موضوع : وضع سیاسى کشور
تاریخ سند: 27 اسفند 1342
موضوع : وضع سیاسى کشور
متن سند:
شماره : 3001576/ن تاریخ : 27 /12 /42موضوع : وضع سیاسى کشور
احمد آرامش وزیر پیشین مشاور و منوچهر قیائى فرماندار اسبق تهران پیرامون فلسفه روى کار آمدن دولت فعلى مطالبى اظهار داشته‌اند که ذیلاً از عرض مى‌گذرد :
ـاحمد آرامش گفته است دولت آمریکا از زمان نخست‌وزیرى دکتر اقبال موقعى که سرلشکر ضرغام تصدى وزارت دارائى را عهده‌دار بود کمک مالى خود را به ایران موکول به این نمود که مانند دوره دکتر میلیسپو1 امور مالى و اقتصادى ایران در سازمان واحدى متمرکز شود و ریاست این سازمان با اختیارات تام به یک نفر- مستشار مالى دولت آمریکا واگذار گردد و این شخص بتواند مقررات و سازمانهاى مالى کشور را به هر صورت که مایل است تغییر دهد ولى در آن زمان سرلشگر ضرغام زیر بار این توصیه مقامات آمریکائى نرفت و در نتیجه نقشه مقامات سیاسى آمریکا براى قبضه کردن امور مالى و اقتصادى کشور به جائى نرسید.
موقعى که به دستور شاهنشاه و باز هم در اثر فشار دیپلماسى آمریکا که گفته بودند در ایران باید حکومتى حزبى روى کار آید دو حزب ملیون و مردم تشکیل شدند آمریکائیها چند نفر از دوستان مورد اعتماد خود را نظیر مهندس انصارى. دکتر معتمدوزیرى. دکتر رضائى2 را وادار کرده بودند که وارد حزب
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1ـ آرتور میلسپو دو بار به عنوان مستشار به ایران آمد. اول در فاصله سالهاى 1301 تا 1306 و بار دوم در دى ماه 1321 تا بهمن 1323 به همراه-60 کارشناس آمریکائى. او که به عنوان رئیس کل دارایى ایران استخدام شده بود وظایف گسترده‌اى داشت که از سوى مجلس به او تفویض شده-بود.
(میلسپو، آرتور، آمریکائى‌ها در ایران، ترجمه عبدالرضا هوشنگ مهدوى، تهران، البرز، 1370 ش، صص شش‌وهفت وهشت)
2ـ دکتر قاسم رضائى در 1304 ش در سبزوار متولد شد. تحصیلاتش را در آمریکا پى گرفت واز دانشگاه کالیفرنیا در رشته حقوق بین‌المللى لیسانس گرفت و دکتراى خود را از همان دانشگاه در رشته علوم ادارى دریافت کرد. پس از مراجعت به ایران در دانشگاه تهران به تدریس پرداخت و در دوره 19 و 20 به نمایندگى مجلس شوراى ملى از طرف مردم سبزوار رسید. در شوراى عالى ادراى مشغول بود و مدتها قائم‌مقام دبیر کل شوراى عالى ادراى بود تا اینکه در کابینه منصور به سمت معاونت نخست‌وزیر منصوب شد. او همچنین سرپرستى سازمان جلب سیاحان را در اختیار داشت. وى پس از پیروزى انقلاب اسلامى ممنوع‌الخروج شد. (کیهان سال 1341، ص 926 ؛ اطلاعات، شماره 11349،10 /1 /1343)
ملیون شده با تشکیل فراکسیونى از دوستان آمریکائى برنامه‌هاى حزب مذکور را به صورتى تنظیم کنند که قدرت حکومت و پارلمان به تدریج در اختیار عمال طرفدار سیاست آمریکا قرار گیرد ولى چون اکثریت اعضاء کمیته مرکزى حزب ملیون و شخص دکتر اقبال داراى تمایلاتى به نفع سیاست انگلستان بودند اجازه- ندادند جناح آمریکائى حزب در اجراى نقشه‌هاى خود توفیقى حاصل کنند و همین امر موجب بروز کشمکش در داخل حزب ملیون گردید و جناح انگلیسى حزب با جناح معروف به (آمازونیها) که همان طرفداران آمریکائیها باشند وارد مبارزه شدند و تشکیلات حزبى را از داخل ضعیف کردند. دکتر امینى که او هم ان زمان طرفدارى از سیاست آمریکا پیش گرفته بود به نام مبارزات انتخاباتى انواع و اقسام اتهام و دشنام را به حزب-ملیون وارد ساخت و بالاخره دیپلماسى آمریکا توانست به کمک طرفداران خود در داخل حزب و خارج از آن زمینه متلاشى شدن حزب ملیون را فراهم سازد و با روى کار آمدن حکومت دکتر امینى دیپلماسى آمریکا به یکى از هدفهاى خود رسید ولى دوستداران دو سیاست شوروى و انگلستان با هم متحد شده مبارزه مشترکى علیه حکومت دکتر امینى و سیاست آمریکا شروع کردند که مظهر این مبارزه اجتماع روزهاى جمعه طرفداران این دو سیاست در منزل فتح‌اللّه فرود1 بود که علنا سخنرانان این اجتماعات سیاست آمریکا را مورد حمله قرار مى‌دادند و براى سرنگون ساختن حکومت دکتر امینى تیمسار بختیار2 را کاندید نخست وزیرى کرده بودند. تصادم بین دو سیاست آمریکا از یک طرف و
