شوراى تأمین استان اصفهان در مورخه %%28/7/1357%%
تاریخ سند: 28 مهر 1357
شوراى تأمین استان اصفهان در مورخه %%28/7/1357%%
متن سند:
شوراى تأمین استان اصفهان در مورخه 28 /7 /1357شرکت کنندگان:
آقاى رحمت حقدان استاندار استان اصفهان
سرلشگر رضا ناجى فرمانده مرکز توپخانه و موشک‌ها و فرماندار نظامى اصفهان و حومه
سرتیپ سیف‌اله بنى‌فضل فرمانده ناحیه ژاندارمرى اصفهان
سرتیپ ابوالفضل تقوى رئیس سازمان اطلاعات و امنیت استان اصفهان
سرتیپ سید مصطفى مصطفائى رئیس شهربانی‌هاى استان اصفهان
در ابتداى جلسه اعضاء کمیسیون از تیمسار فرماندار نظامی اصفهان و حومه تقاضا کردند در مورد وضعیت کلى منطقه اعضاء را مطلع سازند.
تیمسار فرماندار نظامى اصفهان و حومه ضمن تشکر از اعضاء شرکت‌کننده چنین فرمودند:
1ـ مسئله جنبه حیاتى داشته و اولین شوراى تأمین استان با شرکت جناب آقاى استاندار استان اصفهان تشکیل و به فال نیک گرفته مى‌شود. اظهار داشتند امید است که تحت ارشاد آقاى استاندار و با هماهنگى کامل مسائل و مشکلات کلاً حل شده و نیات ذات مبارک شهریارى برآورده شود.
2ـ علت تشکیل شوراى امروز مربوط مى‌شود به سه مسئله حیاتى روز:
الف: مسئله شهرستان نجف‌آباد
ب: مسئله کارخانه‌هاى اصفهان
پ: مسئله خارجیان مقیم اصفهان
که در حال حاضر نیروهائى از مرکز توپخانه وموشک‌ها در شهرستان‌هاى زیر مستقر مى‌باشند:
الف: یزد ب: شهرضا پ: همایونشهر ت: خوراسگان
ث: نجف‌آباد ج: گلپایگان چ: شاهین شهر
و در شهر اصفهان تیمها به صورت کمربندى مستقر بوده و حوزه‌هاى گشتى بین این تیمها در حال گشت مى‌باشند و تیمهاى آماده در (باشگاه افسران، قرارگاه شهربانى) مستقر بوده و نیروهاى احتیاط مرکزى سنگین‌ترى در سربازخانه‌ها موجود مى‌باشند و مسائلى موجود است که ژاندارمرى،
شهربانى، ساواک را درگیر نموده است.
3ـ موضوع مهم اصفهان شامل:
الف: وضع مدارس (دبستان‌ها، دبیرستان‌ها، دانشگاهها)
ب: مسائل مربوط به عناصر افراطى (که دانش‌آموزان را تحریک مى‌کنند) و اگر پیش‌بینى‌هایى که انجام مى‌شود انجام نشود احتمال وقوع اتفاقات مهمترى هم پیش‌بینى مى‌شود. مثلاً آتش‌سوزى بانک صادرات حکیم شفائى و یا پمپ بنزین زینبیه که به علت پیش‌بینى و اقدامات جدى انجام شده بود خرابکاران نتوانستند آسیبى برسانند با توجه به اینکه هدفشان آتش‌زدن پمپ بنزین بوده است.
4ـ مسئله مهم و قابل توجه دیگر: همکارى و تبانى معلمان با دانشجویان که اکثرا رهبرى اغتشاشات را به عهده گرفته‌اند و شعارهاى خلاف داده مى‌شود و برابر اطلاع قرار بود که به دروازه دولت آمده و تظاهرات شدیدى انجام دهند که بلافاصله عوامل فرماندارى نظامى در محل حاضر و از این کار جلوگیرى به عمل آورند. در سایر محلها نیز به همین ترتیب. ضمنا اعلامیه‌هاى زیادى پخش مى‌شود.
