موضوع: اظهارات خلیل ملکی
تاریخ سند: 26 مرداد 1343
موضوع: اظهارات خلیل ملکی
متن سند:
تاریخ: 26 /5 /43شماره: 11169 /20 الف
گزارش اطلاعات داخلی
موضوع: اظهارات خلیل ملکی
روز یکشنبه 25 /5 /43 خلیل ملکی با حضور دکتر غروی ضمن صحبت خصوصی اظهار نموده است که اوضاع سیاسی غرب روبزوال می‌رود و بایستی از این موقعیت استفاده کرد. نمونه‌اش اینست که در خاورمیانه سیاست شرق روز بروز پیش می‌رود و همچنین فشاریکه سرمایه‌داری غرب در کنگو و ویتنام بکار می‌برد بیش از پیش محبوبیت آمریکائیها را متزلزل ساخته است و در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا نیز پیش آمدهائی رخ می‌دهد که از لحاظ سیاسی کلاً بضرر آمریکا است ولی از لحاظ اقتصادی فعلاً غرب بسیار غنی است و برای آن فکر دیگری باید کرد.
یکی از افراد سئوال کرد راجع بجبهه واحد نظر شما چیست؟ ملکی جواب داد من نسبت بجبهه واحد بسیار خوشبین هستم ولی ما نباید آلت دست روحانیون قرار گیریم در هر صورت روحانیون وضعشان با ما سازندگی ندارد. اول برای این که نمی‌توان به این زودی بآنها اطمینان داشت. دوم اصولاً سوسیالیزم با ارتجاع مغایرت دارد ولی در شرایط فعلی چاره‌ای نداریم جز این که از لحاظ تأمین قدرت هر کس پیشنهاد همکاری با ما نمود دست دوستی بسویش دراز کنیم البته امروز مردم بیشتر از هر کس نسبت به روحانیون آلرژی (حساسیت) دارند و از این موقعیت باید استفاده نمود ولی اختیاری بآنها نداد زیرا پیشنهاد کننده جبهه واحد و طراح آن جامعه سوسیالیست‌ها بوده و بسیار باید هوشیار بود که نگذارید دیگران خرابکاری کنند و بنام ما تمام شود.
سپس یکی از افراد در مورد توده‌ای‌های مقیم اروپا که تقاضای همکاری نموده‌اند گفت نظر شما چیست؟ آیا ما مجدداً آلت دست انتلی جنت سرویس قرار نمی‌گیریم؟ آیا انگلستان برای تحکیم موقعیت دربار خیال ندارد توده‌ای‌ها را یواش یواش داخل دستجات ملی کند و یکمرتبه بهانه توده‌ای‌ها همه نیروها را مشابه ۲۸ مرداد بکوبند؟ خلیل ملکی جواب داد ما فعلاً با شوروی بآن معنی اختلافی که سابق داشتیم نداریم زیرا آنها مقدار زیادی از انتقادات ما را قبول نموده‌اند برای نمونه چند روز پیش در پاریس جلسه‌ای بوده که عده‌ای از سران سابق حزب توده حضور داشته‌اند و در آنجا صحبت شده و گفته‌اند که خلیل ملکی این پیش‌بینی‌ها را چند سال قبل کرده بود و منظورشان سازشکاریهای شوروی و ایراداتی بوده که من در آن موقع می‌گرفتم البته ناگفته نماند که امروز افکار کمونیست[های] بین‌المللی متوجه پکن می‌باشد؟ و چین کمونیست صد در صد صحیح می‌گوید. باید عرض کنم که اولین انتقاد من در مورد روش مسکو در وقایع کوبا ثابت شد. بعد سئوال شد کتابی که در دست شما است و می‌گویند مشغول ترجمه آن هستید چیست؟ نامبرده اظهار داشت این کتاب موسوم به (جهانی در میان ترس و امید است) و نویسنده آن تیمورمان می‌باشد که مطالعه آن برای جامعه سوسیالیست‌ها بسیار مفید می‌باشد.
سپس یکی از افراد گفت از هیئت اجرائیه دستور داده شده که با آقای یزدانفر عضو جامعه تماس حاصل نشود نظر شما چیست؟ ناطق گفت منهم چیزهائی راجع بایشان شنیده‌ام و موافقم که او را از حزب اخراج کنید ولی به طوری که شنیده‌ام ایشان بمسافرت اروپا رفته‌اند.
خلیل ملکی در خاتمه در مورد همکاری با توده‌ای‌ها گفت همکاری ما با توده‌ای‌ها با توجه به این که بسیاری از اختلافاتمان برطرف شده یعنی آنها اصول را قبول نموده‌اند حتمی است و حتی من توده‌ای‌ها را منزه‌تر از روحانیون و همچنین منکر مترقی بودن افکار آنها نمی‌شود شد.
نظریه- کوچکترین اقدام مستقیم باعث شناسائی مأمور نفوذی خواهد گردید
اطلاعیه شود- 27 /5 /42