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1ـ فتح‌اللّه فرود در 1288 ش متولد شد و تحصیلات خود را در مدارس نظام و حقوق به پایان رساند. تا سال 1311 افسر ارتش بود ولى پس از-اتمام دانشکده حقوق به شغل وکالت دادگسترى پرداخت. در 1314 ش به مدیریت شرکت سهامى تثبیت نرخ غله رسید و در 1316 ش متصدى امور انحصار اتومبیل شد. در 1321 ش به عضویت هیئت مدیره شرکت سهامى بیمه ایران تعیین و در همان سال متصدى پروانه ورود در زمان جنگ گردید. در 1323 عضو انجمن شهر تهران شد و به نمایندگى مجلس دوره 14 از ساوه رسید. در دوره‌هاى 18 و 19 م از طرف مردم تهران به مجلس راه یافت. او که از بنیانگذاران لژ ماسونى کوروش بود در کابینه شریف امامى به عنوان شهردار تهران منصوب شد. ولى پس از چندى به جرم اختلاس توقیف و بازداشت شد. (خواندنیها، شماره 19، 14 /9 /1340، ص 48 ؛ اطلاعات، شماره 11185، 16 /6 /1342)
2ـ تیمور بختیار از نظامیان صاحب نفوذ دوره پهلوى به سال 1292 ق در اصفهان متولد شد. تحصیلاتش را در بیروت پى گرفت. و در مدرسه-نظامى «سن سیر» پاریس تحصیل کرد. در 1314 ش به ایران بازگشت و با درجه ستوانى وارد ارتش شد. در طى سالهاى متمادى عهده‌دار مقامهاى مختلف نظامى شد که برخى از آنها عبارتنداز : آجودان هنگ سوار زابل ، فرمانده آسواران مرز ایران و عراق ، بازرس
شوروى و انگلستان از طرف دیگر موجب بروز اغتشاشاتى در دانشگاه شد و چون مبارزه علیه دکتر امینى به مرحله خطرناکى رسیده بود ناچار از ریاست دولت استعفاء داد و خود را از خطرى که امکان داشت موجب نابودى او شود نجات بخشید. بعد از استعفاء حکومت دکتر امینى به جاى اینکه تیمسار بختیار کاندید عمال سیاسى انگلستان عهده‌دار مقام نخست‌وزیرى شود اسداللّه علم مظهر سازش دو سیاست شوروى و انگلستان در رأس حکومت قرار گرفت و به تدریج زمینه را براى بازگشت ایران به سوى دوستى با شورویها و انگلیسیها فراهم ساخت و دیپلماسى آمریکا این بار تصمیم گرفت با تشکیل حزبى در ایران که کارگردانان آن را دوستان ایرانى آنها عهده‌دار هستند از طریق حکومت پارلمانى اختیار حکومت را به دست گیرد و حزب ایران نوین و حکومت منصور مظهر این سیاست جدید آمریکا در ایران به شمار مى‌رود.
آرامش همچنین گفته است از روزى که حزب ایران نوین تشکیل گردید و در انتخابات هیأت رئیسه آن جناح آمریکائى حزب پیروزى به دست آورد کلیه رجال سیاسى ایران متوجه شدند دیپلماسى آمریکا آنچه را که نتوانسته بود در وزارت دارائى سرلشگر ضرغام به دست آورد و یا از راه نفوذ در حزب ملیون نقشه‌هاى خود را عملى سازد اکنون از راه تشکیل حکومت حزبى به نام ایران نوین به آرزوى خود خواهد رسید و دیپلماسى انگلستان براى اینکه یکباره قدرت حکومت و پارلمان دربست در اختیار عمال آمریکائى قرار نگیرد کوشش نمود چند نفر از افراد غیرآمریکائى نظیر دکتر باقر عاملى و دکتر صدر را به نام وزیر دادگسترى و وزیر کشور وارد کابینه نماید و نگذارد افرادى نظیر دکتر
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
سوارنظام، فرماندهى آسواران لشکر 9 اصفهان، متصدى شعبه عشایرى رکن 2 ستاد ارتش، فرماندهى گردان هنگ سوار کردستان، فرماندهى تیپ-کرمانشاه، ریاست ستاد گارد شاهنشاهى، فرماندارى نظامى تهران که منجر به به شهادت‌رساندن سیدعبدالحسین واحدى (مرد شماره 2 فدائیان بود)، او پس از تأسیس سازمان امنیت (ساواک) به عنوان اولین رئیس آن مشغول به کار شد. او که در دوران امینى، سوداى کسب مقام نخست‌وزیرى را داشت، به دلیل قدرت‌طلبى مورد غضب شاه واقع شد و از ایران اخراج شد و به دلیل اقدامات ضد رژیم در لبنان و عراق، طى یک برنامه‌ریزى-مشخص در عراق به سال 1340 ش ترور شده و به قتل رسید. (اطلاعات هفتگى، شماره 1498، 6 /6 /1349 ش ؛ کهکشان، شماره 49، صص 67 ـ 62)
رضائى. گودرزى1. دکتر یگانه که سرسپردگى آنها به سیاست آمریکا روشن است وزارتخانه مستقلى را در اختیار خود در آورند.
