تاریخ سند: 21 اسفند 1356
موضوع: ملاقات روحانیون با شیخ حسین نوری
متن سند:
از: 3 ﻫ الف تاریخ: 21 /12 /2536[1356] 13561221
به: 3 ﻫ 1 شماره: 11993/ 3 ﻫ الف
موضوع: ملاقات روحانیون با شیخ حسین نوری
پیرو 11984 /3 ﻫ الف - 18 /12 /36
روز 17 /12 /36 حدود ساعت 1430 اتومبیل سواری شماره 78161- تهران ط به رانندگی غلامرضا رمضانی فرزند قوام و چهار نفر به اسامی شیخ محمد مسائلی1. سید غنی اردبیلی2. شیخ ابوذر بیدار3 و بیوک خلیلزاده معروف به مروج4 را از اردبیل به خلخال برده نامبردگان که قبلاً تلفنی به هیبتاله یکتایی روحانی افراطی خلخال اطلاع داده بودند که به خلخال خواهند رفت ابتدا به منزل شیخ حسین نوری رفته و در آنجا با یکتایی و شیخ حسین نوری ملاقات و سپس به منزل شیخ محمود عابدی میروند تا او را برای آشتی دادن با هیبتاله یکتایی به منزل شیخ حسین نوری ببرند ولی محمود عابدی از رفتن به منزل نوری و مواجهه با یکتایی خودداری مینماید. لذا چهارنفر موصوف عصر همان روز مجدداً به اردبیل مراجعت مینمایند. شیخ محمود عابدی اظهار داشته که این چهار نفر برای رفع اختلاف و آشتی دادن عابدی و یکتایی آمده بودند و از اتحاد اسلامی حرف میزدند و تأکید داشتند که اگر آشتی بین این دو نفر(عابدی و یکتایی) برقرار نشود دین در خلخال در معرض خطر است و باید پس از آشتی برای نوروز امسال عزای عمومی اعلام و طبق دستورات مقامات مذهبی عمل نمایند.
نظریه شنبه: مراتب صحت دارد و ممکن است چهار نفر مزبور یا نمایندگان آنها مجدداً به خلخال بروند و در مورد آشتی دادن عابدی و یکتایی تلاش نمایند.
نظریه دوشنبه: 1. صحت دارد و مراتب قبلاً طی رمز پیروی به عرض رسیده است. 2. از چند سال قبل تاکنون بین محمود عابدی و هیبتاله یکتایی اختلاف عمیقی وجود دارد که چهار نفر روحانیون فوقالذکر برای رفع این اختلاف و به اصطلاح ایجاد یکپارچگی بین روحانیون خلخال از اردبیل به خلخال رفته بودند که نتیجه مثبتی به دست نیاوردند. ضمناً این چهار نفر که گویا از قبل با شیخ حسین نوری که به حالت تبعید در خلخال به سر میبرد آشنایی قبلی داشتهاند و در این مسافرت به منزل وی رفتهاند. 3. کلیه روحانیون نامبرده شده بالا در 3 ﻫ الف دارای سابقه میباشند. پاشایی
نظریه 3 ﻫ الف: ضمن تأیید نظریه دوشنبه اگرچه بین چهار نفر روحانی فوقالذکر که از اردبیل به خلخال رفته بودند اتحاد و یکپارچگی وجود ندارد و با اقداماتی که از قبل به عمل آمده بین محمد مسائلی و بقیه تفرقه ایجاد شده معهذا در شرایط فعلی برای آنکه به اصطلاح خودشان به اتحاد اسلامی کمک کرده باشند به خلخال رفته و برای ایجاد آشتی بین عابدی و یکتایی مذاکره کردهاند که تاکنون نتیجهای از این اقدام عایدشان نشده است.
در پرونده 80698 بایگانی شود. مرعشی 17 /1
توضیحات سند:
1. حجتالاسلام میرزا محمد مسائلی اردبیلی در سال 1298 ش در اردبیل به دنیا آمد. مقدمات و بخشی از علوم حوزوی را از روحانیون و علماء حوزه علمیه اردبیل فراگرفت، سپس عازم حوزه علمیه قم گردید و از محضر بزرگان آن حوزه مبارکه همچون حضرات آیات عظام حاج آقا سیّد حسین بروجردی(ره)، آقاسیّد محمّد حجّت(ره)، علامه طباطبایی(ره) و امام خمینی(ره) بهره برد و پس از آن به زادگاه خود بازگشت و به تفسیر و تبلیغ و وعظ و ارشاد پرداخت.
با وجود آنکه در جریان انقلاب اسلامی و مبارزه با رژیم شاهنشاهی ایفای نقش نموده بود، پس از پیروزی انقلاب اسلامی از فعالیتهای سیاسی و اجتماعی کنارهگیری کرد. وی در سال 1372 ش از دنیا رفت و در قبرستان غریبان اردبیل به خاک سپرده شد.
