موضوع : تظاهرات طلاب
تاریخ سند: 20 دی 1356
موضوع : تظاهرات طلاب
متن سند:
از : 21 ه به : 312 شماره : 8001 /21 ساعت 9 صبح روز 18 /10 /36 در مدرسه خان قم1 یک بریده روزنامه اطلاعات2 را که به قلم احمد رشیدی مطلق تحت عنوان ایران و استعمار سرخ و سیاه و راجع به خمینی مطالبی نوشته بود به دیوار الصاق کرده بودند و طلبه ها دور بریده روزنامه جمع شده و چون جمعیت زیاد بود و همه نمی توانستند بخوانند لذا یک نفر که جلو بود شروع کرد با صدای بلند به خواندن تا رسید به نام روح اللّه خمینی طلبه ها به صدای بلند صلوات فرستادند و از همان جا شعار و تظاهرات شروع شد جمعیت که حدود پانصد نفر بودند از مدرسه خان بیرون آمدند و قصد داشتند به صحن وارد شوند که فراشها فورا درب های صحن را بستند و طلبه ها مقداری شعار جلوی صحن داده و گفتند بروید منزل آیت الله گلپایگانی طلاب همگی به منزل گلپایگانی رفتند به طوری که منزل مذکور پر از طلبه و افراد شخصی شد آیت الله گلپایگانی پشت میکروفن رفتند و 5 دقیقه سخنرانی کرده و گفت دیشب روزنامه را برایم خواندند خیلی ناراحت شدم مدتی است که به دین و روحانیت جسارت می کنند دستگاه ها می گویند روحانیت با ما بودند در صورتی که همه مراجع با برنامه آنها مخالف هستند و این را همه می دانند و حالا هم مخالف هستیم و بعدا هم مخالف خواهیم بود و تلگرافاتی که ما برای آنها کردیم الآن هم رونوشتش در تلگرافخانه موجود است.بعد طلبه ها را نصیحت کرد که باید متحد باشید اختلاف را کنار بگذارید اختلاف بین ما از آمدن کارتر3 به ایران بدتر و زیان آورتر است آنها از اختلافات ما استفاده می کنند.
قبل از اینکه شما بیائید من داشتم نامه می نوشتم برای آیت الله خوانساری که جلو این کارها را بگیرد4 چون من شخصا با دستگاه رابطه ندارم.
ما درسها را تعطیل کردیم ولی نباید که بهمین جا اکتفا کنیم ما باید با آقایان دیگر هم صحبت کنیم تا آنها هم با ما اقدام کنند.
سخنرانی گلپایگانی که تمام شد جمعیت به طرف منزل شریعتمداری حرکت کردند و در مسیر خیابان شعار می دادند و مامورین با اتومبیل به تظاهرکنندگان حمله کردند آنها هم به مامورین سنگ پرتاب می کردند تا به منزل شریعتمداری رسیدند در منزل ایشان طلبه ای به نام سید کاظم رضوی کشمیری بلند شد و گفت حضرت آیت الله الآن که ما از منزل آیت الله گلپایگانی به منزل شما می آمدیم سرهنگ جوادی دستور شلیک داد و با تراکتور به ما حمله کردند شما به درد دل ماها برسید شریعتمداری سخنرانی کرد و گفت چون من مریض هستم نمی توانم صحبت کنم ولی امروز صبح روزنامه را خواندم خیلی متأثر شدم و باید این شخص که توهین کرده مجازات شود ما اقدام می کنیم حرف ما را گوش نمی دهند ولی این را بدانید اینها همه به ضرر خودشان است چون همه مردم ایشان (خمینی) را می شناسند ولی شما آرام باشید و متحد باشید معلوم می شود شما ما را قبول دارید که به اینجا آمدید پس بگذارید ما با آقایان مشورت کنیم تا ببینیم چه باید کرد.
