صورت اسامی علماء و روحانیون که در مراسم دعا و نیایش و آئینهای ملی و میهنی شرکت نمینمایند.
متن سند:
صورت اسامی علماء و روحانیون که در مراسم دعا و نیایش و آئینهای ملی و میهنی شرکت نمینمایند.
1. آیتالله شیخ احمد شاهرودی . پیشنماز مسجد جامع گوهرشاد . ماهیانه 3 ریال از آستانقدس مستمری دریافت مینماید. از محل نماز که برای امامان جماعت مانند معدن طلا حداقل ماهیانه دو میلیون ریال عایدی دارد. برای معاودین عراقی پول میگیرد، در حالیکه این پول را شخصاً استفاده میکند. مرتباً به رؤسا و مقامات دولتی در مشهد توصیه و سفارش میکند. مزایای زیادی از اوقاف دریافت مینماید. عدم شرکت در مراسم، عوامفریبی است.
2. آیتالله شیخ عبدالرحیم فیض گنابادی1 امام جماعت مسجد جامع گوهرشاد از مزایای زیادی برخوردار است ولی به منظور عوامفریبی شرکت نمیکند.
3. آیتالله سیدحسن نجفآبادی2 (میردامادی نجفآبادی) پیشنماز مسجد گوهرشاد. تفسیر قرآن میگوید و ادارهکننده جمعیت انصارالحجت که درآمد سرشاری دارد. علناً اظهار مینماید شرکت در اینگونه مجالس دولتی موجب لطمه به حیثیت و از بین رفتن وجهه و سلب اطمینان مردم میگردد.
4. آیتالله سیدعبدالله شیرازی معاود عراقی. حدود یکسال و اندی است که به مشهد آمده، هنگام ورود به مشهد از لحاظ مالی سخت در مضیقه بود، ولی هماکنون از وضع مالی بسیار خوبی برخوردار است. دارای دو باب مدرسه است که این دو محل را با مبلغ زیادی خریداری نموده. یک باب منزل برای فرزندش و یک باب برای دامادش خریده و منزلی که خود سکونت دارد به مبلغ سه میلیون تومان در نظر دارد بخرد.3 ماهیانه بیش از چهارصد هزار تومان به طلاب و وعاظ شهریه پرداخت میکند. علاوه بر اینکه در مجالس شرکت نمینماید، از سایر وعاظ و طلاب و روحانیون انتقاد و آنان را وادار مینماید شرکت نکنند. ضمناً عدهای طلبه افغانی و پاکستانی که معاود عراقی نیز هستند، دور خود جمع و برایش تبلیغ مینمایند.
5. آیتالله سیدمحمدحسین مصباح موسوی.4 پیشنماز مسجد فیل. نماینده کلیه مراجع روحانی و رئیس حوزه علمیه خراسان است. بابت نمایندگی که از کلیه علماء و روحانیون (مراجع تقلید) دارد، پول سرشاری همه ماهه دریافت و مبلغ زیادی بابت شهریه به طلاب حوزه علمیه میپردازد. معتقد است در صورتی که در مجالس که از ناحیه مراجع و مقامات دولتی تشکیل میگردد شرکت نماید، مردم از او سلب اعتماد نموده و به موقعیت به ویژه به وضع مالی او لطمه وارد میگردد.
6 . آیتالله شیخ غلامحسین ترک تبریزی.5 پیشنماز مسجد جامع گوهرشاد و صاحب مدرسه جعفریه که بدون مجوز تأسیس نموده، معتقد است در صورتی که در مجالس شرکت نماید، جزو روحانیون طرفدار دولت محسوب و به موقعیتش لطمه وارد میگردد.
7 . آیتالله سیدجواد خامنه.6 پیشنماز مسجد گوهرشاد. محل نماز برای وی منبع درآمد سرشاری است. وی به [ناخوانا] از اینکه مسن و علیل است، شرکت نمیکند در حقیقت برای حفظ موقعیت و وضع موجود شرکت نمیکند.
8 . آیتالله شیخ حسنعلی مروارید پیشنماز مسجد ملاهاشم. مشارالیه علاوه بر اینکه شرکت نمیکند، به شدت از روحانیونی که در مجالس شرکت نمایند انتقاد مینماید، آنها را مسخره نیز میکند و حتی اهانت مینماید.
اصل در پرونده 31239 میباشد.