5 ـ به طورى که اطلاع رسیده اخلالگران و آشوب‌طلبان در صددند بین پرسنل نظامى نفوذ کنند و خرابکاران مى‌خواهند عوامل ارتشى را با خود یک دست نمایند که در اجراى اوامر شاهنشاه در مورد تقویت روحیه عوامل نیروهاى مسلح دستوراتى داده شده که به اجراء گذارده خواهد شد.
در مورد نجف‌آباد:
الف ـ بلوا و اغتشاش در این شهرستان زیاد بوده و به طور کلى کانون بحران و اغتشاشات مى‌باشد و همکارى اخلالگران نجف‌آباد و اصفهان سابقه زیادى داشته و برابر گزارشات رسیده عوامل آموزش و پرورش در این اغتشاشات شرکت مى‌نمایند و فرماندار نجف‌آباد نیز تقریبا با موضوع فوق هماهنگى مى‌کند.
ب ـ البته فرماندار نظامى اصفهان ناچارا اقداماتى از قبیل یک نفر افسر ارشد به عنوان فرمانده نظامى منطقه و تعدادى پرسنل نظامى و نفربر زرهى به نجف‌آباد اعزام نموده است و روزانه دو دستگاه جیپ شهربانى با نیروهاى شهربانى به این شهرستان رفته و شب مراجعت مى‌نمایند.
پ ـ به طورکلى به اندازه قدرت جذب محل عوامل نظامى و انتظامى به این شهرستان اعزام گردیده است.
ت ـ در وضع فعلى جهت بهتر بودن این شهرستان تدابیر خاص بایستى اتخاذ شود.
سرتیپ تقوى:
1ـ تمام مسائل به هم بستگى داشته و در تمام شهرهاى ایران این مسائل موجود است و باید سعى شود از ریشه حل شود و اصولاً هدف از فرماندارى نظامى دو مورد زیر مى‌باشد:
الف: در مناطق شلوغ شده موقتاً امنیت برقرار نمایند.
ب: هدف اصلى پاک‌سازى محیط مى‌باشد.
2ـ بایستى آنهایى که وضع ناراحتى بوجود مى‌آورند جلب تا دیگر کسى موجود نباشد که بخواهد خرابکارى نماید. وضعى پیش آمده که با این افراد و عوام کارى نداریم. در آموزش و پرورش وضعى پیش آمده که دبیران و معلمان حرفهاى نامربوطى مى‌زنند و حتى تمثال اعلیحضرت را پائین مى‌آورند.
3ـ در مورد اینکه تعدادى اعتصاب کرده و تقاضاهاى آنان موافقت مى‌شود مثلاً در مورد 750 تومان اضافه شدن به حقوق کارمندان رسمى و غیر رسمى. با توجه به این موضوع کارگران کارخانجات نیز اعتصاب و انتظار دارند حقوق آنان اضافه شود ولى اکثر کارفرماها اظهار مى‌دارند که اضافه کردن حقوق از عهده کارخانه خارج است که این موضوع امکان تولید ناراحتى و نارضایتى بین کارگران بوجود آورد و این وضعیت به روستاها نیز سرایت خواهد کرد که بایستى با توجه به آزادى مطبوعات و آزادیهاى دیگر اقدام همگانى انجام گیرد.
4ـ مسئله مهم دیگر این است که اگر در سطح استان یک نفر کشته شود توضیح خواسته مى‌شود و گفته مى‌شود که خشونت به کار رفته و هموطنان کشته شده‌اند. گفته شد فرماندارى نظامى و مقامات انتظامى کارى انجام نداده و چیزى نگویند. با آن شخصى که مغازه را آتش مى‌زند و یا با آتش زدن لاستیک ایجاد راه‌بندان مى‌کند پلیس و نیروهاى نظامى با اینها چکار کند. این جریان بایستى به رده‌هاى ذیصلاح گزارش گردد تا تصمیمات جدى‌ترى در مورد آنان گرفته شود.
5 ـ اغلب معلمین که دست به این اعمال زده‌اند معلوم است و در مورد نجف‌آباد امکان دارد رئیس
شهربانى هم کشته شود.
سرتیپ مصطفائى: تعدادى از [معلّمان] مدارس در سطح شهرها مشغول تدریس شده‌اند و اظهار داشته‌اند که موقت است و در مورد اصفهان محصلین از بازداشت آقاى پرورش و زهتاب ناراحت بوده و اظهار نارضایتى مى‌نمایند.
