صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

ایران چهارصد نفر را بعنوان جاسوس بازداشت کرده است افسران ارتشی و هوائی و شهربانی بعنوان جاسوس شوروی بازداشت شده اند.

تاریخ سند: 24 شهریور 1333


ایران چهارصد نفر را بعنوان جاسوس بازداشت کرده است افسران ارتشی و هوائی و شهربانی بعنوان جاسوس شوروی بازداشت شده اند.


متن سند:

ترجمه از روزنامه بزبان انگلیسی تهران ـ ایران ـ 7 دسامبر ـ اسوشیتدپرس.
توری که برای بدام انداختن عناصر متهم بجاسوسی برای شوروی در قوای مسلح ایران تهیه شده بود یک بار دیگر در ارتش و نیروی هوائی و شهربانی به حرکت درآمد و در نتیجه یکصد و هفتاد نفر دیگر به تعداد بازداشتیها افزود.
سرتیپ تیمور بختیار فرماندار نظامی تهران اظهار داشت که بازداشتهای اخیر در نتیجه کشف رمزهای جاسوسان امکان پذیر گردید و باین ترتیب تعداد تصفیه شدگان دو هفته اخیر را بچهارصد نفر بالغ گردانید.
گفته میشود که در حدود دویست نفر دیگر در معرض خطر بازداشت قرار دارند.
بختیار اعلام داشت که میان کسانیکه امروز توقیف شده اند از سروان تا سرهنگ وجود دارد که پستهای بسیار مهم و حساس داشته اند.
اعدام مقصرین قطعی است.
فرماندار نظامی اظهار داشت که هم اکنون دادگاههای نظامی برای رسیدگی بکار بازداشت شدگان تشکیل شده و کسانیکه را در این دادگاه محکوم بشرکت در شبکه جاسوسی کمونیستها گردند اعدام خواهند شد.
شبکه مزبور اخبار و اطلاعات مهم و حساس نظامی ایران را بباکو که در فاصله یکصد میلی شمال سرحدات ایران واقع شده و مرکز عمده نفت و بندر شوروی بشمار میرود می فرستاده است.
منابع اطلاعاتی نظامی اظهار میدارند که شبکه جاسوسی کمونیستها مشغول تهیه مقدمات یک کودتائی برای سرنگون کردن حکومت متمایل بباختر فضل اله زاهدی1 نیز بوده و اطلاعات دقیقی درباره قوای مسلح ایران بشوروی ارسال داشته است.
3 شنبه گذشته یکی از منابع درباری اظهار داشت که اعلیحضرت محمد رضا شاه پهلوی شخصا در شکار و تعقیب جاسوسان دخالت نموده و درخواست نموده است که هر افسری محکوم بتوطئه علیه سلطنت گردید شدیدا مجازات شود.
آخرین فهرست رمز کشف شد بازداشتیهای امروز تماما ناشی از کشف شدن رمز سومین فهرست اسامی جاسوسان بوده که در نتیجه بازداشت یکنفر افسر ارتش در 3 هفته قبل که هنوز نام او افشاء نشده بدست مأمورین افتاد.
منابع اطلاعاتی میگویند کشف رمز فهرستها باعث شد که اسامی کلیه جاسوسان سازمان جاسوسی کمونیستها در اختیار سرتیپ بختیار گذاشته شود و چنانچه کلیه آنها بازداشت گردند جمع کل توقیف شدگان از 600 نفر تجاوز خواهد کرد.
منابع مطلع اظهار داشتند که رمز آخرین فهرست جمعه شب کشف شد.
قریب نصف افسران وابسته بلشگر 2 زرهی که همگی نسبت بفرمانده خود سرتیپ بختیار با تعصب هر چه تمامتر وفادار میباشند با لباسهای غیرنظامی در سرتاسر کشور پراکنده شده و مشغول بازداشت هستند.
این موضوع نیز از گفته های منابع اطلاعاتی است.
توجه بافسران مرزی مطلعین اظهار میدارند که اکنون تصفیه کنندگان متوجه افسران و مأمورین مرزی شده اند چون گمان میرود که بعضی از آنها با مامورین مرزی شوروی در آنطرف مرز همکاری داشته و در تسهیل رساندن اخبار و اطلاعات توسط پیک ها بجنوب شوروی تشریک مساعی میکرده اند.
گفته می شود که بازداشت افسران و انتقال آنها بسربازخانه ها و باشگاههای افسران در سرتاسر کشور کلیه افسران ارتش را متوحش و نگران ساخته است.
حیرت انگیزترین خبر در کشفیات جدید برای حاسبان زاهدی این است که عده زیادی از افسران ارتش که بسیاری حائز مقامات و پستهای حساس و مهم بودند ظاهرا خبر نداشته اند که بدستگاه نظامی شوروی کمک میدهند.
تاریخ ترجمه 24 /6 /33

توضیحات سند:

فضل اللّه زاهدی : به عنوان یکی از بدنام ترین نظامیان دوران پهلوی و نخست وزیر کودتا چهره ای سرشناس است.
زاهدی که در سالهای جنگ اول جهانی به صفوف قشون قزاق پیوست از زمره افسران تیپ همدان بود که برای سرکوب نهضت جنگل عازم خطه شمال شد و سپس تحت امر رضاخان کودتای 1299 را به فرجام رسانید سرتیپ فضل اللّه خان در دوران اقتدار رضاخان در مشاغل مهمی جای داشت و مأموریت های درجه اول را به عهده گرفت.
او در سال 1302 ریاست قشون فارس را بر عهده داشت و در این سمت مأمور حل غائله شیخ خزعل شد و به حکومت خوزستان رسید زاهدی در سالهای 5130 ـ 6130 فرماندهی لشکر شمال و حکومت این خطه را به دست داشت و در اردیبهشت 1308 به فرماندهی ژاندارمری کشور رسید.
او در این سمت برای سرکوب شورش عشایر فارس به شیراز رفت ولی مدتی بعد مورد سوءظن رضاخان قرار گرفت و در خرداد 1308 به تهران فراخوانده شد و به همراه صارم الدوله والی فارس و نصرت الدوله فیروز بازداشت گردید و تنزل درجه یافت.
ولی مدت کوتاهی بعد، در تیرماه همان سال بخشوده و آزاد شد.
در سالهای جنگ جهانی دوم در زمره هواداران هیتلر درآمد و به هنگام اشغال ایران توسط انگلیسی ها مدت کوتاهی بازداشت گردید.
وی در کابینه اول مصدق به وزارت کشور رسید.
سرلشکر زاهدی به عنوان کاندید رهبری کودتای 28 مرداد 1332 توسط اینتلیجنس سرویس به سازمان سیا وصل شد و با پیروزی کودتا در رأس دولت قرار گرفت و در فروردین 1334 برکنار شد فضل اللّه زاهدی پس از برکناری از نخست وزیری به ژنو رفت و به عیاشی پرداخت.
زاهدی سرانجام در شهریور 1348 در حالیکه به عنوان سفیر کبیر شاه و نماینده دائم ایران در دفتر اروپایی سازمان ملل در ژنو اقامت داشت فوت کرد.
ظهور و سقوط سلطنت پهلوی، ج 2، ص 251

منبع:

کتاب چپ در ایران - سازمان افسران حزب توده به روایت اسناد ساواک صفحه 80


صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.