تاریخ سند: 24 آبان 1357
مکالمات سوژه در روز چهارشنبه 24/8/57 تا ساعت 0700 پنجشنبه 25/8/57
متن سند:
مکالمات سوژه در روز چهارشنبه 24 /8 /57 تا ساعت 0700 پنجشنبه 25 /8 /57
حامدی رئیس پست و تلگراف تماس گرفت و جویای حال سوژه شد.
رجبعلی: خبر داریم که سلامت در پاریس هستن. 24 /8 /57
جویای مناقب شد.
رجبعلی: ایشان ساعت 5 /9 تا 5 /11 اینجا می‌آیند.
*****
رئیس شرکت فرش تماس گرفت و گفت: ما هم البته بسته بودیم و برای پیروی از دین مقدس اسلام، هر طوری دستور بدهند مجبوریم اطاعت کنیم و بسته هستیم؛ ولی یک عده پیرزن که قالی باف هستن می‌آیند اینجا برای اینکه پول بگیرند و برگردند، اما اگر در بسته باشد، نمی‌شود و می‌خواستم اگر اجازه داده می‌شود، چهارشنبه‌ها باز باشد که بتوانند اینها پول خود را بگیرند؟
رجبعلی: حاجی آقا که خودشان مسافرت هستن، ولی یک چهارشنبه مانعی ندارد و اگر می‌شود نیم ساعت دیگر از خود آقای مناقب می‌توانید سؤال کنید.
*****
مناقب به نجفی رئیس بانک رهنی گفت: بانک تهران سفته یک نفر را دیروز واخواست کرده است، شما به آقای صدر تلفن کنید، به ایشان بگویید که ایشان به بانک‌ها بگوید که اگر بناست این بازی‌ها را دربیاورند، ما هم جلوی مردم را ول می‌کنیم که هر کاری دلشان خواست بکنند، آتش بزنند، هر کاری که می‌خواهند بکنند و هر پیش آمدی شد به ما مربوط نیست.
نجفی: باشد، من به صدرالسادات می‌گویم که برود بانک تهران بگوید.
*****
حامدی با مناقب تماس گرفت و بعد از احوالپرسی گفت: ما و کارمندانمان که کاملاً شناخته شده هستیم؛ چون حضرت آیت‌الله نیستن، خواستم از جنابعالی راهنمایی بخواهم که چون ما یک اداره خدماتی مردم هستیم و باید صندوق‌ها خالی شود؛ در ضمن محرمانه خدمتتان عرض کنم که ماشین‌های پست ما که از اصفهان می‌آید، تمامی پول هائی که در قسمت جنوب مورد استفاده قرار می‌گیرد به وسیله ماشین است و محرمانه عرض کنم، ممکن است ماشینی چهل، پنجاه میلیون تومان پول دارد که باید قسمت شود که مردم و بانک‌ها دچار مضیقه نشوند و تلفن‌هایی می‌شود که شما چرا تعطیل نمی‌کنید و ما هم به ناچار تعطیل کرده‌ایم، ولی خب این معذورات هست.
مناقب: آقای حامدی! آن دفعه‌ای که خودتان اعتصاب کرده بودید، چند روز طول کشید؟
حامدی: در حدود هفده روز.
مناقب: همان کاری که آن دفعه کردید، این بار هم بکنید.
حامدی: آقای مناقب! چون اعتصاب پست آن موقع سراسری بوده است، از تهران برای ما چیزی فرستاده نمی‌شد که ما کاری داشته باشیم و تمام مملکت اداره پست اعتصاب بوده است.
مناقب: همان کاری که آن موقع می‌کردید، حالا بکنید. آن موقع در سطح کشور بوده است، حالا یک استان است، من نمی‌دانم چه عرض کنم. من با یک عده جوان معتصب، داغ طرف هستم و خلاصه اگر اینها تحریک شوند و دست به کاری بزنند، چی کار کنم؛ انتظار دارم از شما هم که در این بحران به من کمک کنید.
