تاریخ سند: 13 شهریور 1339
موضوع: شایعات در مورد روابط ایران و شوروی
متن سند:
شماره: ۲-۳-۳۱۲۴ تاریخ: 13 /6 /39
موضوع: شایعات در مورد روابط ایران و شوروی
در محافل مطلع سیاسی تهران بطور خصوصی گفته میشود چون دولت آمریکا بر فشار سیاسی خود نسبت به شاهنشاه و قطع نفوذ سیاسی انگلستان و دولت شوروی در ایران افزوده و در جریان انتخابات نیز حداکثر استفاده تبلیغاتی را علیه مقامات عالیه کشور نموده است لذا شاهنشاه به توصیه دولت انگلیس و راهنمائی سیدضیاءالدین طباطبائی که معتقد به ایجاد روابط دوستانه با اتحاد جماهیر شوروی است تصمیم به سازش و نزدیک شدن با دولت شوروی گرفتهاند و در مذاکرات محرمانهای که بین دولت ایران و روسیه شوروی صورت گرفته قرار است دولت ایران در سیاست خارجی خود بیطرفی کامل اختیار نموده و حتی از گروه کشورهای طرفدار سیاست اقتصادی آمریکا خارج گردد و به این ترتیب از دریافت کمک نظامی و اقتصادی به آمریکا نیز خودداری و حتی تسهیلات تجارتی را که برای تجار وارد کننده کالای آمریکائی قائل شدهاند، لغو نمایند و دولت روسیه شوروی را به بیطرفی کامل ایران مطمئن سازند. چون در مذاکرات قبلی بین ایران و شوروی هیئت اعزامی از اتحاد جماهیر شوروی با عدم موفقیت مراجعت و مورد بیاعتنائی دولت ایران قرار گرفته بودند لذا دولت شوروی شروع مذاکرات را مشروط بر اعزام هیئت از طرف دولت ایران دانسته و یادآور گردیده که بایستی کلیه موارد مورد نظر قبلا در تهران مورد مذاکره قرار گرفته و در مراحل نهائی آماده برای انعقاد قرارداد باشد تا با اعزام هیئت از طرف دولت ایران پس از چند جلسه مذاکره قرارداد منعقد گردد ضمناً دولت اتحاد جماهیر شوروی تعهد نموده صددرصد بیطرفی ایران را تضمین و کمکهای مالی قابل ملاحظهای به ایران بنماید و با توجه به اشاره شاهنشاه به لزوم بهبود روابط ایران و شوروی در مصاحبه مطبوعاتی مطمئناً حداکثر تا یک ماه دیگر هیئتی به سرپرستی آقای عضدی وزیر امورخارجه که مشغول مطالعه پرونده روابط ایران و شوروی میباشد و عضویت انصاری سفیر ایران در روسیه شوروی و سیدضیاءالدین طباطبائی برای تبادل نظر و حل اختلافات موجود بین دو کشور به روسیه شوروی عزیمت خواهند کرد. در محافل مذکور گفته میشود انتصاب دکتر سجادی به سرپرستی وزارت بازرگانی بیشتر به منظور لغو امتیازات تجارتی بین ایران و آمریکا و تهیه وسائل بسط روابط تجاری بین ایران با شوروی و انگلستان میباشد و چون دولت از نظر ارز در مضیقه شدید قرار گرفته لذا دولت شوروی حاضر شده تا مبلغ ۴۷۵ ملیون دلار در اختیار دولت ایران بگذارد و این موضوع پس از انعقاد قرارداد و مبادله مقاوله نامه عملی خواهد شد و همچنین قرارداد بازرگانی ایران و آمریکا که تعهد شده از ترقی عوارض گمرکی اجناس وارداتی از آمریکا و سود بازرگانی کالاهای آمریکائی خودداری شود لغو میگردد.
بایگانی شود 22 /6 /39
منبع:
کتاب
عنکبوت سرخ (چپ در ایران به روایت اسناد ساواک) صفحه 251