صورتجلسه شورای تأمین استان اصفهان جلسه مورخه 23/5/2537 ـ 378
تاریخ سند: 23 مرداد 1357
صورتجلسه شورای تأمین استان اصفهان جلسه مورخه 23/5/2537 ـ 378
متن سند:
شرکت کنندگان : اکبر زاد استاندار استان اصفهان سرلشگر رضا ناجی فرمانده مرکز توپخانه و موشکها و فرماندار نظامی اصفهان سرتیپ تقوی رئیس ساواک اصفهان سرتیپ بنی فضل فرمانده ناحیه ژاندارمری اصفهان سرتیپ مصطفائی رئیس شهربانی اصفهان متن مذاکرات : اکبر زاد : جلسه فوق العاده امروز بنابه درخواست تیمسار فرماندار نظامی اصفهان تشکیل گردیده.سرلشگر ناجی : همان طوری که استحضار دارید در شش ماهه گذشته همواره نجف آباد یک کانون از نظر تظاهرات و عملیات اخلالگران بوده است و باتوجه به نزدیکی فوق العاده ای که از نظر مسافت و بافت شهری با اصفهان دارد همواره حوادث این دو شهر از جهت نظم و امنیت در هم تأثیر داشته و در همین مدت کوتاه حکومت نظامی هم مشاهده گردیده که شهر اصفهان مرتبا از طرف نجف آباد مورد تحریک قرار می گیرد لذا با توجه به مراتب بالا از آنجائی که استقرار نظم در اصفهان بدون اطمینان خاطر از وضع تأمین شهر نجف آباد نمی تواند کامل باشد و با توجه به اینکه نجف آباد هم در منطقه استحفاظی فرمانده نظامی منطقه می باشد لذا به منظور تکمیل عملیات حکومت نظامی در اعاده نظم و امنیت اصفهان، تقاضا دارم در مورد اعلام حکومت نظامی در نجف آباد نظریه اعضای شورای تأمین اظهار شود.
1 اکبر زاد : من بانظر تیمسار ناجی مبنی بر اعلام حکومت نظامی در نجف آباد موافقم.
سرتیپ تقوی : من نیز اظهارات تیمسار ناجی را تائید می کنم.
سرتیپ بنی فضل : بیانات تیمسار فرماندار نظامی در مورد نیاز به اعلام حکومت نظامی در نجف آباد مورد تائید می باشد.
مصوبات شورا : اعضای شورای تامین به اتفاق به منظور استقرار نظم در منطقه خواستار تصویب اعلام حکومت نظامی در شهر نجف آباد هستند.
همچنین مقرر گردید روزانه نیم ساعت جلسات تبادل نظر و تبادل اطلاعات در استانداری تشکیل گردد که حداکثر همکاری و هماهنگی لازم در جهت تامین رفاه عمومی به عمل آید.
توضیحات سند:
1ـ داریوش همایون سخنگوی دولت جمشید آموزگار و وزیر اطلاعات و جهانگردی در پایان جلسه هیأت دولت گفت که فرماندار نظامی منطقه در مورد نجف آباد درخواست حکومت نظامی کرده است که باید در شورای امنیت بررسی و پس از آن به هیأت دولت داده خواهد شد.براساس قانون، دولت در مواقع اضطراری می تواند اعلام حکومت نظامی کند ولی باید ظرف یک هفته از دو مجلس (شورا و سنا) تقاضای موافقت کند.
سخنان داریوش همایون که خود نقض عملکرد دولت است چنین ادامه می یابد: «خبر برقراری حکومت نظامی را در همایون شهر ،شهرضا، نجف آباد به صورتی که قبلاً انتشار یافته تکذیب می کنم.
» (آیندگان، ش 3193، صص 1 و 18) حکومت نظامی در اصفهان بدون نظر مجلس برقرار شد و لایحه آن بعدها به مجلس برده شد.
همایون در مورد علت برپایی حکومت نظامی در اصفهان با بیان غیرواقعی چنین گفت : «تظاهرات این شهرمسلحانه بود و آشوبگران مسلح به سلاحهای گرم بودند.
» (همان) * امروز عده ای سرباز از مرکز پیاده کرمان به عنوان نیروهای تقویتی وارد اصفهان شدند.
به گزارش «کیهان» اینک در تمام چهارراههای مهم و میدانهای اصفهان تانک زرهپوش و کامیونها و جیپهای نفربر ارتش مستقر هستند و سربازان به صورت «نیزه فنگ» ایستاده اند.