حامدی: به عرض شما برسانم که من اهل این شهر هستم، درست است که کارمند دولت و مسئول یک سازمانی هستم، ولی معتقدات ما خیلی روشن است و تمامی کارمندان من هم معتقد هستن و ما خیلی ارادت داریم، ولی خب چه می‌شود کرد؟ این مسائل پیش می‌آید ما در بسته‌ایم، ولی مردم نمی‌دانم چرا قبول نمی‌کنند. عرض من این است که شما تذکری بدهید که پست غیر از دارایی است، ولی پست مردم احتیاج دارند.
مناقب: من از شما انتظار دارم که این جوان‌ها تحریک نشوند، حالا هر طوری خودتان می‌دانید. سپس خداحافظی کردند.
*****
مناقب با نوسازی مدارس با مهندس مصدق صحبت کرد و گفت: آقای قریشی اینجاست و مسئله ای را مطرح کرده‌اند راجع به پولی که این پیمانکاران از شما طلبکار هستن؛ پول این مردم را بدهند که در تنگدستی هستن.
مهندس: چشم، پیمانشان را ببندیم، پولشان را می‌دهیم.
مناقب: در هر صورت پول اینها داده شود. سپس خداحافظی کرد.
*****
شخصی تلفن کرد و گفت: من کاسب هستم؛ این جوان‌ها که می‌آیند می‌گویند تعطیل کنید و کار نکنید، خیلی با خشونت رفتار می‌کنند. یک چیزی به آنها بگویید.
مناقب: چشم.
*****
شخصی به نام صادق رضوی تماس گرفت و جویای حال سوژه شد.
مناقب: ساعت 5 /3 دیروز وارد پاریس شده‌اند.
صادق رضوی: فردا مجلس، روضه‌ای هست؟
مناقب: شاید فردا در حظیره مجلسی باشه، حالا نمی‌دانم باشد یا نه.
*****
مناقب به پورمازار بانک صادرات تلفن کرد و گفت: بعضی از این شعب شما، سفته‌ها را واخواست کرده است؛ شعبه فرخی مثلاً آقای خدمتگذار. خلاصه این قول و قرار ما را فراموش نکنید که باعث ناراحتی شود.
پورمازار: چشم.
*****
شخصی به نام شرقی گفت: خواستم عرض کنم که وضع شهر خیلی بد شده است؛ سرقت، دزدی، آتش سوزی، نمی‌دانم کی هستن، پلیس‌ها هستن که به لباس این افراد درآمده‌اند، مثلاً دیشب دوازده نفر مغازه اشرف رفته‌اند و پدر و پسر را کتک زده‌اند و 154 هزار تومان را هم برده‌اند.
مناقب: این تقصیر خودش است، به ما مربوط نیست. در ضمن این مرد(اشرف) نزول خوار است و یک دینار پول در مغازه‌اش نمی‌گذارد. همه این اشرف را می‌شناسند.
حاجی آقا شرقی: دو سه جای دیگر خانه مردم رفته‌اند.
مناقب: به من مربوط نیست، به کلانتری مربوط است.
شرقی: مگر حالا نمی‌شود به مردم نصیحت کرد؟
مناقب: این چه حرفیه؟ مگر مردم دزدی می‌کنند؟
شرقی: ما که می‌گوییم شاید پلیس‌ها و خود پاسبان‌ها باشند.
مناقب: در هر حال به من مربوط نیست و به کلانتری بگویید.
*****
همسر [عباس] متین از بندرعباس تماس گرفت و گفت: دیروز آمدند منزل و متین و چند تا از دوستانش را دستگیر کرده‌اند؛ در حدود سی و چهل تا جوان را هم دستگیر کرده‌اند.1
رجبعلی: حاجی آقا که نیستن، شما به منزل آقای مناقب 4441 تلفن کنید ببینید ایشان چه می‌گوید.
*****
محمدعلی از تهران تماس گرفت و گفت: هرچه منزل آقای مناقب را گرفتم، کسی جواب نداد. از جانب من به آقای مناقب بگو که مغازه‌ها از دوشنبه باز باشد. در تهران هم اعلامیه‌ای آقایان داده‌اند که دوشنبه اعتصاب شکسته شود. در ضمن من هم دارم فردا می‌روم پاریس.
