موضوع: شیخ علی محمد نجات
تاریخ سند: 23 آبان 1346
موضوع: شیخ علی محمد نجات
متن سند:
از: 14/ ﻫ تاریخ: 23 /8 /1346به: 323 شماره: 2600/ ﻫ
موضوع: شیخ علی محمد نجات
در مورد مسافرت شیخ علی محمد نجات به مشهد، شایعاتی به گوش می‌خورد که نامبرده به مریدان خود گفته است که تا پایان این خیمه شب‌بازی‌ها (منظور جشنهای تاجگذاری است) از سمنان دور خواهد بود. در این مدت مریدان نامبرده به عناوین مختلف شایعاتی پخش نموده‌اند و حتی گفته می‌شود شایعه فوت علیا حضرت ملکه مادر1 به وسیله آنان پخش شده است. چند نفر از مریدان وی که بیشتر از همه از اوضاع ناراضی هستند، عبارتند از قوام پور، کارگر کارخانه. غلامعلی نورائیان، کارمند کارخانه. مفیدی، مدیر فروشگاه کار و تعاون. محمود طنانی، آموزگار. عباسعلی هراتی، کارمند دفتری راه‌آهن شاهرود که اصلاً سمنانی است.
نظریه. به نظر می‌رسد مسافرت شیخ نجات به مشهد، برای دور بودن از سمنان و همچنین سرکشی به املاک و دیدار پسر خود می‌باشد. سمنانی
رونوشت مطابق با اصل است. اصل در پرونده محصول منبع بایگانی است.
جهت هرگونه اقدام مقتضی به استحضار ریاست بخش 316 می‌رساند.
از طرف رئیس بخش 23. رهریان
323 - 30 / 8 / 46 316 بایگانی شود.
اصل در پرونده ن. ج. 200 بایگانی شد.
در پرونده 161130 بایگانی شود.
______________________
1. تاجالملوک، فرزند تیمورخان میرپنج در 16 اردیبهشت 1274 ش به دنیا آمد. وی دومین همسر رضاخان بود. پس از درگذشت همسر اول رضاخان در سال 1294 با او ازدواج کرد. تیمور خان، پدر تاجالملوک فرمانده فوج قزاقى بود که رضا خان در آن خدمت می‌کرد، وی از مهاجرین آذربایجان شوروى بود در آن زمان براى رضا خان افتخارى بود که با دختر یک میرپنج ازدواج کرده است. رضا خان از ابتداى ازدواج با تاجالملوک با او اختلاف داشت، لذا روابط خوبى با هم نداشتند و این روابط بعد از اینکه وى در سال 1301 دخترى از خاندان قاجار بنام ملکه توران را به زنى گرفت، تیره‌تر نیز شد. از آنجایی که تاجالملوک ولیعهد آینده ایران (محمدرضا) را به دنیا آورده بود، رضا خان سعى مى‌کرد با احترام با او رفتار کند. وى زنى بداخلاق، تندخو و هوسباز بود. تاج الملوک بعد از اینکه رضا شاه در تبعید مرد، کمی بعد در تهران غلامحسین صاحب دیوان را به عنوان معشوقه خود برگزید و چهار سال بعد از آن با یکدیگر ازدواج کردند. صاحب دیوان در واقع هم سن و سال پسر تاجالملوک و عضو یکى از شاخه‌هاى خانواده قوام‌الملک شیرازى از با نفوذترین خانواده‌های استان فارس بود. به گفته‌ی فردوست، تاج الملوک بعدها چندین همسر رسمى و غیر رسمى انتخاب کرد. وی در حالی که بیش از 70 سال سن داشت با رحیم على خرم که یک کارگر آسفالت کار بود ازدواج کرد. رحیم على خرم که یک روستایى بى سواد با هیکلى درشت بود، بعد از انتخاب توسط ملکه‌ی به عنوان معشوقه رسمى، یک شبه به مقاطعه کارى ترقى کرد که تاسیسات پارک خرم [پارک ارم فعلى در بزرگراه تهران ـ کرج] و کاباره جزیره بخشی از دارایی‌های او بودند. با پیروزی انقلاب اسلامی وی به خاطر جرایمی از قبیل تجاوز و قتل زنان و دختران، و انداختن یک مرد که به دفاع از ناموس خود پرداخته بود در قفس شیر به اعدام محکوم شد. حمیدرضا پهلوى [فرزند رضاخان از زن چهارمش بنام عصمت‌الملوک] پس از پیروزى انقلاب اسلامى ایران اظهار مى‌داشت که «تاجالملوک بسیار آلوده به فساد اخلاقى بود و حتى در زمان حیات رضا شاه نیز داراى معشوقه بود. یک بار که رضا شاه نسبت به ارتباط خادم منزل خود [سلیمان بهبودى] با همسرش مشکوک شده بود آن قدر او را کتک زد که در معرض مرگ واقع شد. او مدتى با تهدید و ارعاب با دامادش [شوهر شمس، مهرداد پهلبد ]ارتباط نامشروع برقرار ساخته بود.» به گفته یکى از رهبران سلطنت طلب «ملکه مادر که نزدیک به نود سال دارد و به سختى حرکت مى‌کند بدون ملاحظه سن و سال خود و لطمه‌اى که از این رهگذر به مبارزات گروههاى سلطنت طلب [!] و پرستیژ آنها وارد مى‌آید!! در آپارتمانهایشان در نیویورک.... و این موضوع باعث بى‌آبرویى نهضت[!] شده است.» ثریا اسفندیارى زن دوم محمدرضا پهلوى درباره او مى‌گوید: «وى [تاجالملوک] به عنوان مادر نخستین و بزرگترین پسر [بعد از مرگ رضاخان] همچنان در رأس مى‌ماند و طبیعتا در تصمیم‌گیری‌ها و بعضى از مسایل داخلى اثر مى‌گذارد. من به این نتیجه رسیده بودم که دربار ایران اساسا دربار زنان است. گر چه از نظر قانونى هیچ نوع حقى نداشتند. لکن در عمل با به کار بردن هزاران نیرنگ و فریب و دودوزه بازیها به هدف و مقصد خود مى‌رسیدند. احساس مى‌کردم، من تحت سلطه دربار زندگى مى‌کنم که ملکه مادر یا رئیسه خاندان در رأس آن قرار دارد. این اشتباه خواهد بود اگر تصور کنیم که زنان آن چنانى از سیاست سر در مى‌آوردند، افق دیدشان بسیار کوتاه و محدود بود. مهمترین مسئله موردنظر و توجه آنها انواع دسیسه‌ها و پشت‌هم‌اندازیهاى زیبنده دربار بود...»
تاجالملوک در 19 اسفند 1360 در آکاپولکو مکزیک درگذشت.
ر.ک: بازیگران عصر پهلوى از فروغى تا فردوست، محمود طلوعى، صفحات 647 و 648 و زندگى پرماجراى رضا شاه، اسکندر دلدم، جلد اول، صفحات 19 تا 23 و نیز خاطرات ملکه ثریا اسفندیارى، ترجمه موسى مجیدى، صفحات 66 و 67