گزارش درباره: وعاظ ممنوع المنبر
متن سند:
از: 312
محترما به استحضار می رساند:
بدین وسیله صورت اسامی وعاظ و عناصر افراطی مذهبی که به علت ایراد
مطالب خلاف مصالح مملکتی و تحریک آمیز ممنوع الوعظ شده اند به پیوست از
نظر عالی می گذرد.
همان طوری که استحضار دارند، وعاظ و عناصر افراطی که تا چند سال قبل
ممنوع از وعظ بودند قریب 30 الی 50 نفر بود که به علت گسترش فعالیت های
افراطی مذهبی و متعاقب آن توسعه و آغاز فعالیت های گروه های هوادار جبهه به
اصطلاح ملی و روحانیون افراطی به تعداد افراد ممنوع از وعظ افزوده شد و
اکنون طبق لیست مذکور 124 نفر ممنوع از وعظ می باشند.
افزایش تعداد وعاظ ممنوع المنبر مشکلات زیر را در پی داشته است:
1ـ کنترل مجامع و محافل مذهبی برای جلوگیری از سخنرانی وعاظ و سخنرانان
مذهبی ممنوع از وعظ با اشکال مواجه بوده و امکان جلوگیری از سخنرانی
تمامی این افراد در نقاط مختلف کشور امکان پذیر نیست.
2ـ روحانیون افراطی ممنوع از وعظ برای سخنرانی در مجامع و محافل مختلف
به شیوه های مختلفی متوسل می شوند و با انتخاب نام مستعار و یا مسافرت به
شهرهای غیر از محل سکونت خود از منبر استفاده و سپس محل را ترک می کنند.
3ـ عناصر دعوت کننده از وعاظ مذکور که اغلب از افراطیون مذهبی هستند،
عموما با همفکری چند تن از عوامل مذهبی منطقه نسبت به دعوت واعظ مورد
نظر اقدام به طوری که حضور این گونه وعاظ در یک منطقه تا قبل از سخنرانی
وی و حتی بعد از آن روشن نمی گردد.
4ـ ممنوع از وعظ شدن روحانیون افراطی معروفیت آنها را در پی داشته و این امر
موجب توجه عناصر افراطی به آنها و دعوت برای سخنرانی از آنان می گردد.
این
موضوع وسیله و عاملی است که آنها از منبر به صورت غیرمجاز آن استفاده کنند.
5ـ با ممنوع از وعظ شدن روحانیون افراطی نه تنها درآمد آنها قطع نمی گردد که
موجبات تنبیه آنها از اقدامات خلاف گردد، بلکه این امر اغلب اوقات وسیله ای
بوده که روحانیون افراطی با تمسک به آن معروفیت پیدا نمایند و بدین وسیله با
جلب توجه عناصر افراطی مذهبی راه را برای پرداختن وجوه شرعی به آنها باز
نمایند.
لذا مشاهده می شود که وضع مالی این قبیل از وعاظ و روحانیون اکثرا به
نسبت دیگران بهتر و از شرایط زندگی راحت تری برخوردارند.
6ـ وعاظ ممنوع از وعظ قبلاً پس از ممنوع المنبر شدن با توسل به برخی از
روحانیون و آیات و یا نوشتن دادخواست های متعدد و ابراز ندامت از اعمال
گذشته خود تقاضای رفع ممنوعیت از منبر خود را می کردند که در سنوات اخیر
این گونه توسل و نوشتن دادخواستها به نسبت قبلی کمتر شده و وعاظ ممنوع از
وعظ تقاضایی در زمینه رفع ممنوعیت از منبر خود نمی کنند.
7ـ به طوری که تجربه نشان داده تعدادی از وعاظ که ممنوع از وعظ شده و پس
از رفع ممنوعیت از منبر از آنها به عمل آمده، پس از گذشت مدتی همان رویه قبلی
خود را در پیش گرفته اند و مجددا ممنوع از وعظ گردیده اند و این امر برای
چندین بار استمرار یافته بدون آن که این گونه وعاظ واقعا در نیت و هدف قبلی
تغییری داده باشند.
مجموعا باتوجه به موارد بالا که ذکر شد، توسل به ممنوع از وعظ کردن
روحانیون افراطی هر چند در گذشته تا حدودی دارای اثراتی بود و موجب
می گردید که روحانیون افراطی تا حدی از دنبال کردن اعمال خلاف خود باز
داشته شوند، لیکن در شرایط فعلی آن اثرات گذشته براعمال و گفتار آنها مترتب
نیست و تأثیرپذیری موضوع (ممنوع از وعظ کردن) آن حالت و شرایط قبلی
خود را تا حدود زیادی از دست داده است.
لذا پیشنهاد می گردد:
1ـ منبعد جز در موارد استثنایی که وضعیت و سوابق واعظ یا روحانی مورد نظر
ایجاب نماید از ممنوع از وعظ کردن وعاظ و روحانیون خودداری و برحسب
درجه و شدت عملی که انجام داده با مدارک موجود از واعظ مورد بحث نسبت به
تعقیب قانونی این گونه وعاظ اقدام گردد.
2ـ از وعاظی که طبق لیست تقدیمی ممنوع المنبر هستند جز عده ای که با علامت
مثبت مشخص شده اند، بقیه از لیست حذف و در صورت اقدام به عمل خلاف
مصالح مملکتی و یا ایراد مطالبی که تعقیب قانونی را الزام آور سازد نسبت به
تعقیب قانونی آنها اعدام گردد.
در کلاسه 16165 شخصی (غلامحسین جعفری همدانی) ردیف 19 بایگانی شود.
13 /6 /57
در طبقه بندی سری خارج و در طبقه بندی خیلی محرمانه قرار گرفته است.
منبع:
کتاب
آیت‌الله حاج شیخ غلامحسین جعفری همدانی به روایت اسناد ساواک صفحه 571