رجبعلی: کارتان درست شد؟
محمدعلی: بله. سپس خداحافظی کردند.
*****
از پاریس گفته شد اعلامیه‌ای از آقا هست، ضبط صوت را آماده کنید برایتان بخوانم(بنی صدر):
بسم الله الرحمن الرحیم
پیام قائد بزرگ اسلام امام خمینی به کارگران و کارمندان شرکت نفت ایران2
14 ذیحجه 98
سلام من و ملت ایران بر کارگران و کارمندان شرکت نفت ایران، رحمت خداوند تعالی بر شما آگاهانی که با اعتصاب پر ارزش خود روی ملت را سفید نمودید، اعتصاب شما هر روز و هر ساعتش با ارزش و کوبنده است ارزشمند برای ملت غارت زده ایران که از جریان این طلای سیاه و مخزن پر برکت کشور که سالهاست خائنان به غارت داده‌اند و نفت خواران به غارت برده‌اند جلوگیری کرده و از هدر دادن این مال ملت فقیر به اندازه قدرتتان منع نموده‌اید و کوبنده خائنانی که چوب حراجش را پشتوانه برای بقاء حکومت طاغوتی خویش و تخت لرزان شیطانی خود می‌دانند هر ساعت اعتصاب شما خدمتی است به خداوند تعالی و به کشور اسلام کسانی که به زور می‌خواهند این اعتصاب مقدس را بشکند مجرم و خدمتگزار اجانب و خائن به ملت و کشورند، بر ملت شریف ایران است در موقعی که کارگران و کارمندان شرکت نفت و سایر موسسات و ادارات دولتی دست به اعتصاب می‌زنند از آنان با کمال جدیت پشتیبانی کنند و ضررهای آنان را به بهترین وجه جبران نمایند و آنان را در اعتصابات مقدسشان که برای اظهار تنفر از شاه خائن و خاندان کثیفش و پشتیبانی از مبارزات همگانی مردم است تشویق و تقدیر کنند. دولت نظامی غیر قانونی سعی دارد با سرنیزه مردم را به حالت عادی خود برگرداند غافل از آنکه با سرنیزه نمی‌شود رضای ملت را جلب کرد این سرنیزه‌ها بالاخره انفجار عظیمی را به بار خواهد آورد. دولت یاغی نظامی آخرین راهی است که شاه برای نجات خویش به آن متوسل شده است. این دولت نیز دوامی نمی‌تواند داشته باشد چرا این نظام از باطن پوسیده است، طرفداران کثیف و خائن شاه مردم را از رفتن شاه و خلاء بعد از آن می‌ترسانند باید دید که بودن شاه چه نقصی را تکمیل و چه خلئی را پر کرده است. شاه غیر از پر کردن جیب اجانب و خود و بستگان طمع کارش چه خلئی را پر کرده است؟ به امیدخدا دیر یا زود این خائنین مجازات خواهند شد، آمریکا باید بداند که اگر بخواهد با فشار خود دولت نظامی را سرپا نگاه داشته و مردم بی‌پناه ما را هر روز و هر شب زیر رگبار گلوله مزدوران خود قرار دهد و اگر بخواهد با تهدید و ارعاب هرچه بیشتر کارمندان محترم و کارگران محروم شرکت نفت را که خواستار رفتن شاه شده‌اند زیر فشار قرار دهد... برای چاه‌های نفت داده می‌شود تا مخازن پر بهای ما برای نسل‌های آتیه باقی بماند، آمریکا باید در پشتیبانی از شاه تجدید نظر کند، سیاستمداران آمریکا دولت خودشان را از این سیاست ظالمانه و مخالف حقوق بشر که بالمآل مخالف مصالح مردم آمریکاست برحذر کنند. نهضت مقدس اسلامی ما عمر چپاولگریها و دیکتاتوریها را در ایران به سر آورده است. صاحب منصبانی که روی ملت آتش می‌گشایند باید بدانند که پیروزی ملت نزدیک است و انتقامش از خائنین سخت. عهد و پیمان شاه سست است و قهر انقلابی ملت سهمگین، باید بدانند که شاه ممکن است آنان را نیز مانند نوکرهای وفادارش برای ابقاء خود به محاکمه و زندان بکشد. من از اعتصاب جمیع جناحها فرهنگیان و بازاریان و جمیع اصناف اعتصاب شرکت نفت، اعتصاب مخابرات، اعتصاب شرکت واحد و مطبوعات و اعتصاب سایر ادارات و موسسات دولتی و خصوصی که برای نجات ملت و میهن و برای خدمت به اسلام و مسلمانان بوده است تشکر می‌نمایم واز حضرات روحانیون عظیم‌الشان سرتاسر کشور که هادیان طریق نجات و پیشقدمان نهضت بزرگ اسلامیت و... ابرقدرتهای شرق و غرب و خدمتگزاران به ولی‌الله اعظم اروحنا فدا هستند با کمال تواضع و احترام تقاضا دارم که ضررهایی را که به مناسبت مسائل مبارزاتی از هر نوع هر طبقه ضعیف که همیشه پیشقدمان... مردمی ما بوده‌اند وارد شده و می‌شود از سهم مبارک امام علیه السلام و وجوه شرعیه ترمیم فرمایند... خصوصاً روحانیت تشکر می‌نمایم.
