گفتار رادیو لندن درباره اوضاع ایران
تاریخ سند: 18 شهریور 1357
گفتار رادیو لندن درباره اوضاع ایران
متن سند:
رادیو لندن در روز 18 /6 /57 (2537 شاهنشاهی)، در مورد اوضاع ایران، مطالبی بشرح زیر پخش کرده است : الف ـ برخی افراد، عقیده دارند که پایان دادن به نرمش و در پیش گرفتن خشونت از طرف شاه و دولتش، ممکن است نیروهای مخالف ویرا، بیشتر بر ضد او متحد نماید.ب ـ هدایت اله متین دفتری که دیروز دستگیر شده بود، اکنون آزاد شده است.
همسرش گفت که او را هفت ساعت در زندان نگهداشته اند.
پ ـ آیت اله شریعتمداری گفت که نباید بهانه ای بدست ایادی استعمار و استبداد داد که از وضع فعلی، بنفع خود بهره گیری کنند.
مشخص است که رهبران مذهبی، از ادعای دولت نگران شده اند که گفته بود، عوامل مارکسیست و افراطیون در تظاهرات آرام اخیر، رخنه کرده اند.
ت ـ روزنامه گاردین مینویسد : دولت ایران دست به درگیری خونینی با مردم ایران زده است که چه بسا مایه سقوط آن شود و اگر ساقط نشود، حداقل آنرا منزوی کرده و تضعیف مینماید.
ث ـ روزنامه دیلی تلگراف مینویسد : بدون شک، حکومت نظامی، شاه را قادر میسازد تا در خلال ماههای آینده، براوضاع مسلط باشد، زیرا ارتش، بوی وفادار است.
ارزیابی خبر : گفتار فوق الذکر از رادیو لندن پخش گردیده است.
اقدامات انجام شده : مراتب به نخست وزیری منعکس شده است.
توضیحات سند:
* دیگر روزنامه انگلیسی، یعنی روزنامه تایمز در سر مقاله خود نوشت : «کسی که سالیان متمادی در مقایسه با هر حکمرانی در دنیا در کنترل کشورش قدرتمند ظاهر گردیده بود، اینک اقتدار خود را هم گسسته می بیند.وی (شاه) که در ماه گذشته بیست و پنجمین سال موفقیتش را در بازگشت از تبعید که به دنبال برکنار ساختن دکتر مصدق صورت گرفت گرامی داشت، اینک باید از تجدید نمایش فیلم چنین حوادثی دچار ترس و وحشت گردد.
در حال حاضر دیگر خیابانها در اختیار او نیست.
لیکن به نظر می رسد که حمایت آیت الله خمینی که به توصیه وی در تبعید بسر می برد، تنها راه حل بحران موجود باشد.
درخواست آیت الله خمینی رفتن شاه و انحلال رژیم سلطنتی است.
دول غربی تنها کاری که می توانند بکنند این است که با ناآرامی نظاره گر این حوادث باشند.
ایران کشوری است دارای اهمیت های بی شمار استراتژیکی و اقتصادی که در مدت 25 سال گذشته به طور شایانی به اردوگاه غرب تعلق داشته است.
» (بولتن محرمانه خبرگزاری پارس، ش 173، ص 3) این انتقادها و تحلیل های رسانه های گروهی انگلیس در حالی صورت می گرفت که «بعد از واقعه جمعه سیاه سفیر انگلیس و سفیر امریکا متفقا به دیدار شاه رفتند و به او گفتند که برخلاف آنچه در سال 1951 در زمان ملی شدن صنعت نفت به دست دکتر مصدق گذشت این بار کشورهای ما در کنار شما قرار دارند و از شما پشتیبانی می کنند.
پارسونز پیام کالاهان نخست وزیر انگلیس را دایر بر پشتیبانی از شاه به او تسلیم کرد و اطمینان های لازم را به او داد و گفت می تواند روی این قول حساب کند که انگلستان نه از انجام تعهدات خود طفره خواهد رفت و نه در صدد بیمه کردن منافع آینده خود با مخالفان بر خواهد آمد.
» (تاریخ روابط خارجی ایران، ص 314)