تاریخ سند: 28 آذر 1357
موضوع: افراد محرّک شرکتکننده در تظاهرات روز تاسوعا و عاشورای بابل
متن سند:
از: 2 ﻫ 1 تاریخ:28 /9 /57
به: 312 شماره: 6138/ 2 ﻫ ب
موضوع: افراد محرّک شرکتکننده در تظاهرات روز تاسوعا و عاشورای بابل
پیرو شمارهی 6153/ 2 ﻫ ب- 28 /9 /57
عطف به شمارهی 4842/ 2 ﻫ 1- 22 /9 /57 و پیرو 6022 /2 /2ﻫ ب – 19 /9 /57
روز 19 /9 /57 و 20 /9 /57 برابر: نهم و دهم محرّم روز تاسوعا و عاشورای حسینی تظاهراتی در بابل انجام که افراد مؤثر و محرّک شرکتکننده در این تظاهرات به شرح زیر میباشند:
هادی روحانی کلّهبستی، رضا غفوری، ملّا آقا غفوری، جهانگیر محسنی افشار، هادی یزدانی، مهدی یزدانی، آیتاله نقوی، محمّدجواد حجتی، بابائی، فاضل، محامدی، سیفی، امیری، نوروزیان، فیروزجائیان، انصاری، بهشتی، فوکلائی، باقری، بزّازیان1، واعظین مدرسهی صدر، محسن آقاجانی، اسحاق طبری، غلامی کفاش، محمّد زاهدی، اسماعیل مهرجو، تقوی خیّاط، جمال کیانی، احمد ارّهکشان، مهری ارّهکشان، محمّدرضا ثلاثی، مهدی سفیدیان، رضا بهفر، محمّد طبری، رمضان اکبری، ناصر همّتی، قاسم همّتی، ابراهیم شعبانزاده، حاجی تقیزاده، بیژن قنبرپور، اکبر کثیریان، محمّدرضا عزیزی، عبداله شیروانی، اسماعیل محمّدیان، ناصرمحمّدیان، یوسف محمّدیان، مهدی نوریان، دکتر نوریان، محمّدرضا باقرپور، حسین امیری، دکتر ژندهپوش، حسن طاهری، حسین طاهری، اکبر شعبانی، حمید شعشانی[شعشعانی]، حسین شعشانی[شعشعانی]، اکبرثاقب، حسین ثاقب، مهدی مرندی، اسماعیل رضویان، عباس مرندی، حاجی رضوانی، محمّدرضا رضویانی، رضوانی رئیس درآمد شهرداری، محسن احمدزاده، محمّدحسن احمدزاده، حسین باقری و محمّدباقر باقری، پسران محبوبی بزّاز، جمال کحکوی، حسین کحکوی، یزدانی، یزدانی آهنگر، علیرضا آهنگر چاله زمین، احمد قاسمزاده، حاجی قاسمزاده و پسران، حسین کرامتی، رضا کرامتی، منصور مقدّم، دکتر مکانیکی، دکتر طبریپور، دکتر رجبعلیان و برادرانش، حدیقی معلّم، برادران شریفی معلّم، حسین شعبانزاده معلم، مهدی مجیدی، مجیدی [ناخوانا]، سرهنگپور، محمّدرضا سپهرزاده، حاجی سپهر
خرّاز، گرجی خرّاز، عباس گرجی، هوشنگ حریری، حاجی عزیزی، تاجداران و پسران، دکتر نوریان، حاجی نوریان، حسین اسلامی،[ناخوانا] اسلامی، اصغر اسلامی، حسن اسلامی، غلامعلی رحیمیزاده، غلامعلی شریعتمداری، افشار، قاسم اسلامی، ابراهیم اسلامی، حاجی اسلامی، عسگری اسلامی، حسین بابائی، روح الهی رانندهی کامیون، قاسم آبادیان، عباس ابوکاظم پور، عباس اسلامی، [ناخوانا] اسلامی، ولیاله اسلامی، اسماعیل رنجکش، کربلائی خبازیان، اصغر اشرفی، حاجی قربان اشرفی، جعفر حاجی عبدی، محمود اشرفی، قاسم اشرفی، احمد اشرفی، محمّد اشرفی، ناصر شاطری، کاظم شاطری، [ناخوانا] مهرجو، باقر خلیلی، پسران سلیمانی امیری، محمّد صفری، اصغر شیخالاسلامی، محمّد رمضان درخشنده، نقی درخشنده واعظ، حسین درخشنده شیخالاسلامی، اکبری بقّال معاون قرضالحسنه، محمّد نجفزاده، علی نجفزاده، علی طالبیان، [ناخوانا]، قاسمعلی طاهری، حسین طاهری، جعفر محمّدیان، جواد[ناخوانا]، اصغر حمیدیان، ناصر جعفریان، پسران عسگرئیان، تقی صدیقی، علی شاهری، علی حاجی آقا برارپور، ناصر حاجی آقا برارپور، خانم عالیّه تقیزاده فرزند حاجی تقیزاده بلورفروش، عزت آقاجانی و عفت آقاجانی زن ملاّ آقا غفوری، خورشید غفوری، فرشید غفوری و صادق معتمدی.