و السلام علیکم و رحماته برکاته
روح الله الموسوی خمینی3
رجبعلی: با آقای صدوقی ملاقات کردید؟
بنی صدر: بله.
رجبعلی: یکی از دوستان می‌گوید که امام موسی صدر پاریس هستن، صحت دارد؟
بنی صدر: خیر.
رجبعلی: فردا قرار است پسر آقای صدوقی به پاریس بیاید.
بنی صدر: انشاءالله. سپس خداحافظی کردند.
*****
رجبعلی با منزل نجفی تماس گرفت و پرسید: حمید و مجید کجا هستن؟
مخاطب: رفته‌اند آنجایی که فیلم نمایش می‌دهند.
سپس گوشی را خود نجفی گرفت و رجبعلی به نجفی گفت: الان آقای بنی صدر اعلامیه‌ای از پاریس برایمان خواند، من از آقای بنی صدر پرسیدم حاجی آقا آنجا هستن؟ بنی صدر گفت بله. من در ضمن گفتم که محمدعلی هم فردا می‌آیند. من خواستم مجید یا حمید بیایند اینجا که این نامه را پاکنویس کنند.
نجفی: رفته‌اند آنجایی که فیلم در مورد جریانات دانشگاه می‌دهد، در انستیتو تماشا کنند.
رجبعلی: محمدعلی هم ساعت 4 تلفن کرد اینجا، گفت که من هم فردا می‌روم پاریس.
نجفی: حالا حمید و مجید چی کار کنند؟
رجبعلی: اگر شب زود آمدند، بیایند و اگر نشد فردا بیایند.
نجفی: می‌خواهید خودم بیایم؟
رجبعلی: میل خودتان است.
نجفی: خودم می‌آیم.
*****
مناقب تلفن کرد و پرسید: تازه چه خبر؟
رجبعلی: اعلامیه‌ای از آقا توسط بنی صدر خوانده شده است. در ضمن محمدعلی هم ساعت 4 تلفن کرد و گفت که من فردا می‌روم پاریس. در ضمن دوشنبه هم مغازه‌ها باز شود.
مناقب: به کسی نگو که قرار است دوشنبه باز شود و هر کسی هم پرسید بگو من نمی‌دانم که کی باز می‌شود. سپس خداحافظی کردند.
