موضوع: اظهارات صادق بهداد1 مدیر روزنامه جهان
تاریخ سند: 10 اسفند 1342
موضوع: اظهارات صادق بهداد1 مدیر روزنامه جهان
متن سند:
گزارش اطلاعات داخلیشماره: ۱۴۲۸/ن
موضوع: اظهارات صادق بهداد1 مدیر روزنامه جهان تاریخ گزارش: 10 /12 /42
صادق بهداد مدیر روزنامه جهان می‌گفت کنسرسیوم بین‌المللی نفت2 که نماینده قدرت‌های کشورهای بزرگ جهان می‌باشد و در تحریکات خاورمیانه و آفریقا نقش اصلی را بر عهده دارد در ایران دارای عواملی است که نظرات آنها را اجراء می‌کنند. این عوامل برای تقویت و حمایت از کنسرسیوم عقیده دارند که درآمد نفت ایران باید در طریقی مصرف شود که فقر و بیکاری از بین برود و به دول رقیب اجازه ندهد از نارضایتی مردم علیه کمپانی‌های نفت استفاده کنند و تحریکاتی را دامن بزنند. عناصر شناخته شده عوامل وابسته به کنسرسیوم دکتر علی امینی و دوستان سیاسی او می‌باشد که یکبار در سال‌های ۳۸ و ۳۹ و ۴۰ تحت عنوان مبارزه با فساد و جلوگیری از حیف و میل درآمد نفت با دکتر اقبال وارد مبارزه شدند و او را از صحنه سیاست خارج کردند. اکنون با بازگشت دکتر اقبال آنهم در راس شرکت ملی نفت امکان این هست که مجدداً بذل و بخشش‌های دوره نخست وزیری او که درآمد نفت را بصورت‌های مختلف از بین بردند تکرار شود و روی این اصل دول عضو کنسرسیوم می‌ترسند پول‌هائی که بنام درآمد نفت در اختیار ایران قرار می‌گیرد مانند سابق در جای صحیح مصرف نشود و فقر عمومی و بیکاری در ایران توسعه یابد مشکلات جدید سیاسی که خطرش متوجه کنسرسیوم می‌گردد پیدا شود و روی همین اصل دکتر امینی و دوستان سیاسی او را وادار کرده‌اند یکبار دیگر وارد عمل شده نگذارند صحنه‌های دوران زمامداری دکتر اقبال بصورت جدیدی تکرار شود و اعلامیه باشگاه مهرگان و دلسوزی از درآمد نفت که بجای صحیح مصرف نمی‌شود مقدمه شروع این فعالیت‌ها می‌باشد و چون این مطلب دارای ریشه سیاسی محکمی است این مبارزه بصورت شدیدتر دنبال می‌شود و در صحنه جدید محمد درخشش بجای دکتر امینی خودنمایی خواهد کرد و دکتر امینی در پشت صحنه برنامه را تنظیم و درخشش که بین معلمین نفوذ فراوان دارد اجرای این برنامه را عهده دار خواهد بود. دکتر امینی3 در مبارزات سابق دکتر اقبال و حزب او را متلاشی نمود و در این جدال جدید درخشش مأمور است حکومت منصور و حزب او را متلاشی سازد.
