تاریخ سند: 7 خرداد 1352
موضوع: کتب مضره
متن سند:
از: ساواک استان خراسان تاریخ:7 /3 /1352
به: ساواک سرخس شماره: 12129/ﻫ2
موضوع: کتب مضره
پیرو 11604/ﻫ2 ـ 22 /1 /52
دستور فرمایید کتب مشروحه زیر را به لیست کتب مضره اضافه و نسبت به جمعآوری آنها از طریق مراجع ذیربط اقدام لازم معمول دارند. ضمناً از جمعآوری چاپ جدید کتاب اسلام و نابسامانیهای روشنفکران1 (مندرج در ردیف 199 لیست مذکور) و کتاب غارت جهان سوم که دارای شماره ثبت از کتابخانه ملی میباشد، خودداری نمایند.
رئیس ساواک استان خراسان ـ شیخان
از طرف احمدی
1. نماز گفتگو با خدا2 (الله کبر) به قلم مصطفی زمانی
2. بحثی درباره مسائل اقتصادی اسلام به قلم علی هیربد3
3. جهان سوم با دشواریها و دورنماهایش،4 سه نویسنده روسی (اسکندرف)
4. قهرمان در تاریخ5
5. سحر زیر نظر عاطفه گرگین6
به شهربانی نوشته شود و به لیست اضافه گردد ـ 17 /3 /52
توضیحات سند:
__
1. کتاب اسلام و نابسامانیهای روشنفکران نوشتۀ محمد قطب را انتشارات انقلاب با ترجمۀ محمدعلی عابدی در دو جلد در سال 1344 منتشر کرد. محمد قطب در این کتاب به بررسی موضع و جایگاه دین اسلام و وضعیت روشنفکران مسلمان در جامعۀ آن روز میپردازد و با پیشکشیدن مسائل و احکام جاری در اسلام به تمایزها و برتریهای این دین میپردازد. محمد قطب (تولد: 1919م. مصر، وفات: 2014م. عربستان) برادر کوچکتر سید قطب است که در جوامع دانشگاهی و علمی مسلمانان، به آگاهی بخشی دربارۀ دین و دینداری در دنیای مدرن با استناد به علوم اجتماعی و روانشناسی میپرداخت.
2. کتاب نماز گفتگو با خدا نوشتۀ استاد مصطفی زمانی در سال 1352 در قم منتشر شد که به بهانۀ مضره بودن، ساواک دستور جمعآوری آن را داد و نویسندۀ کتاب را بازخواست و برای مدتی زندانی کرد.
3. این کتاب را در سال 1352 شرکت سهامی طبع کتاب منتشر کرد.
4. کتاب جهان سوم با دشواریها و دورنماهایش نوشتۀ سه نویسندۀ روس، آ. اسکندرف، آکادمیسین ای. ژوکف و ل. استپانف، است که ر. فربد آن را ترجمه و انتشارات امیرکبیر در سال 1351 منتشر کرد.
در مقدمۀ کتاب پس از اشاره به مبارزه ملل آسیایی، افریقایی و امریکای لاتین برای استقلال ملی و تکامل اجتماعی و شمردن سه عاملی که این جنبشهای رهاییبخش ملی را باعث شدهاند، تحلیل و تبیینهای موجود از این جنبشها را ناکافی و نادرست میداند و چنین نتیجهگیری میشود که باید برای «نمایاندن قوانین حاکم بر مبارزۀ رهاییبخش که توسط ملل مربوطه اعمال میشود» و بررسی سایر ویژگیهای این جنبشها، یک تجزیه و تحلیل علمی و اساسی ارائه داد. لذا هدف از تألیف این کتاب را «بررسی مسائل مزبور تحت [سه عنوان]... سیاسی، اجتماعی – اقتصادی و مسلکی» معرفی میکنند.
5. کتاب قهرمان در تاریخ با نام کامل «قهرمان در تاریخ: مطالعهای در محدودیتها و امکانها» نوشتۀ سیدنی هوک، در سال 1943 منتشر شد و ترجمۀ آن را در ایران با نام «آ. آزاده» بهعنوان مترجم، بنگاه ترجمه و نشر کتاب در سال ۱۳۵۰ روانۀ بازار کرد.
کتاب قهرمان در تاریخ سیدنی هوک یک اثر مهم در بین کتابهایی که به قهرمانان و مردان بزرگ جوامع میپردازند، بود. هوک با تمام صورتهای دترمینیسم (جبرگرایی) مخالف است و استدلال میکند که نه انسانها و نه جهان مسیری از پیشتعیینشده ندارند و در سرنوشت خود سهیماند. او چنین توضیح میدهد که هنگامی که یک جامعه در مقابل چند گزینۀ پیشِ رو میخواهد دست به انتخابی سرنوشتساز بزند، یک فرد میتواند نقشی مهم بازی کند و برای این ادعای خود، گواههای زیادی از تأثیرگزاری مردان بزرگ و نقش آنها در لحظههای حیاتی گوناگون در تاریخ، مانند انقلابها و بحرانها، میآورد.
6. عاطفه گرگین روزنامهنگار، شاعر و نویسندۀ ایرانی است. او در سال 1348 زمانی که در روزنامۀ اطلاعات کار میکرد، با خسرو گلسرخی آشنا شد و با او ازدواج کرد. او نخستین کتاب خود یعنی «جنگ سحر» را در 23 سالگی و اوایل دهۀ پنجاه شمسی منتشر کرد. در اوایل سال 1352 پس از دستگیری خسرو گلسرخی، عاطفه گرگین که در رادیو کار میکرد، نیز دستگیر شد. در دادگاه به سه سال زندان محکوم شد و پس از سه سال و نیم حبس، در شهریور سال 1355 از زندان آزاد شد. او در سالهای 1358 و 1359 سردبیر مجموعه مقالات «فصلی در گل سرخ» که شش جلد از آن در ایران منتشر شد، بود. سپس به فرانسه رفت و کار روزنامهنگاری و نویسندگی را در آنجا پیگرفت.
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان خراسان رضوی- 07 صفحه 409