صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

تاریخ سند: 11 بهمن 1343


متن سند:

اعضاء بانک اعتبارات تعاونی و توزیع و رؤسای آن از قبیل سیف اللّه رشیدیان1 اسداللّه رشیدیان و پیرزاده و خواجه نصیری همه شاه پرست و هر کس خدمت آنها شرفیاب می شود.
دستور شاه پرستی می دهند ولی افخمی2 برادر زن سپهبد علوی مقدم و خود علوی وقتی با هم صحبت می کنند اعلیحضرت را بدون حقّ شناسی می گویند چند دفعه از اطاق دیگر شنیدم افخمی اظهار کرد این شاه مثل پدرش بی رحم و بی عاطفه است.
این همه به او خدمت کردید عاقبت به دکتر امینی دستور توقیف شما را داد علوی مقدم گفت هیچکس مثل من از نزدیک بی حقیقتی و بی صفتی شاه را نمی داند.
وقتی من رئیس شهربانی بودم ناچار بودم خودم را به او نزدیک نمایم والا سازمان امنیت مرا از شاه دور می کردند.
افخمی به دیگران می گوید در کارها باید صبر کرد.
بعدها خوب خواهد شد.
دوستان اعلیحضرت شعبان بی مخ3 و فردوست4 و دکتر اقبال هستند.
ت : به اداره کل سوم ساواک ارسال شود.
بایگانی شود.
12 /11 /43 بخش 314 11 /11/ بعرض می رساند 6 /11/ ملاحظه شد.
10 /11

توضیحات سند:

1ـ سیف اللّه رشیدیان فرزند حبیب اللّه ، در سال 1294 ش به دنیا آمد.
به تبعیت از پدر، راه دوستی با انگلستان را پیش گرفت و اولین شغل رسمی او، ریاست دفتر پست و تلگراف شهرستان شوشتر بود.
او که به همراه دیگر برادرانش ـ اسداللّه و قدرت اللّه ـ از مستقبلین سید ضیاءالدین طباطبائی هنگام بازگشت به ایران بود و منزل مجللی برای اقامت او در تهران تهیه کرده بود، به اتفاق برادران خود با رابین زینر ـ یکی از مأموران mi6 ـ ارتباط گرفت و پس از تشکیل حزب اراده ملی، به آن حزب پیوست.
مشارالیه که از اوضاع نابسامان ورود متفقین به ایران، استفاده کرده و سرمایه کلانی اندوخته بود، به یکی از دلالان تجاری انگلیس تبدیل شد که این واسطه گری را تا پایان عمر ادامه داد.
در دوران حکومت مصدق، سیف اللّه رشیدیان یکی از فعال ترین افرادی بود که ضمن ارتباط با افسران اطلاعاتی انگلیس، در عملیات چکمه، نقش هدایت سازمان شهری را به همراه برادرانش عهده دار شد و در جلسات مشترک عوامل اطلاعاتی انگلیس و امریکا به کرمیت روزولت وصل شد و در اجرای کودتای ننگین 28 مرداد 1332 نقشی اساسی ایفا کرد.
او که به پاس این همکاری، موفق به اخذ نشان درجه یک رستاخیز شده بود، پس از پیروزی کودتا، به تأسیس شرکت سینما ـ تئاتر رکس و سپس بانک اعتبارات تعاونی توزیع اقدام کرد و در معاملات کلان اسلحه و نفتی شرکت جست و در ضمن ارتباط خود را با کرمیت روزولت نیز ادامه داد و با مؤسسه خدمات بین المللی او همکاری تنگاتنگ داشت که خرید دو میلیارد دلاری هواپیمای F14نتیجه یکی از این همکاری ها بود.
مشارالیه که در ضمن این ارتباط، همکاری های تجاری خود را با انگلیس نیز ادامه داده بود، در شهریور 1354 در تل آویو در گذشت.
2ـ احمد افخمی فرزند میرزا محمدحسن خان امین الملک، در سال 1283 ش به دنیا آمد.
پس از انجام تحصیلات مقدماتی و متوسطه به وزارت کشور رفت و تا مقام مدیر کلی نیز ارتقاء یافت.
در انتخابات دوره هیجدهم با حمایت علوی مقدم به مجلس شورای ملی راه یافت و این کرسی را در دوره های 19 و 20 نیز حفظ کرد.
پس از انحلال مجلس بیستم و تحت تعقیب قرار گرفتن علوی مقدم، او هم بیکار شد و پس از چندی، به بانک تعاونی توزیع رفت و تا آخر عمر مدیر اداری آن بود.
3ـ شعبان جعفری معروف به شعبان بی مخ، فرزند غلامعلی در سال 1300 متولد شد.
وی سرپرست ورزش باستانی کشور و مدیر باشگاه جعفری بود که تمامی مخارج آن از سوی شاه تأمین می شد.
در جریان نهضت ملی کردن نفت، وارد سیاست شده تا قبل از آذر 1330 از طرفداران دکتر مصدق بود ولی پس از آن با وی مخالف و در کودتای 28 مرداد نقش فعالی داشت.
بعد از کودتا شدیدا مورد حمایت شاه قرار گرفت.
وی از مراکز مختلفی حقوق دریافت می نمود و یک بار جهت معالجه به اسرائیل سفر نمود.
شعبان جعفری با پیروزی انقلاب اسلامی به خارج گریخت.
4ـ ارتشبد حسین فردوست از چهره های برجسته عصر پهلوی است که از دوران کودکی به عنوان دانش آموز دبستان نظام وارد کلاس مخصوصی شد که رضاخان برای ولیعهد خود محمدرضا پهلوی ترتیب داده بود.
لذا فردوست، دوست صمیمی و نزدیکترین محرم اسرار وی گردید.
با عزیمت محمدرضا به سوئیس فردوست نیز وی را همراهی کرد.
با صعود محمدرضا به سلطنت از ابتدای دهه بیست فردوست جزء دوستان صمیمی و مشاوران شاه گردید.
بدان حد که «گوش» و «چشم» شاه قلمداد می شد و در راس مهمترین ارگان اطلاعاتی رژیم دفتر ویژه اطلاعات قرار گرفت.
او بر ساواک نظارت داشت و رابط شخصی شاه با سیستم اطلاعاتی کشور حتی آژانس مرکزی اطلاعات امریکا (سیا) بود.
بعضی از نویسندگان وی را مغز و حافظه شاه دانسته و تصمیمات محمدرضا را عصاره مشورت با فردوست دانسته اند.
پس از سقوط شاه، فردوست دستگیر شد و پس از یک بازجویی مفصل بیش از 1500 صفحه خاطرات نگاشت و پرده از اسرار رژیم برداشت.
این خاطرات در بین سالهای 1363 تا1366 به صورت کتبی و شفاهی پخش گردید که بخش قابل توجهی از آن تحت عنوان «ظهور و سقوط سلطنت پهلوی» در دو جلد منتشر شد و امروز جزء منابع تاریخ عصر پهلوی است.
وی در یک خانواده فقیر به دنیا آمده بود اما دست روزگار او را به دبستان نظام کشاند و دوست صمیمی محمدرضا کرد و زندگی وی را با خاندان پهلوی گره زد.
وی پس از دستگیری، با دقت بخشی از حقایق ناگفته را منتشر کرد.

منبع:

کتاب سپهبد مهدیقلی علوی مقدم به روایت اسناد ساواک صفحه 238

صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.