احمد آرامش اضافه کرده مقام سلطنت نه تنها ترکیب وزراء کابینه را تغییر دادند بلکه با اشاره ایشان بلافاصله بعد از تشکیل حکومت منصور فراکسیون حزب مردم در مجلس تشکیل گردید و قرار شد با همکارى فراکسیون مستقل و منفردین جبهه واحدى تشکیل داده در درجه اول از تندرویهاى این دولت که جناح چپ سیاست آمریکا از آن حمایت مى‌کند جلوگیرى کند و در صورت لزوم از طریق مبارزات پارلمانى از اجراى بعضى برنامه‌ها و نقشه‌هاى دولت جلوگیرى نمایند.
آرامش علاوه نموده همان برنامه‌اى که مى‌خواستند با منصوب نمودن یک نفر مستشار آمریکائى با اختیاراتى نظیر آنچه دکتر میلسپو داشت اجرا کنند اکنون به صورت جدیدى به دست این دولت عملى خواهد شد و-مى‌خواهند کلیه امور مالى مملکت را در سازمان برنامه متمرکز کرده ادارات بودجه و تمرکز حسابها را نیز از وزارت دارائى منتزع و ضمیمه سازمان برنامه کنند و یکى از عناصر مورد اعتماد سیاست آمریکا نظیر مهندس انصارى را در رأس آن قرار دهند و این سازمان جدید مالى همان برنامه‌هائى را که مورد نظر دیپلماسى-آمریکا خواهد بود اجرا مى‌نماید.
احمد ارامش در پایان اظهار داشته به طور قطع دیپلماسى شوروى و انگلستان اجازه نخواهند داد در ایران سیاست یک طرفه به نفع رقیب سیاسى آنها دوام پیدا کند و اکنون طرفداران دو سیاست مذکور
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1ـ منوچهر گودرزى در 1304 ش در همدان متولد شد. در دانشکده آمریکایى بیروت به تحصیل پرداخت و سپس به آمریکا رفت و 10 سال به-تحصیل در رشته اقتصاد و علوم سیاسى، روابط و سازمانهاى بین‌المللى، علوم سیاسى و حقوق بین‌المللى، علوم ادارى پرداخت و در رشته سازمان مدیریت دکترا گرفت و چندى استاد دانشگاه پرینستون بود. پس از بازگشت به ایران در مؤسسه ادارى دانشگاه تهران به کار پرداخت و در مشاغلى چون ریاست و مؤسس دفتر تشکیلات در سازمان برنامه، معاونت سازمان برنامه معاون نخست‌وزیر و دبیر کل شوراى عالى ادارى کشور و سرپرست-شوراى عالى معاونین ثابت ادارى وزارتخانه‌ها مشغول به کار شد. در ترمیم کابینه هویدا به سال 1349 عهده‌دار وزارت تولیدات کشاورزى و مواد-مصرفى شد. او پس از پیروزى انقلاب اسلامى ممنوع‌الخروج شد. (اطلاعات، شماره، 13385، 12 /10 /13498 ؛ کیهان سال، 1341، ص 941)
منتظرند چند ماهى از عمر حکومت فعلى بگذرد و خوش‌بینى‌هائى که معمولاً در اوائل روى کار آمدن هر- دولتى در بین مردم پیدا مى‌شود از بین برود و مظاهر سیاست یک جانبه دولت فعلى هم روشن‌تر گردد آن وقت مبارزه از طرف طرفداران دو سیاست شوروى و انگلستان با حکومت منصور شروع خواهد شد.
نسخه دوم این اطلاعیه در بخش 322 مى‌باشد این نسخه در اجراى اوامر مدیریت کل به استحضار ریاست بخش 321 برسد.
322
28 /12
در پرونده حزب ایران نوین بهره‌بردارى و بایگانى شود
28 /12 /42 عینا جهت اقدام به اداره
322 ـ 3212 ارسال مى‌گردد شماره 27 /12