تاریخ سند: 17 مهر 1348
موضوع: سخنرانی احسان نراقی در انستیتو مدیریت
متن سند:
از: 20 ﻫ 7 تاریخ:17 /7 /1348
به: 322 شماره: 51273 /20 ﻫ 7
موضوع: سخنرانی احسان نراقی در انستیتو مدیریت
دکتر احسان نراقی استاد دانشگاه در انستیتو مدیریت وزارت آموزش و پرورش پیرامون «بحران جهانی تعلیم و تربیت» سخنرانی کرد. در این جلسه سخنرانی وزیر آموزش و پرورش و معاونان و رؤسای ادارات کل وزارت آموزش و پرورش شرکت داشتند. دکتر احسان نراقی گفت بحران تعلیم و تربیت به تدریج در اکثر کشورهای جهان آثار خود را نمودار میسازد و در کشورهای فرانسه. ایتالیا. یونان و اکثر کشورهای آمریکای لاتین آثار آن به صورت قیام دانشجویان و دانش آموزان علیه دستگاه حکومت علنی شده است علت پیدایش این بحران آن است که جوانان را طبق برنامهای که مربوط به تعلیم و تربیت بیست سال قبل است مورد تربیت قرار میدهند و معلوماتی فرا میگیرند که جامعه امروز آن کشورها قادر به جذب این طبقه درس خوانده نیست، مثلاً بیست سال قبل از این نظر که تربیت استاد و دبیر در دانشسرایعالی مورد نیاز مردم فرانسه بوده و فارغ التحصیلان دانشسرایعالی ارزش اجتماعی فوقالعاده داشتهاند عده زیادی از جوانان به سوی دانشسرایعالی هجوم برده و چون تعداد فارغ التحصیلان این رشته به تدریج از احتیاجات روزانه فرانسه بالاتر[رفت] و جامعه قادر به جذب آنان نشده با ایجاد تشنج در دانشگاهها و دبیرستانها ناراحتیهای سه سال اخیر فرانسه را به وجود آوردهاند.
احسان نراقی گفت که فقط در کشورهای آمریکا و روسیه شوروی برای تعلیم و تربیت آینده نقشه و طرح تهیه شده و طبق آن عمل میکنند و تحصیلات عالیه در اختیار توده مردم آن کشورها قرار دارد ولی در کشورهای دیگر مخصوصاً در کشورهائی که درحال رشد هستند تحصیلات عالیه با وضع خانواده و اقتصاد بستگی کامل دارد و 80 درصد از کسانی که به دانشگاه راه مییابند کسانی هستند که خانواده آنان از نظر مادی قدرت تهیه وسائل تحصیل فرزندان خود را دارد به این صورت تحصیلات عالیه در این کشورها از جمله در ایران در انحصار طبقه مشخص قرار میگیرد.
عامل مهم دیگری که در بحران تعلیم و تربیت بسیار مؤثر است کمبود حقوق معلم در کشورهای درحال رشد است. احسان نراقی گفت در آمریکا درآمد یک نفر آموزگار دو برابر درآمد سرانه یک فرد متوسط است و درآمد یک نفر دبیر دو برابر درآمد آموزگار میباشد ولی در ایران درآمد یک آموزگار 30 درصد از درآمد سرانه افراد متوسط مملکت کمتر میباشد روی این اصل آموزگار در اجتماع امروز ایرانی چه از نظر مالی و چه از نظر معنوی فاقد ارزش و شخصیت لازم است و فقط کسانی که از همه جا ماندهاند برای خدمت معلمی به فرهنگ مراجعه میکنند و آنها هم به مجرد اینکه در سازمان دیگری حقوق بهتری پیدا کنند فوراً خدمت معلمی را رها خواهند نمود. برنامه تعلیم و تربیت اگر مطابق احتیاجات آینده مملکت تنظیم نگردد بحرانی که از نظر تعلیم و تربیت در دنیا به وجود آمده دامنگیر ایران هم خواهد شد. ما بدون اینکه تعلیم و تربیت را به صورت کالا از خارج وارد کنیم باید با استفاده از تجارب دیگران اساسی برای یک نوع تعلیم و تربیت ملی پی ریزی کنیم تا جوانان ما در همه سطوح جامعه بتوانند از تحصیلات کامل برخوردار شوند و برای طبقه معلم از نظر حقوق وضعی به وجود آوریم که افرادی علاقمند به شغل آموزگاری با ذوق کامل به این کار روی آورند.
نظریه رهبر عملیات: مفاد گزارش خبری فوق صحیح به نظر میرسد. مجیدیه
نظریه 20 ﻫ 7: نظریه رهبر عملیات مورد تائید است.
1. چرا خبری که روز 15 /7 به رهبر عملیات محل رسیده روز 19 /7 به ستاد ارسال شده است.
2. در سمینار گفته شد در قسمت نظریه نوشته شود «مطالب بالا وسیله آقای... بیان شده است»
3. اگر مورد تائید است در بولتن درج گردد. پرنیانفر 21 /7 /48
فوری دائره 1
1. تائیدیه اخذ و در بولتن درج شود.
2. شرحی مبنی بر 2 مورد اوامر صادره به ساواک تهران منعکس شود. قهرمانی 22 /7 /48
منبع:
کتاب
احسان نراقی به روایت اسناد ساواک صفحه 289