تیمسار معظم سرتیپ کیا ریاست محترم اداره کل اطلاعات ستاد مشترک دام اقباله العالی
تاریخ سند: 6 آبان 1334
تیمسار معظم سرتیپ کیا ریاست محترم اداره کل اطلاعات ستاد مشترک دام اقباله العالی
متن سند:
تاریخ: 6 /8 /1334تیمسار معظم سرتیپ کیا ریاست محترم اداره کل اطلاعات ستاد مشترک دام اقباله العالی
توقیراً پس از تقدیم عالیترین مراتب اخلاص و بندگی، حسب‌الامر شمه‌ای از گزارشات و همکاری خود را با ستاد ارتش و شهربانی و همچنین چگونگی تأسیس حزب سوسیالیست ایران و اسامی اعضای موقت کمیته مرکزی و کمیته‌های اطلاعات و تبلیغات و انتشارات حزب را به پیوست تقدیم و نیز رونوشت نامه‌ای را که برابر دستور شفاهی جناب سرهنگ مبصر1، به فرمانداری نظامی تهران نوشته به پیوست تقدیم، امید است فدوی مشمول توجه و عنایات حضرت اجل عالی بوده و هرگونه اوامری باشد در انجام آن تمامی سعی و کوشش را معمول خواهد داشت. بدیهی[است] انجام هر امر که صلاح ملک و ملت در او باشد، موجب بسی افتخار و مباهات است. با تقدیم احترام . عبدالحسین بوذرجمهر
توضیحات سند:
_______1. محسن مبصر، فرزند عبدالعلى در سال 1296 ﻫ ش در تبریز به دنیا آمد. در سال 1315 دبیرستان نظام را در تبریز به پایان رسانید و پس از طى دانشکده افسرى در سال 1317 با درجه ستوان دومى رسته توپخانه وارد ارتش شد. او فعالیت اطلاعاتى خود را به عنوان افسر رکن 2 ستاد لشکر 2 آغاز کرد و سپس افسر دایره تجسس ستاد ارتش شد. مبصر به عنوان یک افسر فعال اطلاعاتى در همین سال‌ها مورد توجه سرویس جاسوسى انگلستان و عوامل آن در ارتش قرار گرفت و راه تصدى مشاغل حساس به رویش گشوده شد. ابتدا رئیس رکن 3 ستاد لشکر 19 (اهواز) و سپس رئیس بازرسى صنایع نظامى شد و پس از آن در پست حساس ریاست تجسس و اطلاعات رکن 2 ستاد ارتش قرار گرفت. او در توطئه کودتاى 25 ـ 28 مرداد 1332 از مهره‌هاى مؤثر بود و طبق گزارش ساواک، از طریق شعبه تجسس رکن دوم ارتش به دستگیرى و شکنجه مبارزان مى‌پرداخت و دستورات را مستقیما از مستشاران آمریکایى دریافت مى‌کرد. او در چند نقطه تهران، چندین مرکز شکنجه مخفى ایجاد کرد و جهت گرفتن اعتراف از زندانیان و ترفیع درجه و انعام، از هیچ‌گونه شکنجه‌اى مضایقه نمى‌کرد. در سال 1347 بنا به دعوت محرمانه پلیس رژیم صهیونیستى از آن کشور بازدید و در زمان تصدى ریاست شهربانى، به ساخت زندان قزل حصار اقدام کرد. پس از کودتا به ریاست ستاد فرماندارى نظامى تهران و راه‌آهن رسید و در کنار تیمور بختیار در سرکوب نیروهاى ضدرژیم نقش فعال داشت. در تاریخ 8 /7 /1335 به ساواک مأمور شد و ریاست حفاظت ساواک را به عهده گرفت. مبصر به عنوان رئیس هیأت وابستگى‌هاى نظامى ایران در کشورهاى عربى به بغداد رفت و تا بهمن 1337 در این پست بود. در بازگشت به تهران پس از مدتى رئیس پلیس تهران و سپس معاون شهربانى کل کشور شد و پس از نصیرى به ریاست شهربانى کل کشور رسید. مبصر حدود شش سال (1343 لغایت 1349) در این سمت بود. در پى بروز اختلاف بین او و نصیرى و درخواست اشرف پهلوى، مبصر از شهربانى کنار گذاشته شد. پس از برکنارى، در خرداد 1351 به معاونت نخست‌وزیر و سرپرستى سازمان دفاع غیرنظامى منصوب و در 29 /6 /1352 بازنشسته شد. مبصر به اخاذى، سوءاستفاده‌هاى مالى، قاچاق مواد مخدر و فساد اشتهار داشت. وى در جریان انقلاب اسلامى به طور قاچاق به ترکیه رفت و از آنجا راهى انگلیس شد. مبصر در سال 1375 در سن 79 سالگی درگذشت. وی خاطراتش را با نام: خاطرات سپهبد محسن مبصر رئیس شهربانی کل کشور منتشر کرده است.
ر. ک: ظهور و سقوط سلطنت پهلوى، خاطرات حسین فردوست، ج 2.