تاریخ سند: 6 مرداد 1344
موضوع: اظهارات میرزا عبدالله چهلستونی
متن سند:
شماره: 11872 /20/ الف
روز 4 /5 /44 میرزا عبداله تهرانی معروف به چهلستونی پیشنماز مسجد جامع و ساکن بازار آهنگرها ضمن بحث خصوصی در اطراف سیاست روز از او سئوال میشود علت اینکه علما و وعاظ و مردم بهطور کلی سکوت کرده و مثل گذشته فعالیت شدید ندارند چیست؟ چهلستونی جواب میدهد چند علت دارد: اول اینکه در دنیا هر دسته و جمعیت و مذهبی احتیاج به رهبر دارد که در یک هدف و مقصود مردم را رهبری نماید فعلاً چون بعضی از رهبران دینی مانند خمینی و طالقانی و دیگران در تبعید و زندان بسر میبرند مردم آنطوریکه باید و شاید رهبری نخواهند شد و تقریباً سکوت کردهاند.
دوم اینکه واقعه 15 خرداد بهطور ناگهانی به وقوع پیوست ولی دولت و قوای انتظامی درحال حاضر کاملاً هشیار هستند و آمادگی دارند از همه مهمتر ترس مردم از شدت عمل دستگاه از قبیل اعدام و حبس و تبعید و شکنجه و غیره میباشد در ضمن مردم ایران در ابتدای هرکاری از خود حرارت و پشتگرمی زیادی نشان میدهند ولی وقتی وارد عمل شدند به تدریج دلسرد و خاموش خواهند شد.
از طرفی فقر و پریشانی مردم را خسته کرده و قادر به مبارزه نیستند ولی با تمام این صحبتها خیلی ساکت هم نخواهند نشست و در فرصتها مناسب از جمله در ماههای رمضان و محرم و صفر و یا در مواقع لزوم در مقابل اعمال خلاف دولت از قبیل گران شدن نرخ مایجتاج عمومی فعالیت و تظاهراتی انجام خواهند داد و دولت نیز تا اندازۀ [اندازهای] مجبور خواهد شد که خواسته مردم را انجام دهد.
نامبرده افزود دستگاه خیلی مایل است که من با آنها در تماس باشم ولی متأسفانه نزدیک شدن با آنها علاوه بر اینکه نتیجهای نخواهد داشت موجب بدبینی مردم هم خواهد شد کما اینکه عدۀ [عدهای] از مردم عامل [جاهل] و بیسواد مرا ملای درباری میخوانند در عین حال من مخالف هم نیستم و با دستگاه خصومتی ندارم و معتقدم که تمام طبقات باید حتیالمقدور خواستههای خود را بهطور مسالمتآمیز درمیان بگذراند زیرا مخالفت و ایجاد سر و صدا علاوه بر اینکه نتیجهای نخواهد داشت به ضرر طرفین نیز تمام خواهد شد.
ش
نظریه:
گیرندگان: اداره کل سوم بخش 316
تعداد نسخه:
منبع:
کتاب
پایگاههای انقلاب اسلامی، مسجد جامع بازار تهران به روایت اسناد ساواک - جلد اول صفحه 196