شورای هماهنگی فرمانداری نظامی‌شهرستان قزوین و حومه مورخه 4/9/1357
تاریخ سند: 4 آذر 1357
شورای هماهنگی فرمانداری نظامی‌شهرستان قزوین و حومه مورخه 4/9/1357
متن سند:
شورای هماهنگی فرمانداری نظامی‌شهرستان قزوین و حومه مورخه 4 /9 /1357سرتیپ نعمت‌اله معتمدی فرماندار نظامی‌و رئیس شورای هماهنگی
سرهنگ اکبر انصاری رئیس ساواک شهرستان قزوین
سرهنگ فتحعلی دیهیم رئیس شهربانی شهرستان قزوین
سرهنگ جعفر رشیدی فرمانده هنگ ژاندارمری قزوین
1ـ سرتیپ نعمت‌اله معتمدی: متن اظهارات
وضعیت جلسه را در ساعت 9:30 روز جاری اعلام می‌کنم و به اطلاع می‌رسانم که این شورا برحسب درخواست کتبی شماره 2294 /23/ح ـ 2 /9 /57 ساواک شهرستان قزوین تشکیل شده است و رئیس ساواک موضوع را شخصاً بیان خواهندکرد.
2ـ سرهنگ اکبر انصاری: متن اظهارات
ضمن تشکر از حضور تیمسار فرماندار نظامی‌و هموندان عزیز می‌خواهم سه مورد را به عرض برسانم
الف ـ این روزها در نقاط مختلف مملکت تظاهرات ملی1 برپا می‌شود و چنانچه تیمسار اجازه انجام این تظاهرات را در شهر قزوین یا شهرهای منطقه صادر بفرمایند بایستی برابر دستورات صادره اقدام شود.
1ـ در درجه اول تظاهرات باید در شأن اعلیحضرت همایون باشد و اگر استاندار فرماندار و بخشدار، معتمدین محل و طبقات مختلف سرشناس در داخل این جمعیت‌ها حرکت کنند مانعی ندارد.
2ـ تظاهرات با حفظ نظم و آرامش اجرا و شرکت‌کنندگان ظاهری آراسته داشته باشند.
3ـ موجبات وحشت و تحریک مردم فراهم نشود شعارها مناسب با شخصیت شاهنشاه و موافق قانون اساسی و روحانیون مذهبی بوده برعلیه مخالفین صحبتی نشود
4 ـ درحالیکه تظاهرات بصورت حرکتی علیه مخالفین نشان داده می‌شود برعلیه آنها شعاری ندهند.
5 ـ تدارکات بایستی کاملاً ملی بوده و جنبه دستوری بخود نگیرد.
6ـ چنانچه بتوان روحانیون را با چنین اقداماتی همراه ساخت نتایج فوق‌العاده‌ای دربرخواهد داشت.
7ـ حتی‌المقدور فقط تمثال حضرت علی در دست تظاهرکنندگان باشد و از تمثال اعلیحضرت و خاندان سلطنتی استفاده نشود.
8ـ شعارها درباره استقلال مملکت [ناخوانا] و بقای مملکت بوده تا آنجا که ممکن است اسم اعلیحضرت همایونی کمتر برده شود.
ب ـ قسمت دوم مطالب مربوط به اخلالگران و محرکین است که در حال حاضر فعالیت دارند که با اجرای طرح کلی در منطقه مشخص شود چه اشخاصی هستند که در عین نارضائی خواهان اصلاحات هستند و سعی دارند صف خود را از سایر اخلالگران جدا سازند.
برای جلوگیری از پیوستن این افراد به صف اخلالگران اقداماتی به شرح زیر مقرر است انجام شود.
1ـ عناصر مذهبی محرک اخلالگر و دست اندرکار اخلالگرانه وابسته به گروه‌های مختلف فوری دستگیر شوند.
2ـ از این افراد پس از دستگیری تحقیقات لازم بعمل آمده اطلاعات آنها جمع‌آوری و در سوابق نگهداری شود.
3ـ دستگیری این افراد با قرار قانونی یا طبق ماده 5 قانون حکومت تظامی‌باشد و اولین برگ پرونده آنها مدرک قانونی برای بازداشت بوده با نظر شخصی و بدون مدرک کسی بازداشت نشود.
4ـ تا اخذ اطلاعات کافی در پادگان نظامی‌یا جای مطمئن دیگری نگهداری شوند.
5ـ پس از خاتمه تحقیقات که نباید بیش از 3 روز طول بکشد به نزدیکترین پایگاه هوائی منطقه تخلیه گردند.