2. حجتالاسلام سید عبدالغنی موسوی اردبیلی در سال 1299 ش به دنیا آمد. پس از طی تحصیلات مکتبخانهای، مقدمات و بخشی از علوم حوزوی را از محضر اساتید وقت حوزه اردبیل همچون حاج شیخ عبدالحسین بهبودی لنکرانی، شیخ محسن نجفی و حاج سیّد ابراهیم افتخارالعلماء فراگرفت؛ سپس در سال 1318 ش راهی حوزه علمیه قم گردید و در معیت حضرات آیات حاج میرزا علی مشکینی و حاج سیّد عبدالعزیز موسوی اردبیلی در مدرسه فیضیه ساکن و سطوح عالیه را از محضر بزرگانی چون حضرات آیات عظام حاج سیّد احمد خوانساری و حاج سیّد محمّد محقق داماد بهره برد و در درس خارج فقه و اصول حضرات آیات عظام سیّد محمّد حجّت کوهکمری و حاج آقا حسین بروجردی شرکت جست و به مقام اجتهاد نایل آمد. ایشان به مدت پنج سال در درس خارج اصول و فلسفه و عرفان و اخلاق حضرت امام خمینی(ره) حاضر گشت.
ایشان در سال 1330 ش به اردبیل برگشت و به تدریس سطوح عالیه علوم حوزوی و وعظ و ارشاد و اقامه جماعت و دیگر فعالیتهای دینی همت گمارد و به همراه دیگر علمای بزرگ منطقه در برپایی نهضت اسلامی نقش ایفا نمود. پس از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی وارد دیوان عالی کشور شد و به عنوان قاضی یکی از شعب به انجام وظیفه پرداخت.
از حجتالاسلام عبدالغنی موسوی علاوه بر تقریرات دروس اساتید در موضوعات مختلف، سه جلد تقریرات درس فلسفه امام خمینی(ره) به یادگار مانده است.
وی در سال 1369 ش از دنیا رفت و در جوار حرم حضرت فاطمه معصومه(سلام الله علیها) مدفون شد.
3. حجتالاسلام ابوذر بیدار در پاییز سال 1317 ﻫ ش در حومه اردبیل چشم به جهان گشود. تحصیلات مقدماتى را در زادگاه خود به پایان برد و سپس ادبیات عرب، منطق، فقه و اصول را فراگرفت. وی سطوح عالیه تحصیلات دینى را نزد میرزا عبدالله مجتهدى، آقا سید محمد بادکوبهاى، حاج شیخ حسین شنب غازانى، حاج سید مرتضى مستنبط غروى و حاج سیدابراهیم دروازهاى فرا گرفت. و سپس به قم رفت و از محضر آیات آن حوزه علمى بهرهمند شد. از سال 1340 به فعالیتهاى علمى، فرهنگى، سیاسى پرداخت و در این سالها بود که در پى تلاشى بى وقفه نخستین دبستان را در مرکز بخش یورتچى «کورائیم» به نام «قدس شریف» دائر کرد. وی تا پیروزى انقلاب اسلامى چند بار دستگیر و زندانى شد.
مقالات و نوشتههاى بسیارى از وى تاکنون چاپ و منتشر شده است که از جمله میتوان به: مشاهیر آذربایجان، تصحیح و تحقیق رجعت علامه مجلسى، تحقیق و نشر مصباح المتهجد و سلاح المتعبد شیخالطائفه طوسى، ترجمه مع رجال الفکر فى القاهره و الفصول المهمه مرحوم سید عبدالحسین شرفالدین موسوى.
4. آیتالله حاج میرزا بیوک خلیلزاده مروّج فرزند حاج محمدرضا در سال 1309 ش در محله دربند عالیقاپو در اردبیل به دنیا آمد. پس از تحصیلات ابتدایی، به دروس حوزوی مشغول شد و در اواخر سال 1326 ش در حالی که جوانی 17 ساله بود، به همراه تعدادی از همدورهایهای خود، راهی حوزه علمیه قم شد و از محضر علمایی همچون آیتالله العظمی حجت کوهکمری، آیتالله طباطبایی سلطانی، شیخ محمد احمد کافی تبریزی، عبدالجواد اصفهانی و میرزا محمد مجاهدی تبریزی (رضوان الله علیهم أجمعین) کسب فیض کرد. وی همچنین در جلسات درس فلسفه (شرح منظومه) شیخ محمد لاکانی و علامه محمدحسین طباطبایی (رحمهالله علیهما) حاضر و مستفیض شد.
ایشان مقارن با جنبش ملی شدن صنعت نفت، برای شروع درس خارج راهی مشهد مقدس شد و در حلقات درس حضرت آیتالله سیّد یونس اردبیلی و حاج شیخ هاشم قزوینی شرکت جست و پس از دو سال در سال 1332ش به قم بازگشت.
در همین دوره بود که توسط آیتالله حاتمی لقب «مروّج» به نام ایشان اضافه شد.
در جریان نهضت امام خمینی (ره) به صورت فعال از آغاز شرکت داشت و پس از پیروزی انقلاب اسلامی به عنوان نماینده امام خمینی(ره) در اردبیل به فعالیت مشغول شد و منشأ خدمات فراوانی گردید.
آیتالله مروج در فروردین ماه سال 1380ش از دنیا رفت.
منبع:
کتاب
آیتالله العظمی حسین نوری همدانی به روایت اسناد ساواک صفحه 378