[تلفنگرام]
تاریخ سند: 4 آبان 1357
[تلفنگرام]
متن سند:
1ـ از ساعت 17 روز گذشته حدود 1500 نفر از دانشجویان دانشسرای راهنمایی سنندج و دانش آموزان سایر مدارس این شهر ضمن راه پیمایی در چند خیابان شعارهایی نظیر حکومت نظامی سیاست آمریکاست ـ پنجاه سال سلطنت ـ پنجاه سال خیانت ـ ای پهلوی حیا کن ـ سلطنت را رها کن ـ مردم چرا نشستید ـ ایران شده فلسطین ـ تمدن طلایی برای ما بلایی ـ فاجعه آبادان ـ به دست 66 نادان و از این قبیل داده و حدود ساعت 1830 بدون هیچ حادثه ای متفرق گردیدند.2ـ تعدادی از محصلین شهرانه صبح روز جاری در مدارس این شهر حاضر ضمنا حدود یکصد نفر از دانش آموزان مدرسه راهنمایی کوروش کبیر بانه در خیابانها براه افتاده و شعارهایی از قبیل آزادی نویدی ـ ما آزادی زندانیان را می خواهیم ما کلاس می خواهیم داده اند تظاهرات از ساعت 840 شروع و تا 20 دقیقه ادامه داشته است.
3ـ وضع خاصی در مدارس سنندج وجود نداشته و خبری که مؤید وضعیت خاص در سایر شهرهای استان باشد تا این ساعت واصل نشده است.
نصرتی ناهید مقدم
توضیحات سند:
* امروز (4 /8 /57) هزاران نفر از مردم مهاباد، از گروههای مختلف با اجتماع در میدان ورزش خواستار آزادی همه زندانیان سیاسی شدند.در تظاهرات امروز تاکسی ها، اتوبوس ها، موتورسوارها و دوچرخه سوارها با چراغ های روشن پیشاپیش راه پیمایان حرکت می کردند.
مردم چهار بار دور شهر را گشتند.
(کیهان، ش 10597، ص 22) اما بر خلاف قراری که نخست وزیر، جعفر شریف امامی با آقای سید کاظم شریعتمداری مبنی بر عدم حضور افراد تحریک شده برای تظاهرات به نفع حکومت شاه گذاشته بودند، پیش از ظهر امروز (4 /8 /57) «جمعی از روستائیان به شهر رضائیه هجوم آوردند و به مغازه های مردم حمله کردند و به شکستن و در هم کوبیدن اثاث و اموال مردم پرداختند» به روستاییان تحریک شده گفته بودند که دوباره جمعی از اربابان و مالکان عمده قدیم می خواهند زمین های شما را پس بگیرند و باید با آن ها مقابله کرد.
مردم از ترس هجوم این گروه تحریک شده مغازه های خود را بستند و شهر به صورت تعطیل درآمد.
هجوم و تخریب مهاجمان تا ساعت 12 ظهر ادامه یافت و آن ها با چوب و چماق به مردم و کسبه حمله کردند.
» (کیهان، ش 10596، ص 4) در سندهای روز سوم آمده بود که نخست وزیر در مکالمه با آقای شریعتمداری دستور داده بود چنین تظاهراتی در ارومیه شکل نگیرد.
عکس صفحه بعد گروهی از این چماق داران را نشان می دهد.
امروز (4 /8 /57) در شهر خوی نیز حدود هزار نفر از روستاییان که از اطراف شهر جمع آوری شده بودند.
در سطح شهر به طرفداری از حکومت شاه تظاهراتی به راه انداختند.
اینان سوار بر مینی بوس، تراکتور و سواری های دیگر به خوی آمدند و در چند نقطه شهر گوسفند هم قربانی کردند.
(کیهان، ش 10597، ص 21).
بعدازظهر امروز (4 /8 /57) در بخش پلدشت تظاهراتی در تایید حکومت شاه صورت گرفت.
ژاندارمری تعداد تظاهرکنندگان را چهار هزار نفر نوشت.