سرتیپ بنى‌فضل: در مورد نجف‌آباد پیشنهاد شد که وضعیت قرمز ابلاغ شود ولى ابلاغ این وضعیت تصویب نگردید.
سرلشگر رضا ناجى: پرسنل ارتشى زیاد موجود نیست که به محلهاى دیگر نیز فرستاده شود. شهرکرد نیز در حال حاضر شلوغ است و کاشان نیز منطقه حساس و قابل توجهى مى‌باشد.
آقاى حقدان: نامه‌اى از طرف فرماندار نجف‌آباد رسیده که در آن خواسته شده حسن ایزدى، شیخ عباس و شیخ غلامحسین ایزدى به نجف‌آباد برگردند (نامه قرائت گردید)
تیمسار تقوى: اوضاع اصفهان به سایر شهرستان‌ها نیز بستگى دارد و بایستى تدابیرى اتخاذ گرددکه در سطح کلى اجراء شود.
آقاى حقدان: با وزیر کشور صحبت کردم اظهار داشتند هر اقدامى که ممکن است انجام شود ولى اعلام حکومت نظامى نخواهد شد. وزیر کشور فرمودند گامهائى در جهت آرامش به وسیله عوامل انتظامى برداشته شود و اضافه فرمودند اگر پشت پرده کارها انجام پذیرد ما بهتر به هدف خواهیم رسید. مثلاً به جاى اینکه نیروها در چهار راهها مستقر شوند بهتر است در خیابان‌هاى فرعى و یا کلانتری‌ها مستقر گردند بهتر است. [این کار] موجب مى‌گردد نیروها زیاد به چشم نخورند البته وظیفه اصلى ما پاسدارى از تمامیت مملکت و حفظ و حراست پادشاه ایران است و راهى را بایستى در پیش بگیریم که زودتر و بهتر به هدف برسیم. نباید کارى انجام دهیم که موجب تحریک مردم باشد.
در اینجا از زحمات تیمسار سرلشگر رضا ناجى به مناسبت برقرارى نظم و آرامش در سطح اصفهان و حومه تشکر کرده و فرمودند: نظر وزیر کشور این است که حکومت نظامى آرامتر و سبکتر شود تا وقتى که روزى برسد که پرسنل نظامى در شهر نبوده و در موقع اتمام حکومت نظامى مردم
احساس نکنند که از زنجیر آزاد شده‌اند و بدانند که منظور از برقرارى حکومت نظامى تأمین زندگى و آرامش آنها مى‌باشد. مجددا از تیمسار سرلشگر رضا ناجى به علت زحمات شبانه‌روزى پیشنهاد قدردانى گردید.
سرتیپ تقوى: 1ـ در مورد شهرستان نجف‌آباد. شخصى بود بنام منتظرى که در این منطقه حتى در ایران سنگ آقاى خمینى را به سینه مى‌زد و حرفهاى منحرف کننده‌اى اظهار مى‌داشت که به شهرهاى دیگر هم مسافرت و در شهرستان قم دستگیر گردیده است.
2ـ بعد از آن فامیل ایزدى که از پیروان منتظرى هستند مخصوصا شیخ عباس رهبرى مخالفین را به عهده داشت و اظهار مى‌داشت که رژیم باید اسلامى باشد و پادشاهى نباشد. شیخ عباس اعلامیه‌هایى داده است که منتظرى آزاد شود.
3ـ آقاى پرورش و زهتاب که دستگیر شده‌اند. جرم آقاى پرورش زیاد مى‌باشد ولى تقاضاى آزادى زهتاب به عمل آمده و پرونده آنها به تهران فرستاده شده است.
سرلشگر رضا ناجى: براى بخشش 32 نفر متهمین به تهران رمز شده است ولى هنوز جواب داده نشده
سرتیپ تقوى: اگر آقاى زهتاب آزاد شد خواهند گفت پرورش آزاد شود و بعد خواستهاى دیگر مثلاً خواهند گفت خمینى باید بیاید و چیزهاى دیگر...
