تاریخ سند: 27 مهر 1345
متن سند:
آقای منصور مؤید از وزارت خارجه اطلاع می دهد: ضمن تلگرامی که جناب آقای اردشیر زاهدی مخابره نموده اند اظهار می دارند که یک هیئت 30 نفری انگلیسی روز جمعه وارد تهران می شوند.بین این عده دو نفر خانم Mlle Monike Sims نماینده برنامه زنان در رادیو لندن و دیگری Mlle Morielle Bowen خبرنگار استدعای شرفیابی به پیشگاه مبارک علیاحضرت شهبانوی ایران را دارند.
1 یکشنبه ساعت 12 فرمودند وقت ندارند.
خانم ماریا پیادی ساوویا Maria Pia di Savoia (دختر پادشاه اسبق ایتالیا) به درخواست مجله ایتالیایی مخصوص بانوان «اوا» Eva یک سری مقالات راجع به ملکه هاوپرنسس های جهان که دوست شخص او می باشند جهت آن روزنامه تهیه کرده که به ترتیب درج می گردند، اولین مقاله راجع به علیاحضرت مارگریت ملکه دانمارک (که در تاریخ درج مقاله هنوز ولیعهد آن کشور بوده) و دومین آن در تاریخ 8 فوریه 1972 راجع به علیاحضرت شهبانوی ایران می باشد که نویسنده از دید خود و به عنوان یک دوست نزدیک از شهبانوی ایران و زندگی خصوصی و اجتماعی ایشان یاد می کند.
این مقاله به طور کلی بسیار خوب و صمیمانه نوشته شده است و خلاصه آن بدین قرار است.
فرح شهبانوی آزاده منظور من از نوشتن این مقاله این است که دوست خودم فرح دیبا را آن طور که من می شناسم و آن طور که شما می خواهید بشناسید خارج از مراسم رسمی و غیر از موقعی که شهبانوی ایران و مجبور به رعایت قوائد تشریفاتی و حفظ ظاهر می باشند یعنی در هنگامی که در منزل خودش در تهران به عنوان یک زن، یک دوست و یک مادر خانواده است معرفی کنم.
شهبانوی ایران، همسر شاه ایران که ایرانیها مثل یک الهه او را دوست دارند آن طور که من او را از نزدیک می شناسم زنی است حساس، مادری است قابل تحسین و دوستی است که مشابه ندارد.
1 در نظر اول پوست فوق العاده لطیف سفید رنگ او جلب توجه می کند، از چند سال پیش کمی موهای سیاه رنگش را روشن تر کرده تا با لطافت پوستش بیشتر هماهنگ باشد.
نگاه چشمان درشت او امروز با سابق یعنی هنگامی که هنوز ازدواج نکرده بود فرق کرده و در آن حالت پختگی زنی که مسئولیت های زیادی را به عهده گرفته و به خوبی به وظایف خود آشناست به چشم می خورد.
فرح به پیروی از مد علاقه زیادی دارد و در عین حال لباسهای او که در تهران و توسط خیاط خودش دوخته می شود و مجموعه ای از هنر ایرانی و پاریس است از سادگی زیادی برخوردار است و بر قامت بلند او (یک متر و هفتاد و پنج سانتی متر) فوق العاده برازنده است.
2 آنچه در فرح بیشتر شخص را جذب می کند لبخند اوست که مجموعه ای از شیرینی و جاذبه و نوعی شیطنت و شادی دخترانه است که به نظر می آید نمی خواهد آن را آشکار کند ولی چشمان او به خوبی آن را نشان می دهند.
هیچکس نمی تواند فرح را در هنگامی که با چهار فرزند خود بسر می برد به عنوان یک ملکه بشناسد.
او در این هنگام میان آنها بیشتر مانند یک همبازی و میان دو فرزند بزرگش مانند یک خواهر بزرگ است.
او فوق العاده ورزش دوست است، در هنگام تابستان با فرزندانش و با برادر من ویکتورا مانوئل و همسرش مارینا به اسکی روی آب و شکار زیرآبی می پردازد و در زمستان می توان او را در دانه های پر برف سن موریتس پیدا کرد که به همراه و فرزند بزرگش مشغول اسکی است و در نتیجه یک رژیم صحیح و کامل می تواند با قدرت زیاد و تناسب اندام کم نظیر به انواع ورزشها بپردازد.
در رژیم غذایی او برنج ایرانی رل اصلی را بازی می کند و گاهی یک لیوان شراب برد3 و به صورت غذای ساده او اضافه می گردد.
در صورتی که شبها برنامه بازی بریج شاه با دوستانش که فرح هم در آن مهارت دارد برپا نباشد بسیار زود به رختخواب می رود و این هم نشانه دیگری از زندگی سالم و ساده اوست.
به علت نزدیکی با فرح می توانم بگویم که شهبانوی ایران زن بسیار با محبت و علاقه مند به کمک به هم نوع خود است، از گوش کردن به حرف دیگران هرگز خسته نمی شود، همین طور از توجه به حال بینوایان و محتاجان که او با تلاش شبانه روزی سعی می کند بدبختی را برای همیشه از کشور ایران دور سازد.