توضیحات سند:
___۱ - صادق بهداد: در سال ۱۲۹۵ هـ.ش در مشهد بدنیا آمد وی پس از اخذ دیپلم به دانشکده علوم سیاسی دانشگاه تهران رفت و دانشنامه خود را اخذ نمود او وکیل دادگستری شد و روزنامه جهان به صاحب امتیازی و مدیر مسئولی او منتشر شد. بر اساس اسناد ساواک بهداد از هواداران جبهه ملی و دکتر مصدق و از نزدیکان دکتر مظفر بقایی رهبر حزب زحمتکشان بود. وی در سال ۱۳۳۱ هجری شمسی مؤسس کلوپ وابسته به جبهه ملی در مشهد بود و در تاریخ 3 /11 /40 به اتهام اقدام بر ضد امنیت داخلی دستگیر و در تاریخ نوزدهم بهمن سال ۴۰ هجری شمسی با موافقت نخست وزیر وقت آزاد گردید. در سال ۴۸ در پاسخ به نامه تیمور بختیار پیشنهاد ترور مقامات رژیم را می‌کند که این نامه به دست ساواک افتاد و مجدداً به هفت سال حبس محکوم شد. بهداد در مدتی که به عنوان مدیر روزنامه جهان مشغول بود صور قبیحه و مستهجن را در آن منتشر می‌ساخت که موجب عکس‌العمل شدید مردم واقع شده بود و بدین جهت ساواک از وی کتباً تعهد گرفت که از ادامه آن امتناع کند. او پس از انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ هجری شمسی به فرانسه رفت و در خدمت گروه بختیار قرار گرفت. «وقایع اتفاقیه و شرح احوال رجال، جلد ۲ ص ۱۴۸»
۲- کنسرسیوم نفت: پس از سقوط دکتر مصدق و پیش از تجدید روابط سیاسی ایران و انگلستان آمریکائی‌ها برای بهره‌برداری از وضعیت پیش آمده «هربرت هوور» مشاور عالی رتبه نفتی وزیر امور خارجه خود را به ایران فرستادند. هوور با کمک سفیر آمریکا در ایران با مهارت مذاکرات مربوط به نفت را با دولت زاهدی به عمل آورد. و با تشکیل یک کنسرسیوم بین‌المللی که کمپانی‌های نفتی آمریکا در آن نقش عمده‌ای داشته باشند موافقت کردند. در کنسرسیوم بین‌المللی نفت ۸ کمپانی بزرگ نفتی جهان شرکت داشتند که پنج شرکت آمریکایی۴۰٪ و شرکت نفت ایران و انگلیسی 40٪ و شرکت رویال هندی 14٪ و شرکت نفت فرانسه هم ۶٪ سهام کنسرسیوم را داشتند. از طرف کنسرسیوم سه نماینده برای مذاکره به ایران آمد. دولت زاهدی هیئتی را با ترکیب مرتضی تقی بیات، مدیر عامل شرکت نفت و فتح‌الله نوری عضو شورای عالی برنامه، به ریاست علی امینی وزیر دارایی جهت مذاکره انتخاب کرد. آنها در ۲۸ آذر ۱۳۳۲ به توافق رسیدند که نفت ایران به طور آزمایشی به بازارهای جهانی جاری شود اما انگلستان خواهان ۴۴ درصد سهم برای خود بود ولی آمریکائیان آن را نپذیرفتند. سرانجام قرارداد بین دولت ایران به نمایندگی علی امینی و هوارد پیج به نمایندگی از طرف کمپانی‌های نفتی در ۲۸ شهریور ۱۳۳۳ به امضاء رسید و براساس آن مقرر شد اولاً ادارۀ تأسیسات نفت به دو شرکت عملیاتی خارجی واگذار شود که یکی مأمور استخراج و تولید و دیگری مأمور عملیات تصفیه نفت باشد و از هفت کرسی اعضا هیئت مدیره فقط دو کرسی به ایران اختصاص دادند. دومین مسئله مهم درآمد ایران بود که نهایتاً عایدات به صورت ۵۰-۵۰ بین کنسرسیوم و دولت ایران تقسیم می‌شد که این مقدار برای ایران قابل قبول نبود. اعلامیه مرحوم آیت‌الله سید ابوالقاسم کاشانی علیه کنسرسیوم، اذهان جامعه را متوجه خطر جدید نمود. اما دولت کودتا امکان هیچگونه حرکتی را به جامعه نمی‌داد. و سوم غرامتی که شرکت نفت انگلیس از زمان ملی شدن نفت طلب می‌کرد، بالاخره ایران پذیرفت که عدم نفع شرکت را از سال ۱۳۳۰ تا ۱۳۳۳ به شرکت نفت انگلیس پرداخت کند. این قرارداد در ۲۹ مهر ۱۳۳۳ در مجلس شورای ملی به تصویب رسید مهمترین نتیجه قرارداد با کنسرسیوم بین‌المللی خاتمه یافتن سلطه شرکت نفت انگلیسی بر صنایع نفت ایران بود اما در عوض پای آمریکائیان جهت گسترش سلطه خود بر کشور ما باز شد و منابع نفتی کشور ما را تا زمان پیروزی انقلاب اسلامی به تاراج بردند. تاریخ روابط خارجی ایران، هوشنگ مهدوی، ص ۱۲۶.
