برگ گزارش مأمور
تاریخ سند: 21 آذر 1332
برگ گزارش مأمور
متن سند:
تاریخ: 21 /9 /1332برگ گزارش مأمور
ساعت ۶:۴۵ دقیقه بعدازظهر مجمع مسلمانان مجاهد جلسه هفتگی خود را تشکیل دادند. آقای شمس قنات‌آبادی به اتفاق آقای نادعلی کریمی نماینده مجلس شورای ملی در جلسه حاضر شدند و آقای شمس قنات‌آبادی پس از ادای بسم‌الله الرحمن الرحیم سخنرانی خود را آغاز نمودند، تمام صحبت‌های ایشان، روی اعلامیه آقای کاشانی که چند روز قبل صادر نموده بودند و طرز روابط ایران و انگلیس (اظهار می‌داشتند این طور قرارداد به ضرر ملت ایران است)، دور می‌زد.(1) ساعت ۱۹:۱۵ بعدازظهر جلسه خاتمه یافت و بلافاصله جلسه دستفروشان خیابان ناصرخسرو تشکیل گردید که مذاکرات آنها روی وضع کسب و کاسبی خود بود.
امروز ساعت ۵:۱۰ بعدازظهر آقای زهری با آقای کاشانی مدت ۴۵ دقیقه به طور محرمانه صحبت کردند. امروز یک نفر عرب که نام او حاجی «عبودمیا» می‌باشد و تازه از بغداد آمده است، ساعت ۶:۲۰ بعدازظهر یک نامه که به خط عربی نوشته شده بود، به آقای کاشانی تسلیم نمود. قرار شد از این به بعد جلسات و حوزه‌های حزب زحمتکشان در منزل رؤسای هر حوزه تشکیل شود.
توضیحات سند:
١- به دنبال تصمیم دولت ایران راجع به تجدید روابط سیاسی با دولت انگلیس، اعلامیه مشترک دو دولت در روز ۱۴ آذرماه ۱۳۳۲ به شرح زیر انتشار یافت:«دولت شاهنشاهی ایران و دولت علیاحضرت ملکه انگلستان اینک تصمیم گرفته‌اند که روابط سیاسی را برقرار سازند و به زودی هر یک سفیر کبیر خود را به کشور دیگر اعزام دارند، سپس در نزدیکترین موقعی که مورد موافقت طرفین باشد، در باب حل اختلاف مربوط به نفت که اخیراً موجب تیرگی روابط بین آنها شده بود، مذاکره نمایند و بدین طریق دوستی دیرینه خود را برقرار و تحکیم نمایند. دو دولت اطمینان دادند که با حسن‌نیت به راه‌حلی می‌توان رسید که آمال و آرزوهای ملی مردم ایران در خصوص منابع طبیعی کشورشان ملحوظ و شرافت و مصالح و منافع دو طرف، براساس عدل و انصاف تأمین شود و به این طریق امیدواری حاصل است که به رفاه و سعادتمندی دو ملت و صلح و همکاری بین‌المللی کمک واقعی بشود»
بدین طریق پس از قریب به چهارده ماه مجدداً روابط سیاسی بین ایران و انگلیس برقرار گردید. روز دوشنبه ۱۶ آذرماه از طرف جمعی از دانشجویان دانشگاه تهران و دارالفنون تظاهرات صورت گرفت. در جریان مقاومت و زد و خوردی که بین دانشجویان و قوای انتظامی در گرفت، عده‌ای مجروح و سه تن مقتول و نزدیک به ۳۳ تن از دانشجویان نیز تحت تعقیب و بازداشت شدند. دانشجویان دانشگاه به عنوان اعتراض به این جریان دست به اعتصاب زدند و از حضور در کلاس‌های درس خودداری کردند. روز یکشنبه ۲۲ آذر ماه بر طبق تصمیم شورای دانشگاه به احترام سه تن از دانشجویان مقتول حادثه، دانشگاه و کلیه سازمان‌های دانشگاه تعطیل گردید. به دنبال این اعتصاب‌های دانشگاهی، صبح روز چهارشنبه ۲۴ آذر ماه، از طرف دانشجویان و طبقات مختلف در تهران تظاهراتی رخ داد. دولت با صدور اعلامیه و اعزام قوای انتظامی در نقاط مختلف شهر، اقدام‌های تأمینی لازم را صورت داد و با بازداشت تنی چند از دانشجویان از گسترش تظاهرات جلوگیری به عمل آورد.