توضیحات سند:
1. ساواک بندرعباس در گزارشی پیرامون فعالیت‌های شیخ عباس گرجی زاده در این موقع نوشت: « روز جاری شیخ عباس گرجی زاده(متین) اعلام داشته اعتصاب کماکان ادامه دارد و فردا 22 /8 /57 طبق دستور رسیده همه جا تعطیل است.». متعاقب این فعالیت ها، ایشان به همراه تعدادی دیگر دستگیر شد که عکس‌العمل این دستگیری به این شرح گزارش شده است: « به دنبال دستگیری تعدادی از محرکین در شهرهای میناب، بندرعباس، لنگه و جزیره هرمز ظرف روز گذشته اجتماعاتی در مساجد محل تشکیل و اجتماع کنندگان خواستار آزادی دستگیرشدگان گردیده و اعلام نموده اند در مساجد متحصن خواهند شد. ضمناً شب گذشته در اجتماع عده‌ای از مردم در مسجد فاطمیه بندرعباس سه نفر از مأمورین انتظامی شهربانی بندرعباس مورد حمله تعدادی از اجتماع کنندگان واقع و با کارد مجروح و یک نفر از آنان پس از مداوای سرپائی مرخص و دو نفر دیگر تحت جراحی قرار گرفته.» انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک . کتاب شانزدهم . ص 24 و 178
2. آیت‌الله صدوقی نیز در تاریخ « هشتم ذی الحجه 98 برابر با 18 /8 /57 » اعلامیه‌ای در حمایت از اعتصاب کارکنان شرکت نفت صادر کردند که با عنوانِ « متن اعلامیه حضرت آیت‌الله صدوقی دامت برکاته در تائید و پشتیبانی گروه‌های محترم اعتصابی و به ویژه کارکنان شرکت ملی نفت ایران » انتشار یافت. در بخشی از این اعلامیه آمده است: « ... آشفتگی و پریشانی اقتصادی که بر توده‌های محروم سایه افکنده و رنج‌های بی حسابی که در نابسامانی‌های مذهبی، سیاسی، فرهنگی، نصیب ملت ما گردیده همگان را بر آن داشته است که در تدارک چاره‌ای برآیند... از آن جمله اعتصاب کارکنان و دست اندرکاران پالایشگاه‌های نفتی ماست که خود شاهد به هدر دادن و به اجنبی واگذار کردن این منافع و ذخائر و سرمایه‌های خدادادی ملی بوده اند... این جانب ضمن آشنائی با همه دردهای ملی و محرومیت‌های بزرگی که در پرتو جنایت‌های رژیم‌های دست نشانده سفاک بر مردم و سرنوشت ما رسیده، همصدا با شما کارکنان و متصدیان امور، نقشه‌های خائنانه و ویرانگرشان را در همه سطوح محکوم نموده و نهایت تائید و پشتیبانی خود را... اعلام می‌دارم... » انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک . استان یزد . ج 5. بخش ضمائم
3. این پیام در صحیفه امام به شرح زیر به ثبت رسیده است:
« زمان: 24 آبان 1357/ 14 ذى الحجه 1398
مکان: فرانسه، نوفل لوشاتو
موضوع: ضرورت ادامه اعتصابات، و حمایت مردم از اعتصابیون
مخاطب: کارکنان شرکت نفت و ادارات دولتى
بسم الله الرحمن الرحیم
14 ذى الحجه 98
سلام من و ملت ایران بر کارگران و کارمندان شرکت نفت ایران! رحمت خداوند تعالى بر شما آگاهانى که با اعتصاب پر ارزش خود، روى ملت را سفید نمودید! اعتصاب شما هر روز و هر ساعتش با ارزش و کوبنده است؛ ارزشمند براى ملت غارتزده ایران که از جریان این طلاى سیاه و مخزن پر برکت کشور که سالهاست خائنان به غارت داده‌اند و نفتخواران به غارت برده‌اند، جلوگیرى کرده و از هدر دادن مال ملت فقیر به اندازه قدرتتان منع نموده‌اید؛ و کوبنده خائنانى که چوب حراجش را پشتوانه‌اى براى بقاى حکومت طاغوتى خویش و تخت لرزان شیطانى خود مى‌دانند. هر ساعت اعتصاب شما خدمتى است به خداوند تعالى و به کشور اسلام. کسانى که به زور مى‌خواهند این اعتصاب مقدس را بشکنند، مجرم و خدمتگزار اجانب و خائن به ملت و کشورند.
