تعقل گرایی و استنباط‌آیات قرآنی
متن سند:
تعقل گرایی و استنباط‌آیات قرآنی
از نگاه خاص این جریان نسبت به قرآن اشاره مختصری خواهیم داشت. مهدی هاشمی از زاویه تعقل‌گرایی، آیات قرآن را فرا روی نسل جوان می‌نهد. وی خود در این خصوص می‌گوید:
«آن بافت اولیه شخصیت فکری را یک مقدار زیادی از آن شخصیت خارجی و دانشمندان اسلامی خارجی گرفته بودیم. آنها هم برای خودشان خوب یکی از عقلای عالم بوده‌اند دیگر. اندیشه و تفکری داشتند و تفکرات آنها هم در ذهن ما بوده یعنی مثلاً وقتی ما می‌دیدیم که سید قطب یا محمد قطب یا غزالی یا شریعتی یا کذا وکذا اینها یک برداشت‌های مجانس و مشابهی از آیات دارند می‌کنند و کرده‌اند این یک ملاک بر ما بود که خُب یعنی یک روزنه‌ای بوده که ما به خودمان حق می‌دادیم که پس خود من هم می‌توانم بیایم مثل آنها یک تحلیل از قرآن بکنم. اینکه نمی‌توانم بگویم صددرصد فقط عقل شخص من بوده و نه صددرصد عقل عقلاً؛ آمیخته‌ای از هر دو بوده. مثلاً خُب در خیلی از مسایل من یادم هست که توی مسایل سیاسی مخصوصاً تو مسایل سیاسی، اجتماعی قرآن، دیدگاه‌های این شخصیت‌های خارجی را وقتی انسان ملاحظه می‌کرد و نوع برداشتی که اینها از اسلام کرده‌اند و نوع برداشت آنها متکی به روایات و تفسیر مفسرین نبوده. اکثراً به رأی و نظر خودشان بوده آن برداشت‌ها ما را تشویق می‌کرد و تلقین می‌کرد که در جهت همین روال و برداشت را ادامه می‌دادم تا اینکه عقلمان را بکار می‌انداختیم به اصطلاح به حساب قرائنی خُب یک مقدار از قرائنی طبیعتاً این طرف و آن طرف پیدا می‌کردیم. خُب از نظر فرض کن کل خود‌آیات دیگر قرآن واژه‌های مشترک در قرآن حالا مشترک لفظی یا معنوی‌اینها را هم در نظر می‌گرفتیم روال برداشت از نظر عقل و تعقل طوری بوده که تعقل را در عرض آن چارچوبها قرار می‌دادیم نه در طول.»1
توضیحات سند:
1. نوار شماره هشت.
منبع:
کتاب
بن‌بست - جلد اول / مهدی هاشمی ریشه‌های انحراف صفحه 118