تاریخ سند: 14 خرداد 1342
موضوع: درباره آیتاله قمی
متن سند:
تاریخ: 14 /3 /1342
گزارش اطلاعات داخلی
موضوع: درباره آیتاله قمی
از ساعت 7 صبح در منزل آیتاله قمی مجلس روضهای منعقد و عدهای از وعاظ منبر رفته و در مورد گفتار زیر سخنرانی مفصلی ایراد شد.
1. شیخ غروی1و طبسی گفتارشان به قدری مهیج بود که در روحیه و افکار مردم تأثیر بسزائی داشت و گویا امکان هرگونه پیش آمدی را در آتیه در برخواهد داشت.
2. آقای غروی وقایع شهریور 1320 را شرح داد و طرز رفتار و گفتار سربازان روسی را با مردم، کسبه و جمله حساس آن فقط عدم تجاوز آنها به نوامیس ما خراسانیها و این هم از برکت حضرت حجت و حضرت رضا (ع) بود که از هرگونه تعدی نسبت به شما جلوگیری شد. مگر امکان نداشت آنها خواهر و مادر شما را تصاحب کنند، چه نیروئی ممکن بود جلو آنها را بگیرد، کدام سرباز ایرانی قادر بود تجاوز آنها را مانع شود. یاد دارم در آن زمان تحصیل میکردم در راه مشاهده کردم که عدهای سرباز فقط دارای یک پیراهن و شلوار کوتاه بودند و به علت متواری شدن در آنجا مخفی و راه فرار برای خود اختیار میکردند.
3. آقای طبسی ضمن گفتار، مردم را به آرامش دعوت کرد و گفت: به خدا سوگند ما پیرو قرآن هستیم و مسلمانیم. ما به مأمورین دولت گوشزد میکنیم اینکه آنها میگویند مأمور و معذور، این جملهای بود که یزید ابن معاویه در مجلس به سر سیدالشهداء گفت، نسبت به مأمورین دولت توهینآمیز بود و باز اظهار داشت: کسی حق ندارد به آنها توهین کند. ای طبقه طلاب شما وظیفه خودتان را انجام دهید، اعلامیههای خود را منتشر کنید و مأمورین دولت هم وظیفه خود را انجام... [ما] وظیفه داریم حقایق را به اطلاع عامه برسانیم، از هیچ کس ترس و وحشت نداریم، در مقابل قرآن مجید از کشته شدن باک نداریم، از سربازان و سرنیزه آنها ترس نداریم و آماده کشتنیم و از طرف دستگاه دولتی بیش از این اجازه ندارم که حقاق را بگویم و بالاخره دکتر کنیکل مرد سیاسی امریکا را در جریان گذاشت و سپس گفتار این...2
توضیحات سند:
1. آیتالله محمد غروی کاشانی، در سال 1275 ﻫ ش در کاشان متولد شد. تحصیلات مقدماتی و سطح را در کاشان نزد آیتالله حاج ملا حبیب کاشانی فرا گرفت، سپس به اصفهان رفت و مدت پنج سال به حلقۀ شاگردان جهانگیر خان قشقایی و آخوند ملا محمد کاشانی پیوست. وی با اینکه به درجۀ اجتهاد رسیده بود برای تکمیل تحصیلات به نجف اشرف رفت و چهارده سال در حوزه درس استادان بزرگ فقه و اصول مانند آیات عظام: میرزا حسین نائینی، آقا سید ابوالحسن اصفهانی و آقا ضیاالدین عراقی حضور یافت و از آنها اجازه اجتهاد گرفت و بعد از 14 سال اقامت در نجف به ایران بازگشت. وی به علت صدور فتوای دو نفر از مفسدین فیالارض، تحت فشار حکومت قرار گرفت و از کاشان به تهران تبعید شد. او در مبارزۀ علیه انگلیس، نزدیکترین همکار آیتالله کاشانی بود. در سال 1341 به دلیل مخالفت با همهپرسی شاه، اجتماع عظیم روحانیت مبارز تهران در منزل وی تشکیل شد. همین اجتماع از طرف عمال ساواک به عنوان مظهر مخالفت روحانیت و مردم تهران علیه همهپرسی شاه تلقی گردید و منجر به بازداشت آیتالله غروی و سایر روحانیون و حبس در زندان قزلقلعه شد. آیتالله غروی در سال 1341 بعد از آزادی از زندان، به وسیله اعلانات و آگهی به مبارزۀ خود ادامه داد و با تشکیل جلسات مخفی یا آشکار، با حضور افراد مبارزی چون آیتالله غفاری مبارزه علیه دستگاه را تعقیب کرد. این مبارزات باعث دستگیری و زحمات و گرفتاریهای زیادی برای وی و شهادت دوستانش مانند اسماعیل رضایی شد و ایشان که مدتها ممنوع الملاقات بود برای مبارزه با رژیم پهلوی روز مرگ جمال عبدالناصر را عزای عمومی اعلام کرد. آیتاله غروی سرانجام در تاریخ پنجم آذر ماه 1357 بعد از دو سال بیماری در سن 85 سالگی در بیمارستان جم به رحمت ایزدی پیوست و جنازهاش طبق وصیت به کاشان منتقل و در مزار فیض، مقبرۀ خانوادگی، به خاک سپرده شد.
2. متأسفانه صفحهی بعدی این گزارش موجود نیست.
منبع:
کتاب
آیتالله حاج شیخ عباس واعظ طبسی به روایت اسناد ساواک صفحه 68