تاریخ سند: 1 خرداد 1348
موضوع : اظهارات دو تن از افراد حزب پان ایرانیست1 در مورد تیمسار آریانا
متن سند:
از : 20 ه2
به : 312شماره : 28222 / 20 ه 2
مهندس فریدون نراقی و داریوش نظری دو تن از اعضای حزب پان
ایرانیست اظهار داشتند تیمسار آریانا به علت تماس با تیمور بختیار و داشتن
قصد کودتا در ایران و حمله شدید به عراق دستگیر شده است.
سپس داریوش
نظری سؤال نمود چرا تیمسار آریانا ـ تیمسار نصیری و تیمسار مبصر را
بازداشت نمودند در پاسخ به او گفته شد عکس تیمسار نصیری2 چند روز قبل
در روزنامه جهت استقبال از یکی از ولیعهدهای شیخ نشینها در فرودگاه مهر آباد
انداخته شده بود.
تیمسار مبصر نیز هم اکنون پشت میز کارش می باشد ولی از
آریانا خبری نیست و این شایعات را دشمنان ما درست می کنند و ممکن است این
دشمنان عناصر انگلیسی و عوامل حکومت عراق باشند و نباید این قبیل شایعات
را بسط داد.
نظریه منبع ـ این روزها در اغلب محافل و مجالس صحبت از برکناری تیمسار
آریانا می باشد و اکثرا معتقدند که به علت داشتن خیال کودتا دستگیر شده است.
نظریه رهبر عملیات ـ هرگونه تحقیق مستقیم پیرامون مفاد خبر باعث شناخته
شدن منبع خواهد گردید.
د امجدیه
توضیحات سند:
1ـ پان ایرانیسم:
عقیده ای سیاسی مبنی بر اتحاد
کلیه اقوام و نژادهای ایرانی
است.
پیشوند «پان» در زبان
لاتین به معنای «همه» یا
«عموم» است.
ابتدا در قرن
نوزدهم و بیستم در اروپا و
سپس در آسیا و آفریقا،
نهضت هایی سیاسی پیدا شد، که
این پیشوند (پان) را در ابتدای
نام کشور یا نژاد یا دین خود
می آوردند و معنای آن این بود
که برای افراد دارای نژاد، زبان،
ملیت، یا دین مشترک خواستار
وحدت ملی و سیاسی اند.
«پان
ایرانیسم» بطور اخص یعنی
فلات ایران در زیر یک پرچم.
«پان ایرانیسم» و «پان
عربیسم» و «پان ترکیسم» چیزی
جز جدائی انداختن میان
مسلمانان یا دامن زدن به آن
نبود.
حزب پان ایرانیسم: در
اواسط دهه ی 1320 تشکیل
گردید و رهبران آن: محسن
پزشکپور و محمدرضا عاملی
تهرانی، داریوش فروهر بودند
که با انشعاب از حزب ملت
ایران، آن را تأسیس کردند.
حزب پان ایرانیسم به رهبری
محسن پزشکپور پس از قیام
سی ام تیر1331 به طور علنی
جانب شاه را گرفت.
پس از کودتای 28 مرداد 1332
با انتشار روزنامه «خاک و
خون» همکاری با رژیم کودتا را
گسترش داد.
در آستانه انقلاب
شکوهمند اسلامی در سال
1357 تظاهرات آزادی
خواهانه ای به عمل آورد ولی
مورد توجه هیچ یک از
جناحهای مذهبی قرار نگرفت.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی
پزشکپور به اروپا پناهنده شد.
در اواخر دهه ی 1360 با
اعلام وفاداری به انقلاب و نقد
عملکرد جریانات ضدانقلاب به
ایران بازگشت.
ر.ک: تاریخ سیاسی 25 ساله
ایران، غلامرضا نجاتی، صص
153ـ157
کوثر ج 1، ص 641
حزب پان ایرانیسم، تهران، مرکز
اسناد انقلاب اسلامی، 1378
2ـ ارتشبد نصیری:
نعمت اله نصیری فرزند محمد
(عمیدالممالک) در سال 1289
در سمنان متولد شد.
وی پس از
فارغ التحصیل شدن از دانشکده
افسری در سال 1313 مشاغل
نظامی متعددی را بدست
آورد.
از جمله فرماندهی گارد
پهلوی و فرماندهی گارد
شاهنشاهی.
نصیری در 22 مرداد
1332 از سوی محمد رضا
پهلوی مأمور پیک «انفصال دکتر
مصدق» و «انتصاب زاهدی»
شد.
در جریان کودتای 28 مرداد
1332 نقش فعال داشت.
در سال
1339 ژنرال آجودانی و سپس به
ریاست شهربانی کل کشور
منصوب شد.
وی در مرداد
1341 به درجه سپهبدی رسید.
او در سال 1342 فرماندار
نظامی تهران بود، وی در سال
1343 به سمت معاونت نخست
وزیر و رئیس ساواک منصوب و
در سال 1350 به درجه
ارتشبدی نایل گردید.
و در طول
زندگی بیش از چهل مورد
نشان های داخلی و خارجی
دریافت نمود.
با قیام اسلامی در
ایران در تیرماه 1357 از ریاست
ساواک برکنار و مدتی سفیر
ایران در پاکستان شد.
اوج گیری
انقلاب اسلامی باعث شد که شاه
دستور دستگیری و بازداشت وی
را در 16 /8 /57 صادر کند.
وی
در 22 بهمن 1357 توسط مردم
اسیر و در 27 بهمن همان سال
پس از محاکمه اعدام گردید.
ر.ک: ظهور و سقوط سلطنت
پهلوی ـ حسین فردوست ج 2
منبع:
کتاب
ارتشبد بهرام آریانا به روایت اسناد ساواک صفحه 54