اخیراً تعدادی پاکت محتوی 16 آذرماه نامه کنفدراسیون جهانی محصلین و دانشجویان ایرانی به انضمام تصاویری از مجسمه اعلیحضرت رضا شاه کبیر
تاریخ سند: 13 بهمن 1350
اخیراً تعدادی پاکت محتوی 16 آذرماه نامه کنفدراسیون جهانی محصلین و دانشجویان ایرانی به انضمام تصاویری از مجسمه اعلیحضرت رضا شاه کبیر
متن سند:
از: استان ﻫ ج تاریخ:13 /11 /1350به: ساواک تایباد شماره: 18271/ﻫ ج
اخیراً تعدادی پاکت محتوی 16 آذرماه نامه کنفدراسیون جهانی محصلین و دانشجویان ایرانی به انضمام تصاویری از مجسمه اعلیحضرت رضا شاه کبیر، دکتر محمد مصدق، صمد بهرنگی،1 غلامرضا تختی، خسرو روزبه،2 جبار داودی [و] آیت‌الله سعیدی که به صورت تمبر درآوردهاند از هلند به آدرس اشخاص ارسال میدارند. لذا منابع پستی توجیه تا ازتوزیع این قبیل تمبرها جلوگیری و نتیجه گزارش گردد.
سعیدی
آقای نعمتی! امروز که به جام میروید رئیس پست و مسئول توزیع پست را توجیه نمایید. ضمناً به متصدیان تایباد نیز تذاکرات لازم را بدهید ـ 14 /11 /50
طبق دستور اقدام گردید و توجیه لازم به عمل آمد.
توضیحات سند:
__1. صمد بهرنگی فرزند عزت‌الله در سال 1318 ﻫ ش در محله چرنداب تبریز به دنیا آمد. پدرش کارگر بود و به سختى چرخ زندگى را مى‌چرخاند. صمد در محله چرنداب درس خواند و دوره متوسطه را در دبیرستان تربیت گذراند. سپس وارد دانشسرا شد و اولین تلاش‌هاى سیاسى خود را با انتشار روزنامه دیوارى «خنده» آغاز کرد. پس از پایان دانشسرا به عنوان آموزگار راهى روستاهاى ممقان، گوگان و ... شد و در مدارس روستایی به تدریس پرداخت. صمد بهرنگى نوشتن را از همین زمان و با ارسال مقالاتى به نشریه «بامشاد» شروع کرد، در کنار تدریس وارد دانشکده ادبیات دانشگاه تبریز شد و در رشته زبان انگلیسى فارغ‌التحصیل شد. وى کارمند اداره فرهنگ تبریز بود و در تاریخ 8 /1 /43 به اتهام تبلیغ مرام کمونیستی مورد حساسیت ساواک قرار گرفت، ولى به زودى تبرئه شد. صمد با کتاب «الدوز و کلاغها» در سال 1345 داستان‌نویسى را آغاز کرد. آخرین کار و مشهورترین داستان او «ماهى سیاه کوچولو» نام داشت. صمد بهرنگى در سال 1347 در رود ارس غرق شد. آثار به جاى مانده از صمد بهرنگى را مى‌توان در موضوعات داستان، ترجمه و تحقیقات بومى و تربیتى دسته‌بندى کرد. کتاب ماهى سیاه کوچولو در سال 1348 جایزه بهترین داستان کودکان را در نمایشگاه بولونیاى ایتالیا به خود اختصاص داد، در همان سال برنده جایزه‌اى در چکسلواکى شد و در سال 1347 نیز از طرف شوراى کتاب کودک به عنوان کتاب سال معرفى شد.
طبق اسناد به جاى مانده در ساواک، صمد بهرنگى در تاریخ 7 /6 /1347 به اتفاق دوستش که ستوان یکم دامپزشک بود و جهت معاینه دام‌هاى ژاندارمرى به خارلو اعزام شده بود، در پاسگاه کلاله براى شنا به داخل رود ارس رفته بودند که به دلیل ناآشنایی با فن شنا و قرار گرفتن در مسیر تند و عمیق آب، صمد بهرنگى غرق شد. ساواک مرگ وى را مشکوک دانسته و دستور بررسى داده است. جسد وی در تاریخ 17 /6 /47 پیدا و در تاریخ 19 /6 /47 نیز مجلس ترحیمى در مسجد شاهمردان چرنداب برای وی برگزار شد. نحوه مرگ مشکوک صمد بهرنگى به دلیل سوابق اجتماعى و آثار قلمى وى موجب شد که در افواه عمومى، احتمال قتل او به دست عوامل رژیم پهلوی، شایع شود.