هنگامی که جشنهای پرسپولیس مورد انتقاد قرار گرفت و شاه ایران را به ولخرجی زیاد برای جشن ها متهم کردند، فرح فوق العاده ناراحت شد ولی فقط به این اکتفا کرد که بگوید «این جشن ها برای هزاران هزار نفر کار تولید کرده و نام کشور ما را در تمام جهان معروف کرد4» و دیگر از دلایل قانع کننده ای که شاه 1 ران، 19ایران به آنها اشاره کرد نام نبرد فقط برای مدتی از اینکه دیگران غیر منصفانه قضاوت می کردند ناراحت بود ولی بعد بلافاصله کار همیشگی خود را که مبارزه برای کمک به بهبود زندگی مردم بود از سرگرفت و این مبارزه که از یک اعتقاد عمیق سرچشمه می گیرد به دوست من فرح قیافه یک انسان کامل و نمونه ای را می دهد که هرگز کوچکترین شک و تردیدی در آنچه می کند و آنچه باید بکند ندارد، او در کنار شاه برای عظمت مملکت و ملتش تلاش می کند و نتایج این تلاش هر روز در ایران به چشم می خورد.
روش زندگی او آن طور که خودش انتخاب کرده برپایه دو موضوع استوار است: کار شبانه روزی و یک نواخت و دوم اطمینان به اینکه می تواند مفید باشد، او در کنار شاه و فرزندانش خوشبخت است و در عین حال که مادر و همسری نمونه است آن اندازه خود را آزاد نگهداشته که بتواند به ملتش برسد تا بتواند آن طور که دلش می خواهد همیشه همه را در اطراف خود خوشبخت ببیند.
آنهایی که بیشتر به او نزدیک هستند می گویند «فرح همان شهبانویی است که ایران بدان نیاز داشت» اما خود من وقتی او را می بینم فکر می کنم که فرح زنی است که بیش از هر کس به من احساس لذت از زندگی را می دهد.
ماریا پیادی ساوویا
توضیحات سند:
1ـ اردشیر زاهدی در تاریخ 21 /7 /1345 نیز دو نفر دیگر از جمله سردبیر روزنامه ساندی تایمز لندن را برای مصاحبه با شاه به ایران اعزام کرده بود.در این سند می خوانیم : تاریخ : 21 /7 /1345 شماره : 185 جناب آقای نبیل پیشکار اعلیحضرت فرح پهلوی شهبانوی ایران جناب آقای اردشیر زاهدی سفیر شاهنشاهی ایران در لندن از پیشگاه شاهانه استدعا نموده بودند که آقای فرانک گایلز و خانم لیدی کاترین که از دوازدهم اکتبر 20 /7 /45 برای مدت نه روز به ایران می آیند و نامبرده سردبیر روزنامه ساندی تایمز می باشد در صورت تصویب ذات اقدس شاهانه آقای فرانک گایلز به پیشگاه شاهنشاه آریامهر شرفیاب و خانم لیدی کاترین نیز به پیشگاه علیاحضرت فرح پهلوی شهبانوی ایران افتخار شرفیابی حاصل نماید مراتب بشرفعرض پیشگاه شاهانه رسید امر و مقرر فرمودند مراتب به جنابعالی ابلاغ گردد تا در صورت مراجعه استدعای ایشان را بشرفعرض علیاحضرت شهبانوی ایران رسانیده و در اجرای اوامر صادره از طرف شهبانوی ایران اقدام مقتضی و لازم معمول فرمایید.
رئیس دفتر مخصوص شاهنشاهی 1ـ خبرنگار مجله Eua پول گرفته تا چنین تعریف هایی بکند و وصف اینگونه از فرح کاملاً چاپلوسانه می باشد، اسداله علم درباره تطمیع نویسندگان خارجی برای تعریف از رژیم پهلوی در مطبوعات خارجی می نویسد: ...
عرض کردم [چنوف] Chesnof مدیر نیوزویک که این جاست، از طرف اسرائیلی ها کاملاً آماده شده مقاله ای حساس درباره ما بنویسند.
اجازه فرمایید وقت داده شود.
قبول فرمودند.
یادداشت های علم ـ ج 5 ص 503 2ـ برخلاف مطالبی که ذکر شده، خیاط شاه و فرح خارجی بود و مستمرا بین تهران و اروپا در سفر بود تا آخرین مدهای لباس اروپایی درخواستی درباریان را تهیه نماید.
3ـ استفاده از انواع و اقسام نوشیدنی های خارجی بویژه از نوع غیرشرعی آن توسط درباریان، همچنان که در اینجا ذکر شده و در اسلام حرام شمرده است، امری بدیهی بود.
سند دربار برای تهیه شراب کاخ تاج المولک می نویسد: جناب آقای زاهدی سفیرکبیر دولت شاهنشاهی ـ لندن متمنی است دستور فرمایید تعداد 12 صندوق از نوع بطری بزرگ جانی واکر نوار سیاه جهت پذیرایی خارجی کاخ بندگان علیاحضرت ملکه پهلوی (منظور ملکه مادر می باشد) خریداری و (هوایی و دریایی) که موجود باشد فرستاده شود و بهای آن را مرقوم فرمایید تا وجه آن حواله گردد.
دفتر علیاحضرت ملکه پهلوی 4ـ البته معلوم نیست منظور ایجاد اشتغال برای هزاران نفر منظور چه کسانی هستند در حالی که تمام غذای جشن های 2500 توسط مؤسسه ماکسیم فرانسه و کارکنان آن تهیه شد و در جشن هنر شیراز نیز به جز معدودی ایرانی بقیه همه خارجی بودند.