نظریهی شنبه. خبر صحّت دارد. عناصر مذکور در تظاهرات روز تاسوعا و عاشورا شرکت داشتهاند.
نظریهی یکشنبه. نظریهی شنبه مورد تأئید است. یوسف
نظریهی دوشنبه. نظریهی یکشنبه مورد تأئید است. خسرو
نظریهی 2 ﻫ ب: این عناصر همگی مورد شناسائی منبع قرار گرفته و شکی هم در صحت آن نیست.2
توضیحات سند:
1ـ منظور شهید ابوالقاسم بزّاز است.
2ـ آیتالله محمّد فاضل استرآبادی در خصوص تظاهرات شب و روز عاشورا در بابل میگوید: «اکثر تظاهرات و راهپیماییها زیر نظر علمای بابل انجام میگرفت. آقایان علما در منزل یک نفر جلسه میگرفتند و در رابطه با فعالیّتهای سیاسی برنامهریزی میکردند. به خصوص برنامههای مربوط به روز عاشورا و روزهایی که از حسّاسیت برخوردار بود. حتماً با برنامههای از قبل تعیین شده انجام میگرفت. البته گاهی اوقات صاحب خانه را مورد اذیت و آزار قرار میدادند. از جمله آقای کبیری که یک بار جلسهای در منزل ایشان برگزار شد او را به ساواک احضار کردند و گفتند چرا جلسه در منزل شما برگزار شد؟ ایشان هم گفتند که اینها علمای شهر هستند و منزل ما میآمدند. از جمله راهپیماییهای باشکوه راهپیمایی روز عاشورا بود. یادم میآمد که مقداری از فشارها کم شد و اجازه دادند مردم راهپیمایی داشته باشند. جلسهی هماهنگی راهپیمایی در منزل ما برگزار شد. علما و برخی بازاریان نشستند و دربارهی راهپیمایی و مقدمات آن مانند شعارها و محل شروع و پایان مسیرهای راهپیمایی و دیگر مسائل تصمیمگیری کردند. ازجمله تصمیماتی که در آن جلسه گرفته شد این بود که در راهپیمایی شعارهای تند مانند مرگ بر شاه گفته نشود و دلیلش هم این بود که حالا که آنها به ما اجازه راهپیمایی دادهاند چرا آنها را وادار کنیم که به ما حمله کنند و مزاحم کار ما شوند و مانع راهپیمایی گردند. مسیر راهپیمایی هم از میدان حمزهکلای بابل تا امیرکلا بود که چند کیلومتری میشد. در تظاهرات افراد مختلف روحانی و غیرروحانی حضور داشتند که از جمله آنها مرحوم حجتالاسلام آقای شیخ سعدی حیدری بود. ایشان در راهپیماییها حضور داشت و یک روحانی فعال بود. ناگهان دیدم که ایشان میکروفن را در دست گرفت و شعارهایی مانند استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی سر داد و بعد هم با شور و حرارت تمام فریاد زد: «مرگ بر شاه» همهی ما تعجب کردیم زیرا قرار نبود این شعارها گفته شود. البته مردم هم منتظر بودند که شخصی جلو بیفتد و از این شعارها بدهد و آنها هم تکرار کنند. به هر حال این شعار داده شد و تظاهرات به میدان امیرکلا منتهی شد. در آنجا هم باز شعار دادند و سخنرانی کردند و من هم مقداری در آنجا صحبت کردم. در صحبتهایم گفتم: این تظاهرات و قیام عمومی یک رفراندوم است، دنیا در مقابل این رفراندوم چه چیزی دارد که بگوید ؟ شبهای محرّم هم هیئتها در دستههای عزاداری علیه رژیم شعار میدادند. ازجمله در شب عاشورا که مشغول دستهروی بودند یک فرهنگی به نام حاج مهدی مجیدی که شخصی محترم و مذهبی و دبیر ادبیات عرب بود فریاد مرگ بر شاه سر داد و بقیه به دنبالش راه افتادند و به تظاهرات پرداختند. مشخص است که کنترل کردن مردم مشکل بود. مبارزات جوانان انقلابی و حضور گسترده مردم به ویژه در راهپیمایی عظیم روز عاشورا که رفراندومی علیه رژیم به شمار میآمد نیروهای امنیتی و نظامی رژیم را در موضع ضعف قرار داد و ترس و هراس را بر آنها مستولی نمود.» خاطرات حجتالاسلام محمّد فاضل استرآبادی، تدوین محمّدرضا احمدی، (تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی ،1378)، صص 239 تا 241.
منبع:
کتاب
آیتالله حاج شیخ هادی روحانی به روایت اسناد ساواک صفحه 374