تاریخ سند: 21 دی 1327
متن سند:
در جلسه ای که در منزل آقای تقی زاده با حضور عده زیادی از نمایندگان مجلس تشکیل گردیده بود تصمیم گرفته شد که در درجه اول آقای تقی زاده و اگر ممکن نشد آقای ساعد1 را تقویت بنمایند و اگر دیدند ممکن است شکست بخورند آقای حکیمی را تقویت کنند و آراء خود را به ایشان بدهند.21 /10 ـ 9
توضیحات سند:
1ـ محمد ساعد مراغه ای در سال 1260 در دهات اطراف مراغه متولد شد.تحصیلات مقدماتی و عالی خود را در مدارس و دانشگاههای تفلیس و لنینگراد و سوئیس به پایان رسانیده و فارغ التحصیل در رشته های حقوق و علوم سیاسی بود.
در سن 21 سالگی با سمت منشی گری از کنسولگری ایران در بادکوبه به خدمت در وزارت امور خارجه وارد و مشاغل بعدی وی عبارتند از : ویس کنسول و کنسول دولت ایران در شهرهای تفلیس و بادکوبه، فرماندار رضائیه، کاردار وزیر امور مختار ایران در آنکارا ـ مسکو و رُم سفیر کبیر ایران در شوروی و پس از شهریور 1320 در کابینه اول سهیلی وزیر امور خارجه، در سال 1323 نخست وزیر و سپس در سال 1324 برای مدتی در حدود یکسال از کار کناره گیری کرده و در دوره پانزدهم نماینده مجلس شورای ملی از رضائیه شد.
وی در سال 1327 مجددا نخست وزیر و بعد از آن به مقام سناتوری و سفیر ایران در واتیکان منصوب گردید.
در زمان نخست وزیری در سال 1323 مواجه با ماجرای آمدن کافتارادزه به تهران و تقاضای نفت و تحریکات شدید حزب توده شده و پس از رد تقاضای روسها و جلب موافقت و تایید مجلس شورای ملی با این امر از کار کناره گرفت.
همچنین در زمان نخست وزیری وی در سال 1327 با بحران 15 بهمن و حادثه سوء قصد به جان شاه روبرو گردید و با اهتمام وی و دکتر اقبال (وزیر کشور) حزب توده منحل گردید و مجلس مؤسسان نیز در دوران حکومت او تشکیل شد.
وی معروف به طرفداری از سیاست کشورهای غربی بود.
ساعد فردی لجوج و یک دنده و از لحاظ سیاسی محافظه کار بود.
او به زبانهای فرانسه ـ روسی ـ آلمانی ـ ترکی و اسپانیولی آشنایی داشت.
در سال 1913 با خانمی از اهالی لیتوانی ازدواج کرد و حاصل آن دو دختر بود.
در پرونده وی در ساواک از او به عنوان یکی از بنیانگذاران فراماسونری در ایران و بزرگ استاد پیشین لژ بزرگ ایران نام برده اند.
وی در سال 1352 در گذشت.
[ر.ک.
اسناد ساواک ـ پرونده انفرادی ]