توضیحات سند:
1. آیتالله حاج شیخ عبدالرحیم فیض گنابادی در سال 1276ش در روستای دلیقان گناباد به دنیا آمد. در سال 1291س برای تحصیل علوم حوزوی راهی مشهد مقدس شد و در مدرسه علمیه نواب در حجره برادر بزرگترش شیخ محسن گنابادی ساکن شد. در سال 1312ش در جریان تغییر لباس رضاخانی به نجف اشرف رفت و در سال 1329ش به گناباد بازگشت و در حوزه علمیه کاخک به تدریس و تبلیغ مشغول شد. در جریان زلزله گناباد، به سختی مجروح شد و زمانی که برای درمان به مشهد آمد، پس از بهبودی در مسجد گوهرشاد به اقامه جماعت مشغول شد. وی در سال 1364ش از دنیا رفت و در صحن آزادی حرم امام رضا علیهالسلام مدفون شد.
2. آیتالله سیدحسن میردامادی معروف به نجفآبادى در سال 1310ش در مشهد به دنیا آمد. تحصیلات ابتدایى را در سمنان و حضرت عبدالعظیم گذرانید و پس از رفتن متفقین از ایران، همراه پدر از رى به مشهد رفت و در مدرسه خیراتخان و بعد در مدرسه نواب به تحصیلات علوم دینی مشغول شد. وی قسمت عمده ادبیات را نزد ادیب نیشابورى فراگرفت و سطوح را نزد والدش سیدهاشم میردامادى نجفآبادى و از محضر مرحوم حاج شیخ هاشم قزوینى استفاده برد. در سال 1368ق از مشهد به قصد ادامه تحصیل رهسپار قم شد و در درس مرحوم آیتالله العظمى بروجردى(ره)، امام خمینى(ره)، علامه طباطبایى(ره) و آیتالله داماد(ره) حاضر شد و در سال 1379ق به مشهد مراجعت کرد و از محضر آیتالله میلانى استفاده برد.
ایشان که دایی رهبر معظم انقلاب اسلامی حضرت آیتالله خامنهای میباشد، پس از رحلت پدرش آیتالله سیدهاشم میردامادی، به جای ایشان متولی برنامه اقامه جماعت و تفسیر قرآن در مسجد جامع گوهرشاد گردید. در سال 1347ش مؤسسه خیریه انصارالحجه را برای کمک به ایتام مستمند در مشهد تأسیس نمود که پس از پیروزی انقلاب اسلامی در نقش کمکرسانی به جبهههای جنگ تأثیر فراوانی داشت و خود نیز بارها همراه هدایایی که برای رزمندگان ارسال مینمود، به جبهه رفت. ایشان که در یکی از مناطق جنگی مبتلا به استنشاق گازهای شیمیایی شده بود، در سال 1367ش بر اثر سکته از دنیا رفت و در رواق دارالزهد حرم حضرت امام رضا علیهالسلام مدفون گردید.
3. آیتالله سیدعبدالله شیرازی از مراجع عظام مقیم عراق بود که پس از اخراج توسط رژیم بعثی در مشهد اقامت گزید. ایشان دارای مقلدین قابل توجهی بود که پیوسته وجوهات شرعی خود را به ایشان میدادند. شأن و ساحت آیتالله شیرازی دور از اتهامات مالی است که مأمور ساواک به ایشان نسبت داده است.
4. آیتالله سیدمحمدحسین مصباح موسوی، فرزند اسدالله در سال 1305 ش در مشهد متولد شد. پس از فراگیرى دروس فارسى، به تحصیل علوم عربى و ادبى پرداخت و ادبیات را نزد ادیب نیشابورى و محقق نوغانى آموخت و پس از آن سطوح را از میرزا احمد مدرس یزدى و درس خارج را از آیتالله هاشم قزوینى فرا گرفت و به تدریس پرداخت. پس از فوت برادرش سید مرتضى مصباح، در مسجد فیل مشهد به اقامه جماعت و تبلیغ دین پرداخت. وی از سوى آیتالله العظمی بروجردى نماینده مطلق مشهد معرفى شد. آیتالله سیدمحمد حسین مصباح در 26 خرداد 1382 درگذشت.
5. آیتالله حاج شیخ غلامحسین تبریزی در سال 1260ش در یکی از روستاهای شبستر به نام وایقان به دنیا آمد. او که از بازاریهای متدین تبریز و خوشنویس بود، در بزرگسالی به تحصیل علوم دینی روی آورد و در مدرسه طالبیه تبریز به تحصیل علوم دینی مشغول شد.
