده اند.
اخلالگران آنگاه به گروههای چند نفری تقسیم شده و کنترل خیابانهای اصلی شهر بابل را که شاهراه بین استانهای مازندران، خراسان، گیلان و تهران میباشد، بعهده گرفته و تنها بسرنشینان اتومبیلهائی اجازه رفت و آمد داده اند که در حضور آنها بمقامات عالیه مملکتی اهانت نموده باشند.
آشوبگران همچنین جلوی اتومبیلهای مأمورین انتظامی را که قصد سرکشی بخانواده های خود داشته اند، گرفته و این موضوع موجب ناراحتی آنها گردیده است.
بعلاوه اخلالگران در این فاصله تعدادی از اماکن عمومی را بآتش کشیده اند و مأمورین انتظامی نیز که برای متفرق کردن آنها اعزام شده اند، عنوان کرده اند چون تیراندازی بطرف افراد اخلالگر منع شده و از طرفی عناصر آشوب طلب با سوزاندن مواد دودزا، اثرات ناشی از گاز اشک آور را خنثی نموده و از تیراندازی هوائی واهمه ندارند، لذا عملاً قادر به کنترل اغتشاشات نیستند.
در جریان این تظاهرات، حدود 30 نفر از مأمورین بوسیله چوب و سنگ از ناحیه اخلالگران مجروح گردیده اند که این عمل نیز موجب تضعیف روحیه مأمورین را فراهم آورده و بمنظور تقویت روحیه آنها معاون شهربانی استان به بابل اعزام و برای مأمورین سخنرانی نموده که در خاتمه مأمورین با کشیدن هورا و گفتن زنده باد شاهنشاه آمادگی خود را اعلام داشته اند.
ضمنا در بحبوحه آشوبگریهای فوق، تعدادی از اخلالگران در گروههای بین 30 الی 50 نفری با توجه به شناسائیهائی که قبلاً روی منازل مسکونی کارمندان سازمان اطلاعات و امنیت بابل بعمل آورده بودند، قصد آتش زدن و انجام عملیات تخریبی در این ساختمانها داشته اند که به کارمندان مذکور اعلام شده محلهای خود را ترک و بمرکز استان (ساری) عزیمت نمایند.
بدنبال این اقدامات، دادستان بابل ضمن مذاکرات تلفنی با یکی از دوستان خود اظهار داشته : «مهاجمین پس از اینکه با تیراندازی مأمورین مستقر در مقابل فرمانداری متفرق گردیدند، قصد حمله به دادگستری را داشتند که مأمورین اقدام به تیراندازی هوائی کرده اند و در نتیجه تعدادی از گلوله ها به ساختمان دادگستری اصابت نمود و من (دادستان بابل) در خصوص عدم تأمین نامه ای به وزارت دادگستری نوشته ام».
شب هنگام و بدنبال فروکش شدن آشوبگریهای فوق، عوامل آشوبگر در دسته هائی بین 10 الی 15 نفر، با در دست داشتن چوب و چماق، در چهارراهها و معابر اصلی شهر بابل اجتماع و ضمن سد معبر، هر کسی را که از آنجا میگذشته متوقف و او را وادار بدادن شعار علیه مقامات عالیه مملکتی نموده و در غیر اینصورت شخص عابر را به سختی با چوبدستی مضروب میکرده اند.
آشوبگران حتی جلوی اتومبیل گشت شهربانی را هنگام تعویض پست گرفته اند که مأمورین با شلیک دو تیر هوائی آنها را متفرق نموده اند.
متعاقبا در ساعت 0420 روز 11 /8 /57، شرکت پس انداز وام مسکن مازندران و ساختمان گل در خیابان نیما واقع در شهر بابل، توسط عناصر ماجراجو، بآتش کشیده شده که آتش در ساعت 0500 روز مذکور با حضور مأمورین آتش نشانی خاموش گردیده است.
2ـ از ساعت 1900 الی 2000 روز 10 /8 /57، سید کاظم نورمفیدی که اخیرا از محل تبعید خود به گرگان مراجعت کرده، در حضور قریب 2000 نفر از قشریون مذهبی در مسجد گلشن این شهر پیرامون حکومت باصطلاح اسلامی سخنرانی نموده است.
