برگ بازجویی و صورت جلسه از آقای طیب حاجی رضایی فرزند حسینعلی
تاریخ سند: 25 خرداد 1342
برگ بازجویی و صورت جلسه از آقای طیب حاجی رضایی فرزند حسینعلی
متن سند:
س : با استحضار از هویت شما سؤال می شود نظر خودتان را در مورد جریانات اخیر که منجر بایجاد بلوا و آشوب گردیده بیان و روشن نمایید علت این که این تظاهرات از میدان بارفروشان سرچشمه گرفته چیست و غیر از اشخاصیکه قبلاً اسامی آنان را بیان داشتید چه کسانی سردمدار این مخالفت ها بوده اند ج: به طوری که اطلاع دارم ابتدای امر عده ای از میدان شوش و میدان سبزی فروشی حرکت نموده و به میدان انبار غله آمده در اینجا عده دیگری به آنان پیوسته اند و من اسامی کسانی را که در میدان انبار غله بود و به جمعیت مزبور ملحق شده اند قبلاً گفتم لکن کسانی را که از میدان سبزی فروشی حرکت نموده اند نمی شناسم ولی قدر مسلم این است که از دولابی های1 میدان سبزی بوده اند.س: به چه طریق می توانند به هویت اشخاص مورد نظر پی برد.
ج: بایستی از رؤسای میدان مانند ارباب زین العابدین و حاج حیدرآقا و حاج میرزا جواد و حاج آقای حسن امامی پرسش نمود آنان ممکن است معرفی نمایند.
س: توضیح دهید چه کسانی در این ماجرا محرک اصلی بوده اند و چه عللی باعث این پیشامد گردید ج: من در این مورد اطلاعی ندارم س: به طوری که روشن است شما از اشخاص مطلع و سرشناس و با نفوذ جنوب شهر و به خصوص میدان بارفروشی هستید چگونه از علت اصلی تشنجات اخیر اظهار بی اطلاعی می نمایید.
ج: من چون با علما و روحانیون تماس و ارتباطی ندارم به طبع از این جریان بی اطلاع می باشم زیرا من فقط در ده روز اول ماه محرم عزاداری می کنم و در سایر ایام سال بیشتر وقت خود را در میخانه ها می گذرانم.
س: طبق اطلاع در چند روز اول ماه محرم وجوهات و اجناسی از قبیل برنج و روغن در اختیار شما گذارده شده توضیح دهید پولهای مذکور و اجناس به چه منظور به شما داده شده و به چه مصرفی رسانیده اید و توسط چه کسانی این وجوه در اختیار شما قرار گرفته است.
ج: در حدود پنج الی شش خروار را توسط بارفروشان برنج و روغن جمع آوری و روز عاشورا غذا طبخ و بین عزاداران و مستمندان و زنان توزیع گردیده و من حاج اسداللّه طاهری به جای برنج و روغن پانصد تومان پول پرداخت کرده است و مقداری از غذاها به تیمارستان و گداخانه دادم س: شما چه کسانی را می شناسید که در جریان تظاهرات اخیر اقداماتی علیه دولت نمودند ج: شخصی که ابتدای بازار دروازه کهنه خیابان مولوی دکه دارد عکس خمینی را بین مردم پخش و به دیوار الصاق می کرد و پرچم های سیاه می آویخت.
س: در دسته عزاداری که شما به راه انداخته بودید آیا عکس آیت اللّه خمینی را هم حرکت دادید.
ج: من عقب دسته بودم و گویا شیخ رضای مذکور چند دانه عکس خمینی را در جلو دسته روی بیرق ها نصب کرده بود س: اظهارات خود را چگونه گواهی می زنید.
ج: امضا می کنم
توضیحات سند:
1ـ محله دولاب یکی از محلات قدیمی تهران محله دولاب است این محله که در قسمت جنوبی میدان شهدا و در شمال میدان خراسان قرار گرفته، دارای سابقه ای بسیار درخشان در دفاع از اسلام و دیانت و انقلابیون مسلمان است.در سالهای 42 این منطقه عموما دارای جالیزارهای کشت صیفی جات بود که تا سالهای اخیر نیز برخی از آنها وجود داشت، مردم خونگرم و مسلمان این منطقه، در آن سالها عمدتا به کار کشاورزی و تأمین غذای مردم اشتغال داشتند و در جریانات انقلابی نیز نقش فعالی داشتند.
سابقه حمایت از مرحوم شهید نواب صفوی و پناه دادن وی در این منطقه و حضور در تظاهرات و راهپیمایی های مختلف به حمایت از نهضت اسلامی در طول تاریخ، از افتخارات این منطقه است.
در جریان 15 خرداد نیز، این مردم خداجو، در تظاهرات ضد رژیم شرکت کردند و رژیم شاه از فرط عصبانیت آنان را متهم کرد که با گرفتن مبلغ 15 ریال!! به تظاهرات آمده اند و از آنجا که کلیه تظاهرات به نفع رژیم شاه با مخارجی از قبیل چلوکباب و پول توجیبی بود نهضت مردم نیز به این امر متهم شد.
در جریان باز خیزش نهضت اسلامی در سالهای 56 و 57 نیز محله دولاب نقش بسیار فعالی داشت که یکی از آنها حضور در سخنرانیها، مراسم و دسته جات سینه زنی با شعارهای انقلابی، حمایت از مبارزین و پناه دادن به آنها، چاپ و تکثیر بسیاری از اطلاعیه ها و شرکت در تظاهرات روز هفدهم شهریور میدان ژاله بود که با کشتار عظیم مردم توسط رژیم شاه، به میدان شهدا مبدل شد.