موضوع: رویدادهای داخلی
تاریخ سند: 1 آذر 1357
موضوع: رویدادهای داخلی
متن سند:
از: اداره دوم ـ ﻫ 132 تاریخ:1 /9 /1357به: ساواک
موضوع: رویدادهای داخلی
در بعدازظهر روز 26 /7 /57 ملا قاسمیانی امام جمعه شهرستان سردشت بعد از اجرای نماز جماعت در مسجد جامع سردشت سخنرانی و اظهار داشته:
الف ـ ما استقرار تانک‌ها در دانشگاه را محکوم می‌کنیم.
ب ـ تظاهرات در کلیه نقاط باید آزاد باشد.
پ ـ برادرمان جلال طالبانی1 در محاصره دو کشور ایران و عراق قرار گرفته آنها مسلمانند باید به فکر همراهانش باشیم.
ت ـ ما دولت بعث فاشیست عراق2 را محکوم می‌کنیم که برادر کرد مسلمان ما را تحت شکنجه قرار می‌دهند.
در آخر سخنرانی دو دقیقه سکوت جهت شهدای شهرستانها اعلام نمود.
ارزیابی خبر: صحت دارد.
توضیحات سند:
1. جلال طالبانی لیسانسیه حقوق از بغداد، در سال 1933 م/ 1312 ﻫ ش به دنیا آمد. در سال 1332 داخل کمیته‌ی مرکزی حزب پارت دمکرات کردستان عراق شد و در 1957 به عضویت کمیته‌ی سیاسی حزب نایل آمد طالبانی در سال 1960 به نمایندگی روزنامه‌ی خبات به بلغارستان مسافرت کرد. وی مدت‌ها با دولت مرکزی عراق جنگید و قبل از روی کار آمدن عارف برای رفع غائله اکراد شمال عراق با جمال عبدالناصر ملاقات کرد. در سال 42 مخفیانه از اروپا به عراق آمد و با افراد خود در منطقه چم زیران و ماوت تماس گرفته و با دولت وارد مبارزه شد و برای بار اول در این منطقه شکست خورد و عقب‌نشینی کرد. طالبانی در سال 43 با افراد خود به ایران پناهنده شد و علت آن را اختلاف با ملامصطفی عنوان کرد. پس از مدتی ظاهراً اختلافات رفع و به عراق مراجعت نمود، ولی مجدداً به علت بروز همان اختلافات با افراد خود به دولت عراق پیوست. در سال 45 با کمک دولت عراق حزب ربیعه را تشکیل داد تا بتواند با ملامصطفی بارزانی بهتر مبارزه کند. طالبانی در فروردین سال 49 اظهار تمایل کرد که به ایران پناهنده شود که ساواک مرکز شرایطی برای وی و گروهش قرار داد که عبارت بوده از تحویل اسلحه‌ی خود به محض عبور از مرز و پذیرفته شدن هیچ گونه قید و شرطی از طرف دولت ایران ولی اداره کل هشتم ساواک با پناهندگی وی و گروهش به ایران، مخالفت کرد و درخواست وی پذیرفته نشد. در سال 50 دولت عراق به نامبرده و عدهای دیگر از همکاران وی دستور خرابکاری در ایران را میداد که ملامصطفی با آن مخالفت کرد. وی در سال 51 برای جلب نظر اکراد به اروپا مسافرت و بعد از اخذ لیسانس برای گرفتن دکترای خود به تحصیل ادامه داد و مخفیانه با دولت عراق علیه ملامصطفی تماس گرفت. در سال 54 به سوریه رفت و با مقامات سوری جهت جنگ علیه عراق مذاکره کرد، اما دولت عراق درصدد جلب توجه وی برآمد تا برای پیشبرد اهداف اکراد شغل حساسی به وی محول کند. در سال 56 مرتب به مصر و لیبی مسافرت کرد و به تبادل نظر و اطلاعات علیه دولت عراق با آن کشورها پرداخت، اما با همه‌ی این احوال در اواخر سال 56 نامبرده با مسافرتهای مکرر به شوروی و چین تصمیم به امضای قرارداد صلح با دولت عراق و استقرار در مرزهای شمالی عراق گرفت. وی تا سال 1393 رئیس جمهور عراق بود. طالبانی در 11 مهر 1396 درگذشت.2. در سال 1953 میلادی یک نفر مسیحی تبعه ترکیه به نام یوسف سلمان معروف به فهد با همکاری دو نفر از اتباع عراقی به نامهای سلام عادل و ذکی خیری، حزب کمونیست عراق را به طور رسمی تأسیس کردند و فعالیت‌های خود را در مناطق مختلف آن کشور به صورت محدود و مخفی آغاز نمودند. با کودتای عبدالکریم قاسم و عبدالسلام عارف که رژیم عراق را از سلطنتی به جمهوری تغییر داد. (1963م /1342ش) احزاب و گروههای سیاسی برای فعالیت‌های خود آزادی عمل بیشتری پیدا نمودند و حزب کمونیست عراق نیز با بهرهگیری از فضای مذکور، فعالیت‌های خود را آشکار کرد. ولی با این حال یوسف سلمان معروف به فهد در اوایل کودتای قاسم و پس از آن سلام عادل، در سال 1963 اعدام گردیدند. پس از آنها رهبری حزب به ذکی خیری و عزیز محمد واگذار شد و فعالیت حزب در مناطق کردنشین عراق وسعت یافت و تا سال 1968 بدون معارضه ادامه داشت. در طی این سالها این حزب ارتباط زیادی را با احزاب متمایل به چپ و مرام کمونیستی از جمله : «حزب دمکرات کردستان ایران و اعضای شاخه حزب کومله عراق (که در ایران نیز شعبهای تاسیس کرده بودند») برقرار نمود، لیکن موفقیت چندانی در این راستا به دست نیاورد. علت این عدم موفقیت این بود که احزاب سیاسی در ایران بامشی سوسیالیستی بیشتر موافق بودند و به علت وجود تعصباتمذهبی و فرهنگ دینی در جامعه کردستان، ابراز وجود در قالب یک حزب با مرام کمونیستی تقریباً غیر ممکن بود. حزب کمونیست عراق پس از سال 1968 که حکومت بعثی در این کشور روی کار آمد، به اتهام راهاندازی اعتصابات کارگری و فعالیت‌های سیاسی به شدت تحت تعقیب قرار گرفت و عدهای از سران حزب در کردستان عراق به ملامصطفی بارزانی پناهنده شدند و در ماه مارس 1970 که بین دولت عراق و ملامصطفی بارزانی مصالحه صورت گرفت، حزب کمونیست نیز در جمعیت «میثاق الوطنی» که همه گروههای عراقی در آن مشارکت داشتند، به عضویت درآمد.