۳- علی امینی: علی امینی در سال ۱۲۸۴ ش در تهران متولد شد پدرش محسن خان امین‌الملک بود. او دورۀ مقدماتی را در دبستان رشدیه و تحصیلات متوسطه‌اش را در دارالفنون تهران به پایان رساند و برای تحصیلات عالیه در سال ۱۳۰۵ رهسپار پاریس شد و در رشته حقوق و اقتصاد دکترا گرفت و به ایران آمد سپس در دادگستری استخدام شد. داور او را به ریاست کل گمرک منصوب کرد و سپس به معاونت وزارت دارایی انتخاب شد. در سال ۱۳۲۱ قوام به نخست وزیری رسید و على امینی داماد برادر خود را به معاونت خود برگزید و سپس در راس یک هیئت اقتصادی به آمریکا رفت و این مسافرت زمینه ترقیات بعدی وی را فراهم ساخت. در سال ۱۳۲۵ مجدداً قوام به نخست وزیری رسید و علی امینی را به سمت دبیر کلی شورای عالی اقتصاد انتخاب کرد. در دوره چهاردهم مجلس انتخاب نشد اما در دوره یازدهم به عنوان وکیل اول تهران به مجلس راه یافت. امینی در سال ۱۳۲۹ در کابینه منصور وزیر اقتصاد ملی معرفی شد. در کابینه رزم‌آرا و علاء شرکت نداشت ولی در کابینه مصدق به وزارت اقتصاد انتخاب شد و ۸ ماه وزیر بود تا برکنار شد. در کابینه زاهدی به سمت وزارت اقتصاد دارائی انتخاب شد و مسئول کمیته حل مسأله نفت بود و امینی آن طور که مدنظر آمریکائیان بود کنسرسیوم نفت را ایجاد کرد. در کابینه علاء در سال ۱۳۳۴ به وزارت دادگستری منصوب شد. ۷ ماه در این پست بود تا اینکه در دی ماه به سمت سفیر ایران در امریکا تعیین شد و در این دوران به امریکائیان نزدیکتر شد. در سال ۱۳۳۷ به تهران احضار شد و در سال ۱۳۴۰ با حمایت کندی به نخست وزیری رسید. او مجلس را منحل کرد تصویبنامه اصلاحات ارضی را تصویب کرد و عده‌ای از سران دولت‌های قبلی را دستگیر کرد در آبان ۱۳۴۰ جبهه ملی که بتازگی تجدید حیات کرده بود به عدم برگزاری انتخابات و دیگر کارهای امینی اعتراض کردند و تظاهرات دانشجویان و دانش آموزان به خشونت کشیده شد. شاه در صدد بر آمد که روابط خود با آمریکا را نزدیکتر کند. سفری به آمریکا کرد و آمادگی خود را برای انجام اصلاحات مورد نظر امریکا اعلام داشت و پس از برگشتن در ۲۶ تیر ۱۳۴۱ امینی را وادار به استعفا کرد، او نزدیک ۱۵ سال از صحنه سیاست ایران طرد شد. در سال ۱۳۵۷ شاه در اوج انقلاب می‌خواست به دکتر امینی متوسل شود و به وسیله او اعتماد آمریکائیان را جلب و چرخ انقلاب را از حرکت باز دارد اما امینی متوجه شد که دیگر امیدی به نجات رژیم باقی نمانده است امینی در بهمن ۱۳۵۷ از ایران خارج شد. و بعد از ماجرای گروگانگیری کارکنان سفارت آمریکا، او با آمریکایی‌ها تماس برقرار کرد و «جبهه نجات ایران» را با پشتیبانی آمریکا بنیاد نهاد ولی پس از مدتی تعطیل شد. علی امینی در آذرماه ۱۳۷۱ در سن ۷۸ سالگی در پاریس درگذشت «زندگی سیاسی علی امینی، جعفر مهدوی‌نیا صفحه ۱۶-۱۵» «علی امینی به روایت اسناد ساواک / مرکز بررسی‌های اسناد تاریخی/ ۱۳۷۸»