موضوع : تبعید کمونیست ها
تاریخ سند: 17 مرداد 1339
موضوع : تبعید کمونیست ها
متن سند:
شماره : 9855 اطلاعات واصله حاکی است: 1 ـ عبدالرحمن فیلی تبعه عراق مشغول اقداماتی است که به ایران و یا لبنان مسافرت نماید.2 ـ تعداد 18 نفر از کمونیست های فیلی که چهارتن آنان از منسوبین عبدالرحمن فیلی بوده اند به وسیله مقامات عراقی در حدود 30 /4 /39 از مرز خسروی به ایران تبعید گردیده اند1 و به اتهام تلاشی که نامبرده برای جلوگیری از تبعید آنها بکار برد موفق به اقدام مفیدی در این باره نشده است.
16 /5 /39 1 ـ ضمیمه پرونده اوضاع داخلی ایران 872الف گردد 2 ـ رونوشت بند 2 ـ به پرونده های عبور غیرمجاز از مرز 414 گردد.
چون مراتب به ساواکهای غربی اعلام گردیده بنابراین اقدامی ندارد فروزش مراتب فوق تهیه شد گیرندگان : به ریاست اداره یکم کل سوم جهت اطلاع ضمنا مراتب (به ساواکهای کرمانشاه، کردستان، (سنندج)، رضائیه، آبادان)نیز منعکس شده است.
توضیحات سند:
1 ـ «اکراد فیلی» وابسته به حزب کمونیست عراق بودند که در تاریخ 30 /4 /39 از عراق به ایران تبعید گردیدند.مادر عبدالکریم قاسم از اکراد فیلی بوده است از جمله اقدامات عبدالکریم قاسم جهت حل مسئله اکراد و پایان دادن به اختلافات دعوت از ملامصطفی بارزانی و یاران او بود که به عراق مراجعت نموده با او همکاری کنند.
در اوائل کودتا اکثر مردم عراق تصور می کردند که کودتای عبدالکریم قاسم یک انقلاب کمونیستی و یا حداقل یک انقلاب سوسیالیستی است.
اقدامات شدید و فوری کودتاچیان و اعلام قانون اصلاحات ارضی نه تنها عراق را تکان داد بلکه به سکنه مناطق مرزی عراق نیز مؤثر واقع گردید و عده زیادی از «اکراد فیلی» به امید آنکه وضع اکراد در عراق تغییر خواهد کرد و دارای زمین و آب خواهند شد به عراق آمدند.
در همان بحبوحه حرارت کودتا و در اوج همکاری و توافق بین عبدالکریم قاسم و ملامصطفی بارزانی حکومت قاسم دستور داد که نسبت به دادن تابعیت عراقی به اکراد فیلی تسهیلاتی قائل شوند لذا وزارت کشور تقاضاهای کسب تابعیت را می پذیرفت و نسبت به اکثر آنها جواب مثبت می داد.
البته بعد از تیرگی مناسبات قاسم و ملامصطفی آن تسهیلات متوقف گردید.
پرونده موضوعی عراق در ساواک، ش 1421613، ج 23، صص 168 ـ 169