تاریخ سند: 25 دی 1338
موضوع: ایرج اسکندری عضو کمیته مرکزی حزب کمونیست ایران
متن سند:
فرستنده: 1-الف-3
گیرنده: ...
...
.
شماره: 5592/د-3
ایرج اسکندری پس از شکست فرقه دموکرات آذربایجان در سال 26 از ایران خارج و به پاریس میرود.
در کنگره دوم حزب که در 11 /2 /27 در تهران تشکیل گردید به عضویت کمیته مرکزی انتخاب شد.
ایرج اسکندری از سال 27 نماینده ایران در کنفدراسیون سندیکای جهانی گردید ( - کنفدراسیون سندیکای جهانی یک سازمان کمونیستی در وین بود) و در محل سندیکای جهانی یک اطاق در اختیار ایرج اسکندری گذارده شده بود و در حقیقت رابط بین حزب توده ایران و کمونیسم بینالملل بود و کادرها و افسران فراری حزب که به وسیله حزب منحله توده به خارج کشور اعزام می گردیدند به وین می رفتند و خود را به ایرج اسکندری معرفی می نمودند و به وسیله ایرج اسکندری به کشورهای شرقی اعزام می شدند.
در سال 1957 کنفدراسیون سندیکای جهانی در اثر اقدامات کشورهای غربی تعطیل گردید و ایرج اسکندری به آلمان شرقی رفت و بعد از کودتای 14 ژوئیه 1958 عراق ایرج اسکندری به اتفاق دکتر رادمنش و دکتر کیانوری و سروان فراری پولاد دژ و نصرت اله گوهریان و دکتر کشاورز به بغداد آمدند1 و پس از چند ماهی که در بغداد بودند مجدداً به آلمان شرقی رفتند حالیه در شهر لایپزیک آلمان شرقی می باشد و از سال 1957 کمونیسم بینالملل محلی در شهر لایپزیک آلمان شرقی در اختیار حزب کمونیست ایران گذارده و فعلاً ایرج اسکندری در شهر مزبور به کارهای حزب کمونیست ایران به اتفاق عده ای از اعضاء کمیته مرکزی رسیدگی و رهبری می نمایند.
توضیحات سند:
1 .
کیانوری می نویسد: "در ژوئیه 1958/ تیر 1337 کودتای عبدالکریم قاسم در عراق پیروز شد و رژیم جمهوری در این کشور برقرار گردید.
فریدون کشاورز، که در پلنوم چهارم به عضویت هیئت اجراییه انتخاب نشده بود و در مسکو اقامت داشت اصرار داشت که به عراق برود و هیئت اجراییه مخالف بود.
در نتیجه پلنوم ششم کمیته مرکزی (21-26 شهریور 1338) او را از کمیته مرکزی اخراج کرد و کشاورز هم در اواخر 1338 یا اوایل 1339 به بغداد رفت " (خاطرات نورالدین کیانوری ص 328).
منبع:
کتاب
چپ در ایران - حزب توده در آلمان شرقی به روایت اسناد ساواک صفحه 23