موضوع: پلنوم کمیته مرکزی حزب منحله توده
تاریخ سند: 12 دی 1348
موضوع: پلنوم کمیته مرکزی حزب منحله توده
متن سند:
از: انگور به: ماه- 315 شماره: 2970 اواخر اکتبر پلنوم کمیته مرکزی حزب منحله توده در شهر ورشو پایتخت لهستان برگزار شد.1 این پلنوم به عنوان پلنوم فوق العاده تشکیل شد به خاطر تصویب قرار جلسه مشاوره احزاب کمونیست و کارگری در مسکو (ژوئن 1969) بود در این پلنوم عبدالصمد کامبخش و جودت به خاطر سکته قلبی و بابک امیرخسروی عضو مشاور کمیته مرکزی به علت مسافرت شرکت نداشتند.
سه نفر به شرح زیر در این پلنوم سخنرانی نموده اند.
1- رضا رادمنش درباره وضع ایران 2- ایرج اسکندری درباره جلسه مشاوره و مناسبات با احزاب برادر 3- احسان طبری درباره صدمین سال تولد لنین در این پلنوم داود نوروزی مدعی بوده که چون پلنوم ظاهراً پلنوم فوق العاده است ولی عملاً گزارش هیئت دبیران را در فاصله دو پلنوم مورد بررسی قرار می دهد از این نظر بایستی به تجدید انتخاب هیئت اجراییه نیز اقدام شود و به علاوه عقیده داشته که هیئت اجراییه کاری انجام نمی دهد و تمام کارها به دست هیئت دبیران (رضا رادمنش- ایرج اسکندری- عبدالصمد کامبخش) انجام می‌گیرد و این سه نفر یا دائماً مریض بوده و در بیمارستان هستند و یا در مسافرت و استراحت.
داود نوروزی گفته است که در سال جاری رادمنش سه بار در بیمارستان بستری شده و پس از خروج از بیمارستان نیز هر بار یک ماه در استراحت بوده و طرفدارانش شایع می‌کنند که در مأموریت حزبی بوده است.
عبدالصمد کامبخش نیز ماه‌هاست که در بیمارستان است و ایرج اسکندری هم در مسافرتهایی است که خودش به خاطر ارتباط با احزاب برادر درست می کند و یا در معالجه برای کم کردن وزن بدنش و یا در پای میز پوکر ...
بعلاوه از اعضای کمیته مرکزی 5 نفر به سکته قلبی مبتلا هستند (کامبخش- جودت- آذراوغلی- پیشنمازی- آذری) صمد حکیمی شنوائیش را از دست داده و در جلسات کمیته مرکزی در خواب است.
امیرخیزی بیش از 80 سال دارد و دائماً در بیمارستان و استراحت است.
اردشیر آوانسیان همیشه مریض بوده و قرار است بازنشسته شود و در شهر ایروان پایتخت ارمنستان به وی آپارتمانی بدهند.
ولی با تمام این تفصیلات به پیشنهاد داود نوروزی دائر بر تجدید انتخاب هیئت اجراییه فقط دو نفر رای داده اند که عبارت بوده اند از خود داود نوروزی و امیرعلی لاهرودی.
بنابراین پلنوم ماه اکتبر همان ترکیب هیئت اجراییه را نگهداشت.
داود نوروزی ادعا می نماید که کمیته مرکزی حزب ارگان عالی بین پلنومها نیست و حتی در یکی از قرارهای پلنوم نوشته شده است که هیئت اجراییه به فلان امر رسیدگی و به رهبری حزب (هیئت دبیران) گزارش خواهد داد داود نوروزی می‌گفت در هیچ حزب مارکسیستی شماره اعضای هیئت اجراییه و مشاوران اکثریت را تشکیل نمی دهند و در حزب توده عده زیادی به نام هیئت اجراییه انتخاب شده اند ولی هیچ نوع کار اجرایی ندارند هم اکنون طبق مصوبات پلنوم فقط درباره صدمین سال تولد لنین تدارکات دامنه داری دیده شده و پس از پلنوم احسان طبری به شهرهای مختلف شوروی سفر کرده و برای ایرانیان مهاجر درباره لنین و نحوه برگزاری صدمین سال تولدش سخنرانی نموده است
توضیحات سند:
1 .پلنوم سیزدهم کمیته مرکزی حزب توده در تاریخ 6 الی 11 آذرماه 1348 در شهر ورشو تشکیل شد و مهمترین موضوع بحث درباره نفوذ ساواک در تشکیلات تهران حزب بود.
کیانوری درباره این پلنوم می نویسد: در پلنوم طبق معمول گزارشات گوناگون ارائه شد و رفیق رادمنش نیز گزارش فعالیت حزب در ایران را به کمیته مرکزی ارائه داد.