سرلشگر رضا ناجى: نظر این نبود که در نجف‌آباد فرماندارى نظامى اعلام شود. نظر این است که وضع خودمان در مورد نجف‌آباد مشخص گردد. در مورد نجف‌آباد من اقدامات لازم را انجام دادم و به همین ترتیب در مورد استانهاى یزد و شهرکرد هم اقداماتى انجام و در صورت لزوم اقدامات دیگرى نیز انجام خواهد شد. نجف‌آباد وضع مشخصى ندارد و در حال حاضر نیروهاى نظامى به آنجا اعزام شده‌اند. حال اگر شورا نظر دیگرى دارد گفته شود (تاکید فرمودند) باید اقدامات لازم انجام گیرد تا اگر اتفاقى در این شهرستان رخ بدهد اقدامات انجام شده قبلى مشخص گردد.
اعضاء شورا پیشنهاد نمودند:
ریاست اداره آموزش و پرورش نجف‌آباد ملزم و مکلف شود که کار خودشان را انجام بدهند و از
تحریک دانش‌آموزان جلوگیرى به عمل آید و راه حلى از طرف مدیران و اداره آموزش و پرورش نجف‌آباد ارائه شود تا اقدام گردد.
سرلشگر رضا ناجى: مشکلى نیست که راه حل نداشته باشد بعضى از راه حلها کوتاه مدت و بعضى دیگر احتیاج به زمان دارد. خوشبختانه در اصفهان اقدامات زیادى انجام شده و تنها جائى بود که اعمال خشونت نشد و با تدابیر خاصى از اتفاقات جلوگیرى به عمل آمده است. ولى ترس از آینده است که باید پیش‌بینى‌هاى لازم انجام شود.
آقاى حقدان: سعى شود اصفهان مانند تهران باشد در صورت امکان نیروها کمتر در شهر مستقر شوند و در کلانتری‌ها باشند.
سرلشگر رضا ناجى: 1ـ کلانتری‌ها ظرفیت پذیرش این تیمها را ندارند ضمن اینکه اگر نیروها در پادگان گمارده شوند به علت ترافیک نمى‌توان به موقع از اتفاقات جلوگیرى به عمل آورد. تا حدود زیادى از نیروها کاسته شده و قبلاً 27 پایگاه در شهر مستقر بود که هم‌اکنون به 10 پایگاه تقلیل داده شده است.
2ـ دیروز (27 /7 /1357) پیامى از تلفن شنیدم که حدود 5 هزار نفر در خیابان خرم با چوب چماق و سنگ در خیابان خرم به طرف باغ شاه مى‌آیند و در بین راه مغازه‌ها را مى‌سوزانند1 در این جریان تیمهائى که به دستور من به آن قسمت اعزام شد تعدادى در چهار راه صارمیه در ترافیک توقف کردند (که این ترافیک با توجه به وضعیت فعلى براى خودروهاى ارتشى که مشخص و معلوم هستند بسیار خطرناک مى‌باشند) ولى از ساعت 2300 به بعد به علت خلوت بودن خیابان‌ها این امکان وجود دارد. راه‌حل کلى این است که نیروها در سربازخانه‌هابه صورت آماده باشند ولى در این مورد ترافیک موجب مى‌شود که راهها مدت 3 ساعت بسته شوند که در این صورت تیمها قادر نخواهند بود مأموریت خودشان را به موقع انجام دهند.
آقاى حقدان: بهتر است وضع [وضعیت قرمز] در نجف‌آباد اعلام نشود ولى عملاً کارهاى لازم در آنجا انجام گیرد.
سرلشگر رضا ناجى: اگر وضع ابلاغ نشود محدودیتى را پیش مى‌آورد که بعضى اقدامات را نمى‌توان انجام داد و اگر اتفاقى رخ دهد براى مقامات بالا شاید قابل قبول نباشد. ضمناً امریه‌اى ابلاغ گردیده که فرماندار نظامى منطقه مى‌تواند فقط یک آتشبار جهت کمک به شهربانى به شهرستان‌ها اعزام دارد.
سرتیپ بنى‌فضل: پیشنهاد مى‌نمایم در نجف‌آباد وضعیت قرمز ابلاغ گردد و در صورت تصویب نشدن پیشنهاد شود بیش از اختیار تیمسار با توجه به امریه نیروى زمینى پرسنل به نجف‌آباد اعزام شود.