بر ملت شریف ایران است که در مواقعى که کارگران و کارمندان شرکت نفت و سایر مؤسسات و ادارات دولتى دست به اعتصاب مى‌زنند، از آنان با کمال احترام پشتیبانى کنند و ضررهاى آنان را به بهترین وجه جبران نمایند و آنان را در اعتصابات مقدسشان، که براى اظهار تنفر از شاه خائن و خاندان کثیفش و پشتیبانى از مبارزات همگانى مردم است، تشویق و تقدیر کنند.
دولت نظامى غیر قانونى سعى دارد با سرنیزه مردم را به حالت عادى خود برگرداند؛ غافل از آنکه با سرنیزه نمى‌شود رضایت ملت را جلب کرد. این سرنیزه‌ها بالاخره انفجار عظیمى را به بار خواهند آورد. دولت یاغى نظامى، آخرین راهى است که شاه براى نجات خویش به آن متوسل شده است. این دولت نیز دوامى نمى‌تواند داشته باشد؛ چرا که این نظام از باطن پوسیده است.
طرفداران کثیف و خائن شاه، مردم را از رفتن شاه و خلأ بعد از آن مى‌ترسانند! باید دید که بودن شاه چه نقصى را تکمیل و چه خلئى را پر کرده است. شاه غیر از پر کردن جیب اجانب و خود بستگان طمعکارش، چه خلئى را پر کرده است؟ به امید خدا، دیر یا زود، این خائنین مجازات خواهند شد.
امریکا باید بداند که اگر بخواهد با فشار خود دولت نظامى را سرپا نگاه داشته و مردم بى‌پناه ما را هر روز و هر شب زیر رگبار گلوله مزدوران خود قرار دهد و اگر بخواهد با تهدید و ارعاب هر چه بیشتر، کارمندان محترم و کارگران محروم شرکت نفت را که خواستار رفتن شاه شده‌اند زیر فشار خود قرار دهد، طرحهایى براى چاههاى نفت داده مى‌شود تا مخازن پر بهاى ما براى نسلهاى آتیه باقى بماند. امریکا باید در پشتیبانى از شاه تجدید نظر کند. سیاستمداران امریکا دولت خودشان را از این سیاست ظالمانه و مخالف حقوق بشر که بالمآل مخالف مصالح مردم امریکا است، بر حذر کنند.
نهضت مقدس اسلامى ما عمر چپاولگریها و دیکتاتوریها را در ایران به سر آورده است. صاحب‌منصبانى که بر روى ملت آتش مى‌گشایند باید بدانند که پیروزى ملت نزدیک است و انتقامش از خائنینْ سخت؛ عهد و پیمان شاه سست است و قهر انقلابى ملتْ سهمگین. و باید بدانند که شاه ممکن است آنان را نیز مانند نوکرهاى وفادارش- براى ابقاى خود- به محاکمه و زندان بکشد.
من از اعتصاب جمیع جناحها، فرهنگیان و بازاریان و اصناف، اعتصاب شرکت نفت و مخابرات و شرکت واحد و مطبوعات و اعتصاب سایر ادارات و مؤسسات دولتى [و] خصوصى که براى نجات میهن و براى خدمت به اسلام و مسلمین بوده است تشکر مى‌نمایم. و از حضرات روحانیون عظیم الشأن سرتاسر کشور- اعلى اللَّه کلمتهم- که هادیان طریق نجات و پیشقدمان نهضت بزرگ اسلامى و سد بزرگ در مقابل ابرقدرتهاى شرق و غرب و خدمتگزاران به ولى الله اعظم- ارواحنا فداه- هستند، با کمال تواضع و احترام تقاضا دارم که ضررهایى را که به مناسبت مسائل مبارزاتى- از هر نوع- بر طبقه ضعیف، که همیشه پیشقدمان مبارزات مردمى ما بوده‌اند، وارد شده و مى‌شود، از سهم مبارک امام- علیه السلام- و وجوه شرعیه ترمیم فرمایند. من از زحمات ملت شریف خصوصاً روحانیت تشکر مى‌نمایم. و السلام علیکم و رحمۀ الله و برکاته. روح الله الموسوی الخمینى» صحیفه امام . ج 4. ص 499
***
منبع:
کتاب
گفت و شنود، جلد دوم - شنود مکالمات شهید آیت‌الله محمد صدوقی صفحه 145