6ـ نتیجه اقدامات مستمراً اعلام شود و چنانچه فردی نادم حاضر به همکاری باشد با اخذ تعهد آزاد شود.
7ـ در ماه‌های محرم و صفر که از 11 آذر ماه شروع می‌شود مسلماً روحانیون و حتی طلابی که تبعید شده و شایستگی منبر رفتن را ندارند به منبر خواهند رفت حتی در خانه‌ها و دهات مطالبی خواهند گفت که به هیچ وجه با سیاست روز موافق نبوده خانواده‌ها را تحریک به بی‌نظمی‌می‌نمایند بنده استدعا دارم شهربانی و ژاندارمری طبق سنوات قبل ولی با توجه بیشتر طرح مربوط به این موضوع را بررسی و به شورای هماهنگی عنایت کنند.
ضمناً برگ تعهد تشکیل مجالس در منطقه یکنواخت شده به شهربانی و ژاندارمری داده شود و آخوندهائی که منبر خواهند رفت قبلاً شناخته شده و تعیین صلاحیت بشوند.
پ ـ در مورد مسئولین در آموزش و پرورش و دانشسراها دستوراتی هست که عرض می‌کنم:
افراد اخلالگر به مسئولین آموزش و پرورش محل معرفی تا از آن طریق تذکر داده شود که رفتار آنان از نظر پوشیده نیست و ادامه آن اثرات سوئی در سرنوشت آنها خواهد داشت. درصورتی که مجدداً به تحریکات خود ادامه دادند لیست آنان تهیه و اعلام تا از طریق وزارتخانه مربوطه نسبت به ادامه خدمتشان در کادر آموزشی تجدید نظر شود. و چنانچه این اقدامات مؤثر واقع نشد ترتیبی داده شود با تهیه مدارک و دلائل محکمه پسند نسبت به تعقیب قانونی آنان اقدام شود.
راجع به مجتمع آموزش عالی: دکتر صمدی استعفا داده و دکتر اختیار هم هفته‌ای یکی دو بار می‌آیند و وضع روشن نیست و به عقیده من درب مدارس بسته و به کسی اجاره رفت و آمد به داخل این مدارس عالی داده نمی‌شود.
ضمناً اطلاع می‌دهند در این سازمان‌های آموزشی عکس‌ها و کتاب‌های مختلفی را به نمایش گذاشته‌اند ترتیبی اتخاذ شده در شرایط فعلی از برگذاری این قبیل نمایشگاه‌ها صد در صد جلوگیری و نسبت به جمع‌آوری عکس‌های مختلف مخصوصاً عکس خمینی اقدام شود.
3ـ سرتیپ معتمدی: متن اظهارات
درمورد بند الف من با انجام این برنامه در تاکستان آوج بوئین زهرا، ابهر، آبیک موافقم ولی در شهر قزوین با اینکه هفتاد هزار کارگر و صدهزار نفر جمعیت منطقه در تظاهرات شرکت خواهند کرد امکان ضربه زدن وسیله گروه‌های خرابکار ناشناخته در داخل هر جمعیت، کارخانه، مدرسه، اصناف و حتی روحانیون وجود دارد بدون احتمال کشته شدن چندین نفر در قزوین برگزار نخواهد شد با وجود اینکه تا این تاریخ خون از بینی کسی در قزوین جاری نشده است.2
شایع گردیده 400 نفر کشته شده است و چنانچه در این برنامه کسی کشته شود زمینه برای تبلیغات مضره اخلالگران فراهم خواهد شد با وجود اینکه کوچکترین اهمیتی نمی‌دهم.
ساواک به شهربانی و ژاندارمری باید توجه داشته باشد هر نوع تظاهرات موافق دولت هم بایستی با کسب اجازه قبلی باشد و بدون اجازه همانقدر ممنوع خواهد بود که تظاهرات مخالفین ممنوع است.
درمورد بند ب:
دستگیری روحانیون نیز از طراز اول و دستگیری محرکین طراز اول در سایر شهرستان‌ها از 15 روز قبل شروع شده و من انتظار داشتم که در منطقه قزوین نیز زودتر آغاز شود.
برای کمک به ساواک مانند کلیه شهرستان‌ها‌ی تابعه لشگر آمادگی داریم هر وقت ریاست ساواک در این مورد خواستند اقدامی‌بکنند هماهنگی و همکاری و در اختیار گذاشتن وسائل و اماکن انجام می‌شود. مواد قانونی که ساواک در سایر شهرستان‌ها استناد کرده است اقدام علیه امنیت کشور است. در منطقه چون ماده 5 قانون حکومت نظامی‌تاکنون استفاده نشده است ساواک می‌تواند مانند سایر شهرستان‌ها اقدام کند.
