پیرو 642/5- 29/8/57
تاریخ سند: 29 آبان 1357
پیرو 642/5- 29/8/57
متن سند:
از: شهربانی تاریخ: 29 /8 /1357به: ساواک شماره: 645 /5
پیرو 642 /5- 29 /8 /57
ساعت 1630 دقیقه روز جاری حدود سه هزار نفر جنازه مقتول اغتشاشات روز جاری یزد را با تابوت روی دست به گورستان شهر منتقل نمودند. عده‌ای از جمعیت تشییع کننده مقابل ساختمان هنگ ژاندارمری یزد به طرف اتومبیل‌ها و مأمورین داخل محوطه ژاندارمری سنگ و آجر پرتاب کردند که با تیراندازی هوائی مأمورین هنگ مذکور متفرق شدند و در چند نقطه از شهر تظاهرات پراکنده‌ای صورت گرفت و در ساعت 1700 در خیابان ایرانشهر عده‌ای با آتش زدن تعدادی لاستیک و با استفاده از تیرهای آهن و چوبی طاق نصرت یادبود جشن‌های دو هزار و پانصدمین سال شاهنشاهی1 ایران را تخریب نمودند که توسط مأمورین انتظامی متفرق شدند. ضمناً علاوه به دو نفر مأمور مجروح شده، یک نفر افسر و پنج مأمور دیگر در اثر اصابت سنگ و آجر آسیب دیدند که تحت درمان قرار گرفتند و حال آنان خوب است. درحال حاضر جمعیت در گورستان شهر اجتماع نمودند تا جسد دفن شود که مراقبت ادامه دارد. سرهنگ جهانگیر هاشمی
توضیحات سند:
1. در تلاش وسیع رژیم پهلوی برای احیاء سنن شاهنشاهی قبل از اسلام با هدف ستیز با دین، جشن‌های 2500 ساله شاهنشاهی در دستور کار این رژیم قرار گرفت و از سال 1336 اولین اقدامات آن صورت پذیرفت و کمیسیون های مختلفی برگزار شد. در ابتدا قرار بود این جشن در سال 1337 برگزار شود، امّا این تاریخ به دلیل بافت حاکم بر بوروکراسی رژیم شاه، هر ساله به تعویق افتاد تا اینکه بالاخره در سال 1350 در تخت جمشید برگزار شد. برگزاری این جشن با هزینه میلیون‌ها دلار از سرمایه‌های ملّی، موجب خشم و نفرت عمومی و محکومیت آن توسط علماء و روحانیون و خصوصاً حضرت امام خمینی(ره) شد که با اشاره به فقر شدید مردم، اینچنین جشن‌هایی را اسراف می‌دانستند. جشن‌های 2500 ساله در تخت جمشید، نمایشی از رؤیاها و بلند پروازی های شاه و رهاوردِ آن، جدایی کامل او از واقعیات بود که بیش از پیش، دچار اشتغال فکری دربارۀ سلطنت خود و اهمیت جانشینی مستقیم خود بر اریکه کورش گردید و بسیاری از معروف ترین و مقتدرترین چهره‌های جهان در تخت جمشید برای ستایش کشور شاهنشاهی و بلکه مهم تر از آن، ستودن خود او، به این محل آمده بودند. محمدرضا پهلوی با برپایی این جشن‌ها، دوره جدیدی را در پادشاهی خود آغاز کرد، دوره جنونِ انجام کارهای بزرگ!!.ر.ک: کتاب بزم اهریمن چاپ مرکز اسناد تاریخی وزارت اطلاعات. دوره 4 جلدی. ماروین زونیس، شکست شاهانه، ترجمه عباس مخبر، نشر طرح نو، تهران، ص 114 و 115. ویلیام شوکراس، آخرین سفر شاه; ترجمه عبدالرضا هوشنگ مهدوی، نشر البرز، تهران، ص 38 و 49