سخنرانی شریعتمداری که تمام شد چون مقارن با ظهر بود لذا اعلام کردند عصر ساعت 3 قدیم منزل آقای نجفی جمع شوید.
ساعت 5 /3 طلبه ها در منزل آیت الله نجفی جمع شدند آیت الله نجفی سخنرانی کرده و گفت من ایشان را (خمینی را) خوب می شناسم ما هشتاد سال است با هم رفیق هستیم ایشان با این حرفها کوچک نمی شود من اقداماتی کرده ام و نامه برای آقای نوری در تهران نوشته ام که ایشان هم اقدام کنند.
بعد از اتمام سخنان نجفی طلاب به منزل سید صادق روحانی و آقا مرتضی حائری رفتند که من دیگر در این دو منزل نبودم.
شب بعد از نماز مغرب و عشاء در مسجد اعظم گفته شد که آقای حائری سخنرانی می کند ولی حائری به طور ایستاده پای منبر چند کلمه صحبت کرده اظهار داشت صلاح نیست ما در مسجد اعظم سخنرانی کنیم چون اینجا را هم مثل مدرسه فیضیه می گیرند اگر بنا باشد صحبت کنیم در جای دیگر صحبت خواهیم کرد والسلام.
به محض اتمام سخنرانی حائری شعار درود بر خمینی ـ مرگ بر این حکومت یزیدی شروع شد و از مسجد به طرف خیابان موزه بیرون آمدند جلو درب مسجد مأمورین آماده بودند طلبه ها به محض مشاهده مامورین با دست به طرف آنها اشاره کردند و فریاد می زدند مزدور برو گمشو در تظاهرات امشب به عنوان اعتراض حدود 100 عدد روزنامه اطلاعات را پاره کردند ضمنا به عنوان اعتراض نسبت به توهینی که در روزنامه اطلاعات به خمینی شده بود کلیه درسهای حوزه تعطیل بود.
نظریه شنبه : طلبه ها عقیده دارند که خود دولت می خواهد که در مملکت آشوب و بلوا باشد به دلیل این که خودشان می دانند که اگر چنین مطلبی در اخبار روزنامه ها یا مجلات بنویسند مردم اعتراض می کنند والا طلبه ها آرام و مشغول درس خواندن بودند یک نفر مطلبی در روزنامه نوشت حوزه را بهم ریخت.
نظریه یکشنبه : مفاد گزارش صحیح و نظریه شنبه مورد تائید است با درج مقاله اشاره شده در متن گزارش خبر در روزنامه اطلاعات و اذهان عمومی کلاً متوجه این معنا است که دستگاه ها موجد تظاهرات بوده و می خواهند که آشوب باشد تا آنها بهره برداری نمایند.
آنچه مسلم است این که هر موقع در جراید مطلبی علیه خمینی نوشته شده تظاهراتی را بدنبال داشته است.
شراره نظریه دوشنبه : متعاقب درج مطالبی در روزنامه اطلاعات در مخالفت با خمینی نمایندگان فروش این روزنامه در قم و کاشان وسیله نامه و تلفن تهدید شده اند تصور می رود که این مسئله در فروش روزنامه اطلاعات نیز اثر نامطلوبی گذارد.
پارسا نظریه سه شنبه : نظرات یکشنبه و دوشنبه مورد تائید بوده شایع است بعد از مسافرت کارتر دولت جهت سرکوبی طلاب و روحانیون مخالف تعمدا مبادرت به درج این مقاله کرده تا بتواند مسببین آشوب اخیر در سراسر کشور را شناسایی و بازداشت کنند.
رهبر 75862 بایگانی شود روحانی 2 /11 /36
توضیحات سند:
1ـ مدرسه خان در سال 1123 ه.ق به وسیله شخصی به نام مهدی قلی خان ساخته شد.
این مدرسه در نزدیکی صحن و جنب گذرخان در زمان صفویه بنا شد و به همین دلیل معروف به «مدرسه خان» شد.
قبر مرحوم مهدی قلی خان نیز در دالان همین مدرسه است.