در تمام سطح شهر نیز کامیونها و جیپهای نفربر مدام در حرکت هستند و تمام سطح شهر را زیر کنترل دارند، در حالی که تانکها نیز گهگاه در خیابانها حرکت می کنند.
این در حالی است امروز آیت الله خادمی در اعلامیه ای از اهالی اصفهان خواست تا به خانه وی مراجعه نکنند و در این منزل متحصن نشوند.
مأموران نیز کوچه ای را که منزل آیت الله خادمی در آن قرار دارد، به طور مستمر تحت نظر قرار داده و آن منطقه را به طورکلی محاصره کرده اند و عبور و مرور در این کوچه با مقررات خاصی انجام می گیرد.
» در این اوضاع و احوال سرلشکر رضا ناجی (فرماندار نظامی اصفهان) ضمن مصاحبه ای در بازار بزرگ اصفهان، تاکید کرد که در تظاهرات اخیر اصفهان مارکسیستهای اسلامی شرکت داشته و این گروه هم اکنون فعالیتهای مخفیانه خود را که با تهدید بازاریان به بستن مغازه و سایر فعالیتهای مخفیانه صورت می گیرد، ادامه می دهند.
» ناجی در مقابل مدرسه ملاعبداللّه با بازاریانی که مغازه ها و حجره هایشان را باز کرده و به کسب و کار مشغول بودند، ملاقات و گفتگو کرد.
وی خطاب به آنها گفت : «امروز مغازه هایتان را کردید و دیدید که هیچگونه حادثه ای رخ نداد.
من به افرادی که به اینجا آمدند.
میگویم قلب ما پاک است و سعادت و رفاه و همبستگی شما را خواهانیم متاسفانه من نمیتوانم به تمام آنهایی که گرایش به بد و ناپسند دارند تک تک بگویم که چه بکنید و چه نکنید ولی از شما میخواهم که آنها را هدایت کنید و نگذارید اخلالگران و آشوب گران بین شما رخنه کنند.
» رضا ناجی افزود : «کارهایی مانند بستن مغازه را یک مشت ملت عقب مانده انجام می دهند و نه ملتی که در راه تمدن طلایی بزرگ گام برمی دارند.
آن زمان گذشت که مشتی عوامفریب عنان مردمی زحمتکش را به دست می گرفتند.
در اجرای فرمان همایونی، ارتش مقتدر در این مملکت هست.
من جزیی از افرادم را در این شهر آورده ام، در حالی که این هم لزومی ندارد و من آنها را با خود می برم.
این تانک و توپها را خواهم برد.
اینها را نباید برای شما به کار گرفت.
این تانک و توپها با پول شما خریداری شده و باید سینه دشمن را چاک بدهد.) سرلشگر رضا ناجی همچنین گفت: «ای کاسبی که از صبح تا شام عرق می ریزی و در تامین معاش می کوشی، چرا به حرف مشتی عوامفریب که می خواهند به راحتی و بدون زحمت به همه چیز برسند، گوش می دهی و توجه می کنی؟ این کارها شایسته شما نیست.
ما شاهنشاه داریم که در دنیا بی نظیر است.
آیا از شاه نزدیکتر به شما کسی هست؟ خودتان در زندگی خود بررسی کنید ببینید بیست سال پیش چه داشته اید و امروز چه دارید و کیفیت زندگی شما نسبت به بیست سال گذشته چگونه است.
یخچال دارید، تلویزیون دارید، اتوموبیل دارید و از همه گونه وسایل آسایشی و راحتی برخوردارید.
شما باید عناصر اخلالگر را با مشت به دهنشان بکوبید و اصلاً به نیروهای نظامی احتیاجی نیست.
به هر حال ایجاد نظم و برقراری امنیت رفاه و آسایش هدف ماست.
مانند کاری که شب جمعه در اصفهان انجام شد، این هدف و روش را به هم می زنند و آن را تغییر می دهد.
مبادا گول کسی را بخورید! اولاً الان مقررات حکومت نظامی است و یادتان باشد که ساعت 8 همه در خانه هایمان هستیم.
اجتماع بیش از سه نفر قدغن است و طبق ماده پنج رفتار می شود.
به زندگی خودتان برسید و مراقب تحصیل فرزندانتان باشید.
نگذارید که فردا فرجامی ناخوش در انتظار شما باشد.