1 پس از خاتمه سخنرانی نامبرده، جمعیت حاضر باتفاق واعظ مورد بحث با دادن شعارهائی بنفع خمینی در خیابان پهلوی گرگان به راه پیمائی پرداخته و در ساعت 2115 روز مذکور متفرق شده اند.
3ـ روز 11 /8 /57، اعلامیه ای بامضاء جامعه روحانیون بابل در شهر مذکور توزیع شده که در آن مطالبی بشرح خلاصه زیر درج گردیده است : «جامعه روحانیت بابل از این آتش سوزی متنفر و این اقدام بدست عوامل دولت بمنظور ارعاب و تهدید و ایجاد ترس در دلهای مردم انجام شده، زیرا در شهرهای دیگر مشابه اینعمل تکرار شده است.
» 4ـ روز 11 /8 /57، کنترل عبور و مرور وسایط نقلیه در شهر آمل بوسیله عناصر آشوب طلب و اخلالگر انجام شده و این عناصر با پوشیدن لباس بلند و گذاردن کلاه بر سر خود، در چهارراهها و تقاطع ها مستقر گردیده و با زدن سوت اتومبیلها را راهنمایی کرده اند.
2 ارزیابی خبر : خبر صحت دارد.
اقدامات انجام شده : مراتب به نخست وزیری اعلام گردیده است.
توضیحات سند:
1ـ آن چه از حوادث امروز (10 /8 /57) شهر بابل که در این بولتن و یا روزنامه ها یاد شده، به دست می آید، و نیز به استناد بند سوم این بولتن که به طور خلاصه اعلامیه روحانیون بابل را ذکر کرد، تخریب گسترده مراکز دولتی و غیردولتی بابل با برنامه ریزی مقامات امنیتی و انتظامی رخ داده است؛ هر چند همراهی گروه هایی از جوانان شهر را در این اقدامات تخریبی می توان مشاهده کرد.روزنامه اطلاعات نوشت که «عده ای به قصد تخریب و آتش سوزی در خیابان های بابل به راه افتادند و در سر راه خود هر چه را دیدند آتش زدند و سوزاندند.
شاهدان عینی می گویند در بین این گروه سه نفر افراد شناخته شده را دیده اند که گروه اخلالگران و خرابکاران را رهبری می کردند و مردم بابل را عقیده بر این است که پلیس در واقعه دیروز بابل مقصر است چرا که برای پراکندن این گروه هیچ گونه واکنشی از خود نشان نداد.
» (ش 15749، ص 2) در قائم شهر (شاهی) هم تظاهراتی رخ داد و مردم این شهر زیر باران و مه از 9 صبح امروز (10 /8 /57) راه پیمایی کردند و به طرفداری از امام خمینی شعارهایی دادند.
پس از گذشت دو ساعت تظاهرکنندگان در مسجد جامع اجتماع کردند و نماز خواندند و سپس متفرق شدند.
(رستاخیز، ش 1053، ص 4) در تظاهرات گسترده فریدون کنار هم مردم مأمورین را گلباران کردند و در خاتمه راه پیمایی یک قرآن به رئیس پاسگاه هدیه کردند.
(اطلاعات، ش 15749، ص 8) به نوشته روزنامه کیهان در تظاهراتی که در گنبد کاووس برپا شد اهل تسنن فریاد می زدند : تسنن، تشیع، پیوندتان مبارک ـ دین ما دین شماست.
تظاهرکنندگان در مسجد قائمیه شهر اجتماع کردند و مطالبی در تأیید حکومت اسلامی گفتند.
(ش 10602، ص 3) 1ـ حجه الاسلام کاظم نورمفیدی ساعت ده صبح امروز (10 /8 /57) وارد گرگان شد و از طرف هزاران تن از مردم گرگان مورد استقبال واقع شد.
2ـ با این که این بند از بولتن مربوط به روز یازدهم است، اما در روز دهم آبان هم شهر همچنان در دست جوانان آملی بود.
امروز (10 /8 /57) مشروبات الکلی هتل بزرگ آمل آتش زده شد.
خانه دکتر غفاری مدیرعامل شیر و خورشید سرخ آمل هم آتش گرفت اما به دست مردم خاموش شد.
(کیهان، ش 10602، ص 3)