مدرسه خان در سال 1378 ه.
ق به دستور آیت الله بروجردی تجدید بنا شد و 59 حجره پیدا کرد که گنجایش یکصد طلبه علوم دینی را داشت.
2ـ واقعه دیماه 1356 : یک مقاله سفارشی و لاک و مهر شده توسط داریوش همایون وزیر اطلاعات و جهانگردی جهت انتشار به روزنامه اطلاعات داده شد.
این مقاله تحت عنوان «ارتجاع سرخ و سیاه در ایران» با نام مستعار احمد رشیدی مطلق در روزنامه مذکور به چاپ رسید.
نویسنده ضمن توهین به حضرت امام خمینی (ره) ایشان و مخالفین انقلاب سفید شاه را عوامل ارتجاع دانسته و علت حادثه پانزده خرداد را به ایشان نسبت داده است.
در قسمتی از این مقاله آمده «سرآغاز انقلاب شاه و ملت در روز ششم بهمن ماه 2521 شاهنشاهی (1341) استعمار سرخ و سیاه ایران را که ظاهرا هر کدام در کشور ما برنامه و نقشی خاصی داشتند با یکدیگر متحد ساخت که مظهر این همکاری صمیمانه در بلوای روزهای پانزدهم و شانزدهم خرداد 2522 (1343) در تهران آشکار شد...
روح اللّه خمینی معروف به هندی بود.
به قولی او مدتی در هندوستان و در آنجا با مراکز استعماری انگلیس ارتباطاتی داشته است و به همین جهت به سید هندی معروف شده است...
.
.
ارتجاع سرخ و سیاه او را مناسب ترین فرد برای مقابله با انقلاب ایران یافتند.
» انتشار این مقاله موجب انفجار خشم مردم مسلمان شد و شهر قم حالتی غیر عادی و ملتهب به خود گرفت.
فردای آن روز بازار و شهر قم و همچنین درسهای حوزه یکپارچه تعطیل شد و سیل جمعیت با حرکت به سوی خانه مراجع و مدرسین حوزه از آنان خواستند تا در قبال این اهانت به ساحت امام و روحانیت ساکت ننشینند.
در روز 19 دیماه نیز راهپیمایی آرام طلاب و مردم و حضور آنان در منازل مدرسین، در ابعاد گسترده تری ادامه داشت.
پس از سخنرانی تند آیت الله حسین نوری علیه سیاستهای رژیم، به هنگام بازگشت جمعیت، در میدان شهدا (چهار راه فاطمی)، مأمورین مسلح رژیم با ایجاد درگیری ساختگی به روی راهپیمایان آتش گشودند.
در این واقعه عده ای از طلاب و مردم قم شهید و جمعی نیز مجروح و عده ای دستگیر شدند.
مردم برای اهدای خون به بیمارستانها می رفتند مأمورین رژیم شبانه تعدادی از مجروحین و پیکر مطهر شهدا را از بیمارستانها ربودند.
اساتید و فضلای سراسر کشور با انتشار اعلامیه هایی، به مقاله توهین آمیز روزنامه اطلاعات و کشتار مردم بی دفاع اعتراض کردند.
ر.ک : کوثر، ج 1، صص 320 ـ 319 غلامرضا کرباسچی، هفت هزار روز، ج 2، صص 782 ـ 777 روزشمار تاریخ ایران، باقر عاقلی، ج 2، ص 336 3ـ جیمی کارتر سی و نهمین رئیس جمهور امریکا، او پس از دوران کوتاه مدت حکومت 5 /2 ساله جرالد فورد در انتخابات ریاست جمهوری با اکثریت فاحشی از وی پیشی گرفت و به ریاست جمهوری آمریکا رسید.
وی در اول اکتبر 1924 م در ایالت جورجیا متولد شد.
در جوانی کشاورز و فروشنده بادام زمینی بود.