درباره ماه محرم من از دو هفته قبل پیش‌بینی کردم و پیشنهادی به ستاد بزرگ نمودم که در زنجان، همدان، اراک، کاشان و اردبیل از تجمعات و دستجات عزاداری بوسیله عزاداران از طرف روحانیون یا غیر روحانیون یا دولت جلوگیری شود. جواب داده شده است در رده بالاتر تحت بررسی است.
معذالک نظریات و خواسته‌های مطرح شده بوسیله ریاست ساواک مجدداً در این شورا بوسیله ریاست شهربانی و فرمانده هنگ ژاندارمری مطرح و به شورای استان فرستاده شود.
در قزوین دستور دادم بکلی تظاهرات خیابانی ممنوع و هیچکس حق برگزاری مجالس را ندارد مگر با اجازه قبلی و حضور حداقل سه نفر ناظر از طرف فرمانداری نظامی‌در هر مجلس لازم است تا مطالبی خارج مقررات بیان نشود و در صورت انحراف از مقررات صاحب مجلس موظف است برق را قطع و مسئول را معرفی نماید.
اما در مساجد چون احتمال قدرت مانند منازل امکان‌پذیر نیست و جمعیت فوق‌العاده زیاد خواهد بود بایستی به شیوه زیر از ادامه وعظ و سخنرانی جلوگیری شود.
1ـ نفوذ عوامل ارتشی، اطلاعاتی، انتظامی‌به داخل مساجد.
2ـ آمادگی برای قطع برق
3ـ شناسایی اخلالگران و دستگیری آنان با وجود گریم و تغییر لباس قبل از خروج از مسجد
4ـ وادار نمودن صاحبان مساجد به همکاری در اینمورد.
5ـ بستن درب مسجد برای کنترل شرکت‌کنندگان و دستگیری در هنگام خروج درصورت بند پ
منظور من درباره مدارس قزوین این است که شنبه هر هفته اول وقت مدارس و دانشکده باز خواهد بود به محض اخلال تا شنبه بعد بسته خواهد شد و پرسنل نظامی‌از ورود اشخاص جلوگیری بعمل می‌آورند منظورم از اخلال نقص کار معلم یا نقص کار دانش‌آموز است.
4ـ سرهنگ جعفر رشیدی: متن اظهارات.
با عنایت به بیاناتی که تیمسار فرماندار نظامی‌فرمودند اجرای تظاهرات ملی در داخل شهر قزوین اشکالاتی در بر خواهد داشت ولی در آوج، تاکستان، آبیک، خرمدره، بوئین زهرا، ابهر و قیدار باحضور ریاست ساواک فرمانده هنگ ژاندارمری، به فرمان گروهان ژاندارمری، فرماندار، بخشدار طرح کلی برابر دستورالعمل تهیه و برای اجرا جلسه‌ای با شرکت کدخدایان، معتمدین محل و روسای خانه اصناف و روسای انجمن ده تشکیل و با پیش‌بینی قبلی به استناد تقاضای مکرر و تلگرافاتی که مردم به مقامات و مجلسین و سایر مراجع تقدیم داشته‌اند تظاهرات به منظور اعلام شاهدوستی [و] پشتیبانی از مقام شاهنشاهی و قانون اساسی و حفظ موجودیت کشور صورت گیرد.
5ـ سرتیپ نعمت‌اله معتمدی: متن اظهارات
با تشکر از همه شما ختم جلسه را در ساعت 12:00 اعلام می‌کنم.
توضیحات سند:
1. رژیم پهلوی برای نشان دادن موقعیت خود در کشور، در بسیاری از شهرها با استفاده از نیروهای طرفدار خود و اهالی ناآگاه که غالباً از روستاها جمع‌آوری می‌شدند، تظاهراتی را در حمایت از رژیم پهلوی برگزار می‌کردند. در این تظاهرات شعار اصلی اجرای قانون اساسی بود و معمولاً تظاهرکنندگان عکس‌هایی از امام علی(ع) را حمل می‌کردند. در دوره‌ی نخست‌وزیری بختیار برگزاری این تظاهرات نمایشی مورد توجه بیشتری قرار گرفت و حتی کسانی چون ژنرال هایزر نیز از آن پشتیبانی می‌کردند2. براساس اسناد همین مجموعه، برخلاف گفته‌ی آقای معتمدی تا زمان درج این گزارش تعداد زیادی در قزوین شهید و مجروح شده بودند.
ِ