موضوع : دولت و حزب ایران نوین
تاریخ سند: 7 مهر 1348
موضوع : دولت و حزب ایران نوین
متن سند:
به : عرض می رسد از : 327 چند روز است شایع گردیده که نزاع خسروانی1 و نیک پی2 که منجر به برکناری هر دو نفر گردید به تحریک آقای هویدا نخست وزیر و برای ساقط کردن خسروانی انجام گرفته است و اظهارنظر می شود که پس از طرد خسروانی آقای هویدا پست قابل توجهی که کمتر از سابق نباشد به نیک پی واگذار خواهد نمود و از هم اکنون برای آن که نشان دهد نیک پی تفاوتی نکرده او را به سمت دبیر هیئت اجرایی حزب ایران نوین معرفی نموده و بعضی نیز عقیده دارند که این نقشه وسیله آقای هویدا و نیک پی برای سقوط خسروانی طراحی گردیده است.فرمند
توضیحات سند:
1ـ عطاءاله خسروانی متولد 1298 ه ش از مهره های قدیمی وابسته به بریتانیا و دربار بود که در سال 1332 به همراه برادرش (خسرو خسروانی) نشریه افکار ایران را منتشر می کرد.عطاء خسروانی در دولت منوچهر اقبال معاون وزیر کار در امور پارلمانی شد و در سال 1340 به همراه دوستان قدیمی خود در دبیرستان «ایرانشهر» (حسنعلی منصور، جمشید آموزگار و...) در نقش نخبگان امریکایی ظاهر گردید و در دولت امینی و علم و منصور وزارت کار را به دست گرفت.
در پی ترور منصور و همزمان با انتصاب امیرعباس هویدا به صدارت، در اسفند 1343 محمدرضا پهلوی، خسروانی را به دبیرکلی «حزب ایران نوین» گمارد و این امر از آغاز نارضایی جواد منصور، دکتر حسن زاهدی و دیگر بنیانگذاران «کانون مترقی» را برانگیخت.
خسروانی علاوه بر مدیرکلی «حزب حاکم» در دولت هویدا وزارت کار و سپس وزارت کشور (1347) را به عهده داشت.
خسروانی که طبق ارزیابی ساواک، فردی «عوامفریب و حرّاف» محسوب می شد، تصور می کرد که به سادگی خواهد توانست رقیب بی صلاحیت خود را کنار زند و به ریاست دولت برسد.
از این رو، در سال 1345 از طریق برادرش خسرو خسروانی، سفیر ایران در واشنگتن، به ایجاد ارتباطاتی با برخی از مقامات امریکایی دست زد.
«ظهور و سقوط سلطنت پهلوی ـ ج 2 ـ ص 378» 2ـ غلامرضا نیک پی از جمله افرادی بود که به همراه هویدا به دیوانسالاری دولتی راه یافت و در زمان تصدی شهرداری تهران سوءاستفاده های کلان داشت.
مشروح زندگینامه وی در جلد اول آمده است.