تاریخ سند: 4 خرداد 1343
موضوع : فعالیت روحانیون و عکس العمل اقدامات دولت
متن سند:
گیرنده : تیمسار ریاست ساواک (اداره کل سوم)
فرستنده : ساواک لرستان شماره : 653 /15د
بازگشت به شماره 10565 /321ـ26 /2 /43 همانطوری که تاکنون در
گزارشات مختلف به عرض رسیده مردم لرستان به چند طبقه و دسته تقسیم
می شوند.
1ـ دسته یکم عناصر افراطی
مذهبی و روحانیون متعصب
: ـ این عده نظر به روش
خاصی که در پیش گرفته اند
اصولاً مردمان ناراحت و کج
فکری بوده که هر گونه اقدام
مثبت و مفید دولت را وارونه
جلوه داده و به هیچ وجه
عکس العمل مثبت از آنان
مشاهده نخواهد شد ـ این
اشخاص اصولاً اگر هر گونه
عمل مفیدی از دولت
سربزند در اثر انجماد فکری
و تعصب خشک مذهبی به
هیچ وجه خود را راضی
نشان نداده و جنبه منفی بافی
را از دست نمی دهند ـ افراد این گروه اصولاً مأمورین دولت را (بخصوص
مأمورین انتظامی) را دشمن خود دانسته و هر محبتی هم که به آنها بشود نتیجه
معکوس خواهد داشت این نکته را نیز بایستی در نظر داشت که عناصر مرتجع
مالکین سابق خوانین و فئودال ها و افراد معدود وابسته به دستجات سیاسی
مخالف دولت جزء دسته یکم بوده و به عناوین مختلف عناصر مذهبی افراطی و
مریدهای خشک و متعصب را تحریک می نمایند.
2ـ دسته دوم از عناصر فهمیده و روشنفکر و مترقی تشکیل گردیده که از اقدامات
دولت کاملاً راضی بوده و با علاقمندی جریان اوضاع را تعقیب و به طور کلی
روش اخیر دولت اثر مطلوبی در آنان ایجاد نموده بخصوص اینکه چون جریان
عزاداری سال جاری در اثر اقداماتی که طبق دستور مرکز از طرف مأمورین
انتظامی و ساواک انجام گرفت فوق العاده منظم و مرتب برگزار شد از اقدامات و
روش دولت تحسین و تمجید می نمایند.
دسته سوم عناصر بی طرف این عده زیاد به جریانات سیاسی تمایلی نشان نداده
و برای آنان هر گونه اقداماتی که انجام شود بی تفاوت است معهذا این عده نیز
بیشتر راغب هستند نظم و
آرامش و امنیت برقرار باشد
و به طور کلی سعی دارند
موقعیت فعلی خود را حفظ
نموده و طرفدار قدرت و
سلطه دولت در تمام امور و
شئون مختلف می باشند این
دسته نیز در سال جاری
فوق العاده از اقدامات دولت
راضی بوده و همه جا از نظم
و ترتیب مراسم عزاداری
تمجید و تعریف می نمودند.
نتیجه : ـ اقدامات و روش
دولت در جریان ماه محرم
امسال اثرات نیکوئی باقی
گذاشت حادثه ای پیش آمد
ننموده ـ ناراحتی برای مردم ایجاد نگردید ـ عزاداری با نظم و ترتیب انجام شد
منتها عناصر افراطی که می خواستند از این فرصت به نفع خود بهره برداری نموده
و از احساسات بی شائبه مردم سوء استفاده نمایند از این جریان به شدت ناراضی
و اقدامات دولت را مورد انتقاد قرار داده اند.
تبلیغات مسموم کننده آنان در روی طبقه کم رشد تا حدودی اثر باقی می گذارد و
این به عهده وزارت اطلاعات و دستگاههای تبلیغاتی است که با ایراد
سخنرانیهای مفید و سودمند در مورد خنثی نمودن اثرات تبلیغات زهرآگین این
دسته اقدام مقتضی بعمل آورد.
2ـ ایجاب می نماید در ماههای محرم و صفر از انتشار مطالب تحریک آمیز که
مستمسک و بهانه ای برای روحانیون متعصب ایجاد می نماید جلوگیری گردد.
مثلاً موضوع ازدواج ـ عقد و طلاق که در شماره های 365 ـ 366 اطلاعات
بانوان درج گردیده با وجودی که به صورت طرح از طرف بانوان پیش بینی شده
کلیه عناصر متعصب مذهبی و روحانیون افراطی آن را پیراهن عثمان نموده و
بدین وسیله بر علیه دولت تبلیغات می نمایند.
3ـ استنباط می شود با سپری
شدن ماههای محرم و صفر
وضع روحانیون تعدیل
خواهد شد.
و فرصت و
موقعیتی برای اجرای مقاصد
سوء آنان وجود نخواهد
داشت و به طور کلی گذشت
زمان از حدت و شدت و
تندروی روحانیون خواهد
کاست.
4ـ چنانچه فعالیت دستجات
سیاسی و دخالت بعضی
مالکین بزرگ و خوانین و
فئودالها تحت مراقبت دقیق
قرار گیرد بطور کلی نخواهند
توانست با روحانیون
هماهنگی نموده و یا آنها را تحریک و وسایل کار آنان را فراهم سازند.
برابر
گزارشات موجود جمعیت نهضت آزادی در هدایت و رهبری تلاش روحانیون
کاملاً دست داشته و حتی اعلامیه ها و نحوه فعالیت روحانیون به وسیله این
عناصر افراطی تهیه و طرح ریزی می گردد.
رئیس سازمان اطلاعات و امنیت لرستان ــــ.
شباب
منبع:
کتاب
قیام 15 خرداد به روایت اسناد ساواک - جلد 6 صفحه 66