تاریخ سند: 9 مهر 1357
سخنرانی تحریک آمیز موسی موسوی ـ واعظ و کشته شدن سه نفر در شهر کرمانشاه ـ استان کرمانشاهان
متن سند:
ساعت 1600 روز 9 /7 /57 (2537 شاهنشاهی)، جمعیتی حدود 10000 نفر از
طبقات مختلف مردم در داخل و محوطه اطراف مسجد بروجردی شهر کرمانشاه
اجتماع و واعظی بنام موسی موسوی (پیشنماز مسجد حاجی دائی کرمانشاه)
برای جمعیت مذکور سخنرانی نموده است.
نامبرده در ابتدای سخنرانی خود از خمینی تمجید و ویرا بعنوان رهبر واقعی شیعه
معرفی کرده و سپس به بحث درباره اختلافات بین اسرائیل و اعراب فلسطینی
پرداخته و اظهار داشته :
«تمام شیعیان جهان از رهبر قدرتمند فلسطین یاسر عرفات خواسته اند که نسبت
به رفتار دولت عراق با رهبر شیعیان جهان آقای خمینی، اعتراض و رسیدگی
کند».
یادشده آنگاه با اشاره به وضعیت روح اله خمینی ادامه داده:
«ما یعنی تمام مسلمین، خواستار حکومت اسلامی به رهبری آیت اله العظمی
خمینی هستیم.
نه رهبری که قدرتش در دست امریکا باشد و نه رهبری که در
مملکتش ظلم و ستم بحدی برسد که حتی گندم برای درست کردن نان نداشته
باشیم».
ناطق در اینموقع به تشریح وضعیت روحانیون تبعیدشده و کشته شدگان و همچنین
دستگیرشدگان حوادث یکساله اخیر پرداخته و اضافه کرده :
«زمانی که خمینی در ترکیه بود، قانونی در مملکت ما گذرانده شد که در آن اگر
یک فرد ایرانی یک سگ امریکائی را می کشت و یا بآن لطمه میزد، محاکمه میشد
و حال آنکه اگر سگ آمریکائی به ایرانی لطمه میزد، باز هم ایرانی محکوم بود و
آیت اله خمینی بخاطر این قانون سه روز غذا نخورد».
واعظ مذکور همچنین عنوان نموده :
«خمینی در نجف پس از اطلاع از حوادث 17 شهریور ماه سال جاری، گفته بود
کاش من بجای جوانان در جلو صف آنان بشهادت میرسیدم.
هر حرکت و کشته ای
که بدهیم پیامی دارد».
نامبرده سپس به قدرت مذهب اشاره کرده و موضوع صحبت را به محاصره منزل
خمینی در نجف ربط داده و گفته :
«عراق که خود از داخل ویران است، چگونه میتواند خانه خمینی را محاصره کند؟
این عمل بدستور کسانی که منافعشان بخطر افتاده و یا خود ایران، صورت گرفت
است».
یادشده اظهارات خود را با عنوان مطالب زیر خاتمه داده است :
«این مملکت رهبری میخواهد که مسلمان واقعی و قرآن شناس باشد، نه اینکه
تظاهر به مسلمانی و قرآن شناسی بکند».
پس از خاتمه سخنرانی واعظ مورد بحث جمعیت که بشدت تحت تاثیر قرار گرفته
بودند، از مسجد خارج و در خیابانهای شهر کرمانشاه به تظاهرات اخلالگرانه
مبادرت کرده اند.
تظاهرکنندگان در مسیر حرکت خود چهار شعبه بانک و 11 باب مغازه و یکی از
سینماهای شهر کرمانشاه را بآتش کشیده و همچنین چند جام از شیشه های شعب
بانکها و تعدادی مغازه و برخی از سازمانهای دولتی را شکسته و مقداری وسایل
مغازه های مذکور را غارت کرده اند که مامورین ناگزیر با شلیک 190 تیر هوائی،
آشوبگران را متفرق نموده اند.
1
در جریان تظاهرات فوق، سه نفر از اخلالگران کشته و 33 نفر دیگر مجروح
شده اند که به بیمارستان اعزام و هشت نفر از مجروحین در بیمارستان بستری و
بقیه نیز پس از پانسمان مرخص گردیده اند.
2
ضمنا در این تظاهرات چند جام از شیشه های چند دستگاه اتومبیل متعلق
بشهربانی و آتش نشانی و همچنین آمبولانس متعلق به شهرداری نیز شکسته شده
است.
ارزیابی خبر :
خبر صحت دارد.
اقدامات انجام شده :
مراتب به نخست وزیری اعلام گردیده است.
توضیحات سند:
1ـ روزنامه ها درباره
تظاهرات کرمانشاه نوشتند :
«ساعت چهار بعدازظهر
تظاهرکنندگان به تدریج در
مسجد بروجردی کرمانشاه
گرد هم آمدند و در مدت کمتر
از یک ساعت مسجد و
خیابان های اطراف آن پر از
جمعیت شد.
این گروه به
عنوان اعتراض به محاصره
شدن منزل حضرت آیت الله
العظمی خمینی در نجف
اشرف در مسجد گرد آمده
بودند ...
ساعت 6 بعدازظهر
این گروه با دادن شعار به
راه پیمایی پرداختند.
تظاهرکنندگان که قصد رفتن
از مسجد بروجردی به مسجد
جامع کرمانشاه را داشتند در
مسیر حرکت خود با پرتاب
سنگ به ساختمان استانداری
کرمانشاهان حمله کردند.
در
مقابل ساختمان استانداری
پلیس با پرتاب گاز اشک آور
سعی در متفرق کردن
تظاهرکنندگان نمود و سپس
تظاهرکنندگان با دادن شعار 9
شعبه بانک و سینما دیانا را به
آتش کشیدند.
زدوخورد
ماموران و تظاهرکنندگان تا
ساعت 11 شب ادامه داشت و
در این میان سه نفر بر اثر
تیراندازی کشته و 25 نفر به
سختی آسیب دیدند که اکنون
در بیمارستان 200 تختخوابی
کرمانشاه بستری هستند.
»
(اطلاعات، ش 15725، ص
4) روزنامه کیهان نیز نوشت :
«در مسیر راه تظاهرکنندگان
سینما مهتاب و دو مغازه
ساندویچ فروشی جنب آن را
آتش زدند و سپس بانک های
بازرگانی، عمران، صادرات،
سپه، پارس و ایرانشهر خیابان
شاه و شاه بختی به آتش
کشیده شد و به بقیه بانک های
مسیر خیابان خساراتی وارد
آمد.
از میان تظاهرکنندگان
جمعی به سه مشروب فروشی
حمله ور شدند و پس از
شکستن قفل در آنجا کلیه
مشروبات الکلی را به خیابان
ریختند و آتش زدند.
» (ش
10578، ص 2)
2ـ دو روز بعد از حادثه
روزنامه ها نوشتند که «با مرگ
یکی از مجروحان تظاهرات
کرمانشاه کشته شدگان
تظاهرات اخیر این شهر طبق
یک آمار رسمی چهار نفر
شدند.
» (اطلاعات، ش
15726، ص 23)
تعدادی از مردم نیز در این
تظاهرات دستگیر شدند که نام
دو نفر از آنان جواد رحیم زاده
محصل دبیرستان راهنمایی
ساسان و امامعلی آزادی
شاگرد خیاط بود.
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک - کتاب 12 صفحه 243