سرتیپ تقوى: راجع به اتوبوسى که سرنشین آمریکائى داشته کمیسیونى با شرکت مسئولین حفاظت آمریکائی‌ها تشکیل گردید در آن جلسه گفته شد مبارزه [برای] آزادى است نه کمونیست و شما نباید احساس ضعف از خود نشان دهید و به خاطر زخمى شدن یک نفر از شماها، تعداد زیادى ایران را ترک کنید. ضمنا اگر ضعفى از خود نشان دهید خرابکاران سوء استفاده بیشترى مى‌نمایند و نقطه ضعف را پیدا نموده به طرف [برای] ضربت کردن[زدن به] شماها اقدامات بیشترى به عمل خواهند آورد. اضافه گردید نیروهاى فرماندارى نظامى، مأمورین ساواک و ژاندارمرى و شهربانى در مورد حفاظت شما اقداماتى انجام مى‌دهند.
سرلشگر رضا ناجى: کارگران کارخانه‌ها وضع خوبى نداشته و اکثراً با بن‌بست مواجه هستند. حقوق آنها به موقع پرداخت نمى‌شود. مثلاً کارخانه تاج اصفهان که در مورد کارخانه مذکور کمیسیونى گرفته شد و نتیجه آن نیز به تهران منعکس گردیده است (نارسائى‌هاى کارخانه و وضع مدیر کارخانه آقاى میراشرافى2 بیان شد) پیشنهاد گردید یک نفر از وزارت کار به اصفهان آمده و وضع این کارگران را روشن نماید.
آقاى حقدان: تلفنى با وزیر کار صحبت نمودم و پیشنهاد شد که آقاى دکتر آریائى جهت رسیدگى به کارهاى کارگران به اصفهان اعزام شود. پیشنهاد مى‌نمایم با تیمسار ارتشبد اویسى3 فرماندار نظامى تهران در مورد اعزام آقاى میراشرافى به اصفهان صحبت شود. در مورد آمریکائى‌هاى مقیم اصفهان سعى شود شماره‌هاى مخصوص اتوبوس‌هاى حامل آنها و نشانه‌هایى که مشخص کننده هستند برداشته شود در نتیجه تحت پوشش بهترى قرار خواهند گرفت.
سرلشگر رضا ناجى: تنها کارخانه تاج نیست بلکه وضع تمام کارخانجات منجمله تاج، شهناز، صنایع پشم، سیمین، بارش، فرزانه، گروه صنعتى فلور، پلى‌اکریل نیز قابل بررسى هستند.
آقاى حقدان: دستورى در این مورد به مدیرکل اداره کار و امور اجتماعى اصفهان داده شد که فردا (29 /7 /57) کمیسیونى تشکیل تا اقدامات لازم در مورد مشکلات و نارسائى کارخانجات انجام گردد.
سرلشگر رضا ناجى: در مورد مراسم 4 آبان، برابر اوامر مطاع مبارک اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر بزرگ ارتشتاران تمام مخارج این جشن در اختیار زلزله‌زدگان قرار گرفته است ولى مراسم سان و رژه در سربازخانه‌ها انجام خواهد شد و مراسم رسمى نیز در تالار شهردارى برگزار مى‌گردد.
توضیحات سند:
1. اعلام این خبر جعلى توسط ناجى جوسازى ناجوانمردانه علیه انقلابیون مسلمان است.در جریان انقلاب اسلامى هیچ مغازه‌اى که متعلق به مردم باشد توسط انقلابیون به آتش کشیده نشد حتى افراد موقعى که مى‌خواستند مراکز دولتى را به آتش بکشند اطراف و جوانب کار را بررسى و سپس اقدام مى‌کردند مثلاً اگر مى‌دیدند بر روى مؤسسه‌اى آپارتمانى ساخته شده و افرادى در آن زندگى مى‌کنند هرگز آن را آتش نمى‌زدند.