» وی در پایان گفتگو با بازاریان به خبرنگار «اطلاعات» گفت : «اجرای مقررات فرمانداری نظامی تأمین امنیت و آسایش کامل مردم است.
تغییر ساعات منع عبور و مرور بستگی به امنیت و آرامش عمومی دارد و چنانچه احساس شود باید در این ساعتها تغییری داده شود؛ از پیشگاه همایونی استدعا خواهد شد در این زمینه اجازه بدهند.
به عقیده من برای انجام این کار هنوز زود است.
» تیمسار ناجی گفت : «اگر در سخنانم کلمه مردم را به کار می گیرم، منظورم مردمی هستند که بدون بستن اسلحه به کمر در جمعشان نشسته ام و صحبت می کنم.
اگر از اخلالگر و آشوبگر سخن می گویم، منظورم آن گروه از افرادی هستند که کسبه را تهدید کرده بودند که اگر مغازه هایشان را باز کنند چنین و چنان خواهند کرد.
اهالی اصفهان مردمی شاهدوست و وطن پرست هستند.
آنها علی رغم میل باطنیشان، اقدام به بستن مغازه هایشان کرده بودند.
» فرماندار نظامی اصفهان همچنین گفت : «آشوبگران گروهی بودند که گمان می کنم از گروه مارکسیستهای اسلامی باشند.
آنها تصور می کردند با ایجاد تظاهرات خیابانی و آتش زدن بانکها و مؤسسات تولیدی و اقتصادی، زمینه را برای اجرای امیال خودشان فراهم می کنند.
» ناجی در مورد احتمال تغییر مدت برقراری حکومت نظامی در اصفهان گفت : «فعلاً 36 ساعت بیشتر نیست که از حکومت نظامی می گذرد و اعلام نظر در این مورد زود است.
چهار یا پنج روز دیگر، وقتی عکس العملها را دیدم، می توانم اظهار نظر کنم چون امکان دارد در این مدت عناصر اخلالگر متنبه شده باشند.
یکی دو نفر از محرکین اصلی که در خانه هایشان پنهان شده اند باید دید طرز تفکرشان چیست و سپس تصمیم گرفت.
» فرماندار نظامی اصفهان در مورد افرادی که پس از اعلام حکومت نظامی دستگیر شدند، گفت : «اینها را باید به دو گروه تقسیم کرد : گروهی که از روی بی اطلاعی و عدم آگاهی از مقررات حکومت نظامی در ساعات منع عبور و مرور رفت وآمد کرده اند و من دستور داده ام به کار آنها هر چه زودتر رسیدگی شود، که اگر بی تقصیرند، مرخص شوند.
گروه دیگر محرکین هستند که از امروز تسلیم دادگاه نظامی می شوند تا برابر ماده 5 مقررات حکومت نظامی با آنها رفتار شود.
چون تمام این اخلالگران هنوز دستگیر نشده اند و مأموران در جستجوی آنها هستند، ترجیح می دهم در مورد تعدادشان حرفی نزنم.
آنچه مسلم است تعداد این افراد زیاد نخواهد بود.
» تیمسار ناجی اظهار داشت : «ظرف مدتی که از حکومت نظامی در اصفهان می گذرد.
چهارده اعلامیه صادر کرده ام و مفاد این اعلامیه ها از روی مشاهداتی است که خودم در گردشهای شهری متوجه آنها شده و استنباط کرده ام.
دستورهای بعدی من جزء به جزء به همین ترتیب اعلام خواهد شد.
هدف ما این است که اجتماعات غیرقانونی موقوف شود، خاصه آن که عناصر افراطی در این اجتماعات به پخش اعلامیه های مضره می پردازند.
بر همین اساس، دستور داده ام مدیران چاپخانه ها به فرمانداری احضار شوند و ترتیبی داده شود که از هر اقدامی جلوگیری به عمل آید.
در صورت مشاهده چنین عملی، به بدترین وجه ممکن با عاملان آن رفتار خواهد شد.
» سرلشگر ناجی در پایان گفتگوی خود با خبرنگار «اطلاعات» گفت: «مطلب مهمی که می خواهم توجه مردم را به آن جلب کنم، این است که در اجرای اوامر شاهنشاه آریامهر هدف ما تامین آسایش عموم است تا مردم با فراغ خاطر به زندگی روزمره شان بپردازند.
» ر.ک : روزنامه اطلاعات، ش 15685، 22 /5 /57، ص 41