حاج مهدی سراج انصاری در مقاله «هفتاد و دو روز در قم»، درباره ایشان مینویسد: «یاد دارم سی سال پیش از این که در تبریز، در مدرسه طالبیه مشغول تحصیل و تدریس بودم، یکی از بازاریها که دارای خط خوبی بود، در یکی از حجرات مدرسه جعفریه (متصل به مدرسه طالبیه) به طلاب خوشنویسی آموزش میداد؛ وی ذکاوت و فهم فوق العادهای داشت. چند ماهی که از این جریان گذشت، محیط مدرسه در نهادِ وی تأثیر نمود، ناگهان دیدم که وی از کتاب صرف میر، اولین کتاب تحصیلی حوزه در قدیم، شروع کرده و با نهایت کوشش مشغول تحصیل است. شاید در کمتر از دو ماه بود که دیدم این شخص از من تقاضای تدریس حاشیه ملاعبدالله را نمود. من خیلی تعجب نمودم؛ زیرا از صرف میر تا حاشیه ملاعبدالله اقلاً یک سال درسی فاصله است و نامبرده هنوز دو ماه نبود که خواندن صرف میر را آغاز کرده بود. با این که اشتغالات زیادی داشتم، برای این که او را آزمایش کنم، به تقاضای وی جواب مثبت دادم. چند روزی پیش من کتاب حاشیه را خواند، دیدم خوب میفهمد. از او پرسیدم که از چند کتاب درس میخوانی؟ گفت: از یازده کتاب! خلاصه کلام این که سه سال از مدت تحصیل او نگذشته بود که مدرس اسفار ملاصدرا گردید. وی به همین منوال ترقی نمود و در فاصله هفت، هشت سال به درجه اجتهاد نائل شد و مدتی در حوزههای علمیه قم، نجف و کربلا از استادان بزرگ استفاده نمود و فارغالتحصیل گردید و بالاخره او در مشهد درگذشت. نامش آقا میرزا غلامحسین تبریزی بود و کمتر کسی است که در حوزههای علمیه نجف، کربلا و قم او را نشناسد.»
شیخ غلامحسین تبریزی از جمله علمائی بود که با انحرافات دوران مشروطیت به مقابله پرداخت و در دوران رضاخان نیز، یکی از کسانی بود که به مخالفت با اقدام نمود. ایشان در سال 1312ش، به دلیل شرایط سختی که در تبریز حاکم بود، به مشهد مقدس آمد و کنار فعالیتهای خود، در یکی از شبستانهای مسجد گوهرشاد به اقامه جماعت نیز مشغول شد.
در سال 1314ش، در جریان قیام مسجد گوهرشاد در جریان کشف حجاب رضاخانی، نام ایشان نیز جزو 31 تن علمایی که در این جریان ایفای نقش کردند، به ثبت رسیده است.
در سالهای دهه 1330 و حضور فدائیان اسلام در صحنه سیاسی کشور، شیخ عبدالحسین تبریزی در مشهد در زمرهی همراهان آن بود که نشریه «خداپرستی» را نیز در این راستا منتشر نمود.
در جریان نهضت امام خمینی(ره) نیز شیخ غلامحسین تبریزی از جمله علمایی بود که در حمایت از این نهضت، نامهها و تلگرافهایی برای برخی از اشخاص ارسال نمود و در طول نهضت اسلامی از جمله مدافعان آن بود.
ایشان پس از پیروزی انقلاب اسلامی، در سال 1359ش، در خطبههای نماز جمعه در مسجد گوهرشاد، همواره شعار «حزب فقط حزبالله . رهبر فقط روحالله» را تکرار مینمود. ایشان در خرداد ماه سال 1359ش، از دنیا رفت و در حرم امام رضا (ع) در جوار مرقد شهید هاشمینژاد (ره) به خاک سپرده شد.
ر.ک: برگهایی از تاریخ حوزه علمیه قم، رسول جعفریان، ص ۸۰ و ۸۱، مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ مقاله هفتاد و دو روز در قم، به قلم مرحوم حاج مهدی سراج انصاری
6. آیتالله سیدجواد حسینی خامنهای در سال 1274ش در نجف اشرف به دنیا آمد. در کودکی همراه با خانواده به تبریز آمد و دروس مقدماتی را در تبریز بود و سپس در مشهد و نجف اشرف ادامه تحصیل داد و به درجه اجتهاد رسید. پایگاه تبلیغ و تدریس ایشان در مشهد، مسجد آذربایجانیها، مشهور به مسجد ترکها بود که در ضمن آن، در مسجد گوهرشاد نیز اقامه جماعت مینمود. ایشان در سال 1365ش از دنیا رفت و در رواق پشت ضریح حضرت ثامنالحجج علیهالسلام به خاک سپرده شد.
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان خراسان رضوی- 12 صفحه 99