2. خسرو روزبه فرزند دوم ضیاء لشکر در سال 1303 در شهر ملایر به دنیا آمد. تحصیلات ابتدایی را در مدرسه‌ی آمریکایی ملایر و تحصیلات متوسطه را در همدان به پایان برد و سپس در دانشکده‌ی افسری در رشته‌ی توپخانه و در دانشکده فنی از رشته‌ی مکانیک فارغ‌التحصیل شد. وی در سال 1318 به علت درگیری با فرمانده توپخانه ضد هوایی یک ماه و نیم به اهواز تبعید شد، سپس به تهران بازگشت و پس از شهریور 1320 در دانشکده‌ی افسری به تدریس پرداخت. وی از استادان باسواد دانشکده‌ی افسری محسوب می‌شد و مورد توجه رزم آرا- رئیس دانشکده- قرار گرفت. وی کتبی در زمینه‌های ریاضی- فنی تدوین کرد و در سال 1322 به حزب توده پیوست. سازمان نظامی و یا به عبارتی سازمان افسران حزب توده در سال 1323 توسط عبدالصمد کامبخش، عزت‌الله سیامک و خسرو روزبه تاسیس شد و سپس سروان خسرو روزبه به عنوان هیأت اجراییه سازمان نظامی انتخاب شد. روزبه تا سال 1324 در دانشکده‌ی افسری اشتغال داشت و در پی ماجرای قیام افسران خراسان(1324) مدتی مخفی شد. حاصل این دوران نگارش کتاب اطاعت کورکورانه بود که علیه نظام حاکم بر ارتش پهلوی با نام مستعار «سخر» (سروان خسرو روزبه) منتشر شد. سازمان افسران حزب توده یک هیأت دبیران و یک هیأت اجراییه داشت که هیأت دبیران دارای 3 عضو بوده که در زمان دستگیری اعضای سازمان عبارت بوده‌اند از: 1- خسرو روزبه به نام مستعار سعیدی. 2- سرهنگ عزت‌اله سیامک. 3- سرهنگ محمدعلی مبشری؛ سروان خسرو روزبه مسئولیت شاخه‌ی اطلاعات نظامی حزب را عهده دار بود. بعد از فروپاشی حکومت فرقه‌ی دمکرات آذربایجان در (سال 1325)، سازمان افسری کوچک و فعالیت آن محدود شد. روزبه در 17 فروردین 1326 توسط رکن دوم ستاد ارتش دستگیر شد و در 17 اردیبهشت همان سال توسط حسام لنکرانی، ابوالحسن عباسی و صفیه حاتمی از زندان دژبان فراری داده شد. دادگاه ارتش غیاباً او را به 15 ماه زندان و اخراج از ارتش محکوم کرد. خسرو روزبه در چند قتل دست داشته است که از آن جمله می‌توان به ترور محمد مسعود روزنامه نگار و سردبیر نشریه‌ی مرد امروز اشاره کرد. روزبه در فروردین 1327 مجدداً دستگیر شد و دادستانی ارتش برای وی تقاضای اعدام کرد و در نهایت روزبه به 15 سال زندان محکوم شد. او در آذرماه 1329 به همراه سایر رهبران حزب توده از زندان گریخت و در سازمان اطلاعات حزب توده به فعالیت پرداخت. از حوادث جنجالی و پر سر و صدای دولت رزم آرا، فرار این زندانیان توده‌ای از زندان قصر بود. روزبه در سال 1330 معاون شعبه‌ی اطلاعات سازمان نظامی و گرداننده‌ی آن شد. خسرو روزبه همچنین ترور حسام لنکرانی را به عهده داشت. پس از کودتای 28 مرداد 1332، روزبه- عضو ستاد جنگی حزب توده- که این حزب به منظور مقابله با کودتا ایجاد شده بود، به همراه سرهنگ علی اکبر چلیپا مدت کوتاهی به میان ایل قشقایی رفت. وی در سال 1335 در ترکیب هیأت اجراییه‌ی موقت حزب در داخل کشور به فعالیت ادامه داد. در این سال اکثر کادرهای حزب توده دستگیر و هسته‌ی مرکزی حزب توسط 3 تن اداره می‌شد: روزبه، متقی و ثابت. که با دستگیری این افراد در نیمه تیرماه 1336 این شبکه کوچک نیز متلاشی شد. خسرو روزبه در تابستان 1336 دستگیر و سرانجام پس از محاکمه در 21 اردیبهشت 1337 تیرباران شد.