اطلاعیه
تاریخ سند: 7 شهریور 1342
اطلاعیه
متن سند:
ارزیابی.الف ـ 1 قم.
روز 5 /6 /42 آیت اله گلپایگانی با فرماندار قم تماس حاصل و در مورد تعمیر مدرسه فیضیه1 که فعلاً از طرف فرهنگ به عمل می آید تقاضا نموده که به وسیله خود وی انجام گردد و فرماندار جریان را به آقای وزیر کشور اطلاع داده و وزارت کشور و فرهنگ با پیشنهاد آیت اله گلپایگانی موافقت کرده اند و قرار شده در روز 6 /6 /42 بنّا و عمله از طرف گلپایگانی جهت تعمیر گمارده شوند.
بایگانی شود.
شهابی
توضیحات سند:
1ـ رژیم پهلوی که هنوز حال و هوای تجربه هجوم به جامع گوهرشاد را (که در آن جمع زیادی از مردم بیگناه و زائران حضرت علی ابن موسی الرضا(ع) به خاک و خون کشیده شدند) در سر داشت، گمان می کرد با حمله به مدرسه فیضیه و به خاک و خون کشیدن طلاب علوم دینی و مردم عزادار و بی پناه می تواند ضرب شصتی دیگر نشان داده و برای همیشه فریاد اسلام خواهی و استقلال طلبی علمای اسلام را خاموش نماید و از سویی با تخریب مدرسه فیضیه و دارالشفاء (که تنها محل سکونت و محل تحصیل طلاب در آن زمان بود) و ایجاد رعب و وحشت و دستگیری و تبعید و منزوی کردن علمای اعلام و اساتید مبرز حوزه علمیه قم به ویژه حضرت امام خمینی زمینه های تمرکز طلاب و محوریت حوزه علمیه قم را از میان بردارد و از سوی دیگر با بهانه قرار دادن تعمیر مدرسه فیضیه، ضمن خلع ید علماء و مراجع تقلید از مدرسه فیضیه و تسلط کامل خود بر آن، زمینه اسکان عوامل سازمانی خود را فراهم نماید و از آنجا که قبلاً با طرح به اصطلاح پوششی دایر بر راه انداختن درسهای معارف اسلامی در مدرسه سپهسالار و دانشکده ادبیات و نیز تبلیغ در راه اندازی دانشگاه اسلامی، افرادی را بدین منظور گرد آورده بود درصدد بود آنان را به طمع دریافت مدرک و پست و مقام به آنجا کشیده از این رهگذر استقلال روحانیت شیعه را در هم شکسته و وابسته، به دستگاه استعماری خود نماید.برابر گزارش ساواک حدود سیصد نفر از طلاب جذب این مراکز شدند، برابر اسناد موجود در این مجموعه اسنادی و از جمله سند 3849 /21 ـ 28 /12 /45 و...
حضرت آیت الله گلپایگانی به مجرد اطلاع از این موضوع و با توجه به هماهنگیهایی که به عمل آوردند دستور دادند شهریه آنان را قطع کنند.
حضرت امام خمینی پس از اطلاع از این موضوع در ضمن سخنرانیها و اعلامیه های خود از این توطئه پرده برداشتند، امام خمینی در اولین سخنرانی خود پس از آزادی و مراجعت به قم در تاریخ 26 فروردین 1343 فرمودند : «...
.
خنده دارد می خواهند آقایان دانشگاه اسلامی تأسیس کنند.
شنیده ام چندین میلیون هم بودجه برایش درست کرده اند.
شما اگر برای اسلام دلسوز هستید، خوب این دانشگاه ما آن جا است، چرا خرابش می کنید، (اشاره به تخریب مدرسه فیضیه)...
این دانشگاه اسلامی که آقایان می خواهند درست کنند نه اینکه خیال کنید با اسلام آشتی کرده اند، خیر قضیه قرآنی است که سرنیزه کردند.
در مقابل امیرالمؤمنین (س) به حربه قرآن، معاویه امیرالمؤمنین را شکست داد...
مگر می شود با دانشگاه اسلامی، اسلام را شکست داد، مگر ما می گذاریم شما دانشگاه اسلامی درست کنید، ما تفسیق می کنیم آنکه وارد بشود در آن دانشگاه بین ملت از بین خواهند رفت، مگر اینها می توانند که اسلام و مسلمین را تحت وزارت فرهنگ قرار بدهند؟ غلط می کند آن وزارت فرهنگی که دخالت در امر دیانت و اسلام می کند، مگر ما می گذاریم این مطالب بشود مگر خمینی بمیرد...
» به دنبال این حرکت، ساواک قم طی گزارشی به شماره 1612 ق م ـ 7 /5 /43 ضمن شرح ماوقع این عده از طلاب را روشنفکر می نامد و به ساواک مرکز طرحی را پیشنهاد می کند : «در صورتی که طرحی در نظر گرفته شود که با تشویق طلاب مدرسه سپهسالار و طلابی که در دانشگاه ثبت نام کرده اند و خمینی حقوق آنها را قطع کرده است.
جمعیتی تشکیل شود که هدف و فعالیت آنها حمله به خمینی چه به صورت اعلامیه و چه به صورت سخنرانی یا گفتگوهای دوستانه چند نفری باشد.
چون مخالفین از طلاب و روحانیون هستند آنها اثر مفیدتری خواهند داشت که حداقل آن دو دستگی در بین طلاب است.
» در پس این طرح، ساواک در صدد جذب طلاب موردنظر خود بر آمد، در این میان اقدام به چاپ و پخش جزوه ای به نام جوانان روشنفکر و ترقی خواه حوزه علمیه قم می نماید که در آن از هرگونه تهمت و افترا علیه امام و روحانیت بیدار کوتاهی نکرده بود.
حضرت آیت الله گلپایگانی نیز که از طرح و توطئه رژیم آگاه بودند، با تلاشها و پیگیریهای زیاد، سعی داشتند مدرسه فیضیه را به هر طریق ممکن از تسلط رژیم خارج نمایند.
با اینکه از زمان تخریب فیضیه بیش از شش ماه می گذشت و طلاب با وجود کمبود محل سکونت و تحصیل به شدت در مضیقه بودند با این حال همچنان پایدار در قم ماندند و رژیم پهلوی را در گسستگی انسجام حوزه علمیه ناکام گذاشتند.
حضرت آیت اله گلپایگانی پس از تحویل گرفتن مدرسه فیضیه در مدت کوتاهی اقدام به بازسازی و تعمیر آثار بجامانده از تخریب عوامل رژیم پهلوی در آن مدرسه نمودند.