2. مهدی میر اشرافى فرزند سیدحسین در سال 1289 ﻫ.ش در تهران متولد شد. وى در آغاز وارد ارتش شد و دانشکده افسرى را در 1313 به پایان رسانید. ولى بعداً کناره‌گیرى کرد و به مشاغل آزاد روى آورد. نام میراشرافى به عنوان یکى از چهره‌هاى مؤثر وابسته به اینتلیجنس سرویس، که در حوادث سالهاى 1320 - 1332 و به ویژه کودتاى 25-28 مرداد 1332 نقش مخرب و چشمگیرى داشته‌اند، مطرح بوده‌است. او از جمله عناصر هفت‌خطى بود که با سلاح جسارت و بى‌پروایى توانست از پایین‌ترین درجات اجتماع خود را در جرگه رجال متنفذ و سردمداران جاى دهد. او قبلا در فعل و انفعالات پس از 1320 روزنامه آتش را به راه انداخت. و نیز به دنبال فعالیتها و تلاش‌هاى مداوم به وکالت مجلس دست یافت. او در جریان کودتاى 28 مرداد جماعتى از اوباش و اراذل را به راه انداخت و نخستین کسى بود که پس از اشغال فرستنده رادیویى تهران با عربده‌کشى و نعره‌هاى گوش‌خراش، به دکتر مصدق و سران نهضت ملى حمله کرد. او بعدها روزنامه آتش را رها کرده و در اصفهان ظاهر گشت و کارخانه بزرگ ریسندگی و بافندگی تاج را خرید. میراشرافى در مهرماه 1357 تقاضاى تجدید امتیاز روزنامه آتش را کرد و ساواک در تاریخ 27 /7 /1357 با این تقاضا موافقت نمود. ظاهرا او قصد داشت که مانند برخى دیگر از فعالین سیاسى دهه‌هاى پیشین، با هدایت کانونهاى توطئه، وارد گود حوادث انقلاب شود. میراشرافى با پیروزى انقلاب دستگیر و در دادگاه انقلاب اسلامى اصفهان به طور علنى و با حضور صدها شاکى خصوصى، محاکمه و اعدام گردید.
3. غلامعلی اویسی فرزند غلامرضا در سال 1297 ﻫ.ش در قم بدنیا آمد. او در سال 1315 دوره شش ساله دبیرستان نظام مرکز را طى و در سال 1317 دوره دانشکده افسرى را به پایان رسانید. اویسى در سالهاى 1331 ـ 1337 در مشاغل گوناگون و فرماندهى گروهان و گردان و آموزشگاه گروهبانى لشکر 2، ریاست شعبه بازرسى دژبان مرکز و فرماندهى هنگ 52 دژبان) قرار داشت و در سال 1332 فرمانده هنگ 16 تیپ کازرون بود. پس از کودتاى 28 مرداد 1332، اویسى به دریافت نشان درجه 2 رستاخیز نائل شد و به تدریج ترقى وى در هرم دیوانسالارى نظامى آغاز گردید و پس از طى دوره دانشگاه جنگ در تهران و دوره ستاد فرماندهى در امریکا، در سال 1339 به ریاست ستاد گارد و در سال 1341 به فرماندهى لشکر یک گارد رسید و در همین سمت بود که به عنوان فرماندار نظامى تهران به قتل عام قیام‌کنندگان 15 خرداد 1342 دست زد. او در سال 1348 فرماندهى ژاندارمرى کشور و در سال 1351 فرماندهى نیروى زمینى ارتش را عهده‌دار بود. اویسى در جریان انقلاب اسلامى بار دیگر به سمت فرماندار نظامى تهران قرار گرفت و به علت موقعیتش در رأس نیروى زمینى فرماندارى نظامى سایر شهرها را نیز تحت کنترل داشت. او در دیماه 1357 به بهانه معالجه از ایران خارج شد و تقاضاى بازنشستگى نمود. اویسى از زمره نخستین افسران عالیرتبه متوارى رژیم پهلوى بود که با سرمایه سرویس‌هاى اطلاعاتى غرب فعالیت تروریستى علیه نظام نوپاى جمهورى اسلامى را از خاک عراق و ترکیه آغاز کرد، او در تاریخ 18 /11 /1362 توسط افراد ناشناسى در پاریس به قتل رسید. اسناد موجود، موارد متعددى فساد مالى و اخلاقى غلامعلى اویسى، همسرش و پسرش (محمدرضا) را نشان مى‌دهد.
ظهور و سقوط سلطنت پهلوى، جلد 2، نشر اطلاعات، ص 445 و 446.
اسناد ساواک، پرونده‌هاى انفرادى.