موضوع: مأموریت انگورستان ملک
تاریخ سند: 22 مهر 1357
موضوع: مأموریت انگورستان ملک
متن سند:
از: سرگرد توپخانه چنگیز بهادریبه: تیمسار فرمانداری نظامی اصفهان و حومه
موضوع: مأموریت انگورستان ملک
مقام عالی را آگاه می‌سازم:
در اجرای امر ساعت 08.30 روز 22 /7 /1357 به محل یاد شده بالا اعزام که نتیجه به شرح زیر به عرض میرسد:
1- وضع تیم و گشتی‌ها خوب بود.
2- برابر اطلاع رادیو تلویزیون قبلاً اعلام کرده بود که هر کس شکایت یا پیشنهادی دارد می‌تواند در روز 22 /7 /1357 در انگورستان ملک1 به استاندار تسلیم نماید که عملاً در محل یاد شده به مردم اجازه داده نشد با استاندار ملاقات و پیشنهاد و یا شکایت خود را تسلیم نمایند.
3- این عمل باعث نارضائی مردم شده بود و شخصاً شنیدم که یکی از مراجعان می‌گفت ما قبلاً هم به رادیو تلویزیون اعتماد نداشتیم.
مراتب استحضار به عرض میرسد.
افسر رابط - سرگرد چنگیز بهادری
توضیحات سند:
1. انگورستان ملک: این باغ انگور، در زمان حکومت نادر شاه افشار به عنوان مالیات از مردم گرفته شد و در دوره ناصرالدین شاه قاجار به تملک مسئول امور مالی حکومت اصفهان، یعنی پدر حاج محمد ابراهیم ملک التّجار درآمد. بعدها حاج ابراهیم خان بنای انگورستان را به منظور برگزاری مراسم عزاداری و تعزیه احداث کرد. وقف نامه این بنا دارای تاریخ1341ﻫ ق می‌باشد و معمار سازنده آن استاد حسین‌‌چی بوده است. در طول زمان قسمتهای مختلفی از انگورستان تخریب شده و بخشهایی از آن در سال 1333 ﻫ. ق طی تعریض خیابان ملک از بین رفته است. باقیمانده بنا در شمال یک حیاط وسیع واقع شده و شامل یک حیاط مرکزی و یک سفره خانه است که مساحتی نزدیک به هم دارند. سفره خانه تمامی جبهه جنوبی این حیاط را در بر میگیرد و توسط یک ارسی وسیع به آن مشرف می‌‌گردد. فضای این سفره خانه از سوی دیگر توسط یک ارسی هفت دهنه به حیاط جنوبی بنا باز می‌شود. این فضا ارتفاعی معادل دو طبقه دارد و بعدها حیاط مرکزی نیز با سقفی به همین ارتفاع پوشیده شده است. بدین ترتیب با باز شدن ارسی‌های سفره خانه، فضایی یکپارچه شامل سفره خانه و حیاط سرپوشیده بدست می‌آید. همچنین از پشت بام حیاط و فضاهای سه جبهه دیگر آن برای انجام مراسم تعزیه استفاده می‌شده است. یک نورگیر بزرگ هشت ضلعی در سقف حیاط و پنجره‌های سراسری بالای دیوارهای آن روشنایی این فضا را تأمین می‌‌کند. جبهه شمالی حیاط سرپوشیده، یک تالار پنج دری قرار دارد که بنا بر وصیت ابراهیم خان، وی و همسرش در آن به خاک سپرده شده‌اند. یک فضای وسیع سراسر جبهه غربی این حیاط را فرا گرفته که به نظر میرسد از ادغام سه اتاق سه دری مجاور یکدیگر پدید آمده است. دو اتاق سه دری جبهه شرقی حیاط سرپوشیده نیز به همین صورت با یکدیگر ترکیب شده‌اند. مجموعه فضاهای حیاط سرپوشیده، سفره خانه، اتاق مقبره و دیگر اتاق‌های اطراف حیاط دارای تزئینات فراوان گچبری، آینه کاری و کاشیکاری هستند. ستون‌های میانه فضای سفره خانه و حیاط دارای روکش‌های چوبی و پایه و سر ستون‌های تزئینی می‌باشند. زیرزمین بزرگی در زیر فضای سفره خانه وجود دارد که از طریق نورگیرهایی مشبک از حیاط جنوبی خانه نور میگیرد. بخش شرقی خانه به فضاهای خدماتی از جمله حمام، آشپزخانه، انبارها و یک حیاط خلوت اختصاص دارد. در گوشه جنوب شرقی بنا حمامی واقع شده است که دارای سکوهایی در اطراف و سقفی گنبدی است. دو ورودی خانه به حیاط جنوبی آن باز می‌‌شوند که یکی از آنها مستقیماً از حیاط جنوبی به فضای سفره خانه و دیگری پس از عبور از چند فضا به حیاط سرپوشیده، زیرزمین و سایر فضاها راه می‌‌یابد. این بنا در خیابان ملک واقع شده و در سالهای دفاع مقدس به عنوان مرکزی برای تهیه و دوخت و دوز لباس برای رزمندگان اسلام استفاد می‌شد و هم‌اکنون نیز برای مناسبت های مذهبی خصوصا ماههای محرم و صفر مورد استفاده قرار میگیرد.