او در این گزارش اعلام کرد که وضع سازمان ما در ایران بسیار خوب است.
جمعیت پرسیدند: ما الان در ایران چند نفر عضو مخفی داریم؟ دکتر رادمنش جواب داد: من البته نمی توانم آمار دقیقی بدهم ولی اعضای سازمان حزبی ما در ایران بیش از 600 نفر است.
همه خوشحال شدند و دست زدند هورا کشیدند من اجازه صحبت خواستم و گفتم: البته اگر گزارش رفیق رادمنش درست بود و برای ما خیلی شادی آور بود.
ولی متاسفانه آن طور که من اطلاع پیدا کرده ام این گزارش درست نیست و آنچه که به نام سازمان حزب در ایران وجود دارد کاملاً در دست ساواک است و ساواک توانسته به این طریق عده‌ای از افراد علاقمند به حزب را گردآورد و در هر حوزه 3-4 نفری یک مامور ساواک نیز حضور دارد.
اینکه رفیق رادمنش که روزنامه حزب در ایران به تعداد هزار نسخه چاپ می شود قابل اعتماد نیست و روزنامه به تعداد حوزه ها به اضافه چند نسخه اضافه برای ارسال به مرکز حزب و ضبط در آرشیو ساواک چاپ می شود.
دکتر رادمنش از صحبت من به شدت عصبانی شد و گفت: این اظهارات همه دروغ است منبع اطلاع شما کجاست و چگونه می توانید ادعای خود را ثابت کنید؟! گفتم: من نمی توانم منبع اطلاعم را در حضور جمع اعلام کنم.
ولی پلنوم می تواند کمیسیونی را انتخاب کند و من در این کیمسیون با سند و مدرک اظهارات خود را ثابت می کنم.
ایرج گفت: کمیسیون لازم نیست.
رفیق رادمنش و رفیق دانشیان کافی است و من هم ضرورتاً باید باشم.
من در جلسه ای با شرکت این سه نفر شرکت کردم و جریان را شرح دادم و گفتم که رفیق میلیوانف این جریان را صریحاً به من گفته و از سوی کمیته مرکزی حزب کمونیست اتحاد شوروی خواسته که کمیته مرکزی حزب را در جریان قرار دهم.
غلام در تایید اظهارات من گفت: این اطلاعات بسیار مهمی است و حتماً باید رسیدگی شود.
پس از این جلسه دانشیان به پلنوم آمد و گفت: من درستی اطلاعات رفیق کیانوری را تایید می کنم.
(خاطرات نورالدین کیانوری ص 458).
اما احسان طبری روایت دیگری از این ماجرا به دست می دهد او می نویسد: در آستانه پلنوم 13 در یک جلسه بین المللی (یادمن نیست در کدام شهر؟ گویا در پراک) من و اردشیر با پاناماریف، دبیر حزب کمونیست شوروی، در کریدور بنای جلسه و در میان جمعیت برخورد کردیم.
پاناماریف خطاب به اردشیر گفت: شما مایل هستید به ارمنستان بروید.
من تصور کردم مسئله انتقال اردشیر از پراک به ایروان مطرح است.
برای اینکه کنجکاوی نشان ندهم نزدیک نشدم.
ولی اردشیر مدتی با پاناماریف صحبت کرد و پس از آن به من نزدیک شده و گفت: قضیه جالبی است بگذار برایت حکایت کنم.
معلوم شد پاناماریف از وضعیت بد حزب و شکستهایی که پشت هم نصیب آن در کار ایران شده حکایت کرده است و گفت که : اخیراً نماینده ای از حزب شما خواست به شوروی بیاید.
ما مطلع شدیم که این شخص جاسوس ساواک است.
پس از آمدن به شوروی تحقیق از او به عمل آمد.
معلوم شده اکثریت اعضاء تشکیلات تهران و از آن جمله عباس شهریاری با ساواک کار می‌کنند.
این چه وضعی است؟ لازم است جریان مورد تحقیق قرار گیرد.
طبیعی است برای ما که جریان را اولین بار می‌شنیدیم فوق العاده جالب بود.
قرار شد این جریان را پس تشکیل پلنوم سیزدهم در جلسه مطرح کنیم.
در جلسه پلنوم 13 اردشیر جریان ملاقات خود را با پاناماریف برای حضار حکایت کرد.
بحث درگرفت کامبخش و کیانوری اطلاعاتی دادند.
موقعی که کیانوری در جلسه افشاگری می کرد بقراطی، بزرگ علوی نزدیکترین دوستان رادمنش، در کریدور به من برخوردند.
علوی گفت: این وضع نفرت انگیزی است.
بقراطی گفت: همه اینها تقصیر شوروی است، آنها کیانوری را تشویق کرده اند.
آنها این حرفها را گفتند.
(کژ راهه ص 8-257).