لکن به تحصیل پرداخت و در رشته حقوق فارغ التحصیل شد.
او مدتی در نیروی دریایی امریکا در بخش اداری خدمت کرد و سپس به مجلس ایالتی جورجیا راه یافت و بعد فرماندار این ایالت شد.
مهمترین رخداد دوران ریاست جمهوری کارتر که مهمترین رویداد در جهان نیز محسوب می شد.
سقوط نظام 2500 ساله سلطنتی و پیروزی انقلاب اسلامی در ایران بود.
این انقلاب و حوادث پس از آن، مهمترین ضربه بر سیاست خارجی حکومت کارتر بود.
پس از این شکست کارتر به یک رشته اقدامات تهاجمی مبادرت ورزید ؛ از جمله تشکیل نیروی واکنش سریع در خاورمیانه در زمستان 1980 م، حمله نظامی به طبس در خاک ایران در بهار 1980م به منظور آزاد کردن دیپلماتهای آمریکایی که به جرم جاسوسی در سفارتخانه آمریکا در تهران به گروگان گرفته شده بودند و تحریک عراق به آغاز جنگی ویرانگر و 8 ساله علیه ایران و حمایت از عراق در این جنگ.
کارتر در انتخابات نوامبر 1980م آمریکا از رقیب جمهوریخواه خود رونالد ریگان شکست خورد و از صحنه سیاست کناره گیری کرد.
او در خلال 12 سال حکومت جمهوریخواهان (8 سال رونالد ریگان و 4 سال جورج بوش) از میدان سیاست کنار بود.
اما با پیروزی مجدد دمکراتها به رهبری کلینتون، مجددا وارد فعالیتهای سیاسی شد.
وی در تابستان و پائیز سال 1994 در فرونشاندن بحران هسته ای کره شمالی و نیز فیصله بحران هائیتی از طریق مذاکره و در چهارچوب منافع کاخ سفید، نقش مؤثری به عنوان میانجی ایفا کرد.
4ـ نامه حضرت آیت الله گلپایگانی به آیت الله حاج سیداحمد خوانساری : بسم اللّه الرحمن الرحیم حضرت مستطاب آیه اللّه معظم آقای حاج سیداحمد خوانساری دامت برکاته با ابلاغ سلام دو روز پیش نامه ای بحضور محترم ارسال شد و چون همه بی صبرانه منتظر اقدام و جواب میباشند مجددا تصدیع میدهم مقالات اخیر بعض جرائد و حمله باحکام مقدس اسلام و تهمت و توهین بمقام شامخ روحانیت موجب نگرانی و انزجار و تشنج شدید گردیده و مأمورین دولت بجای توجه باعتراض صحیح و منطقی آقایان طلاب و مردم بی دفاع اعمالی که در تمام جوامع بشری محکوم است مرتکب و با اسلحه گرم با آنها روبرو شدند و عده ای بی گناه را به قتل رسانده و جمع زیادی را مجروح و مصدوم نمودند که حال بعض آنها وخیم است.
انالله و اناالیه راجعون.
بطور مسلم اگر باحساسات و اعتراضات مردم احترام و توجه کرده بودند این واقعه خونین پیش نمی آمد.
ضمن اظهار تاثر شدید از این فاجعه بزرگ و تسلیت بعموم مسلمین و تشکر از اتحاد و همدردی طبقات مختلف و تعطیل عمومی قم بدینوسیله اعلام میدارم که حقیر و سائر علماء اعلام دامت برکاتهم همیشه مخالفت خود را با تصویبات و مقررات ضد اسلامی بوسیله نامه و تلگراف و تذکرات شفاهی صریحا اظهار داشته ایم و حجت را بر همه تمام نموده ایم.
و ساحت مقدس روحانیت و هر مسلمان واقعی از موافقت با مقررات مخالف شرع و همکاری با عمّال استعمار منزه و مبراست مستدعی است به مسئولین امور اخطار فرمائید که مسئولیت این حوادث فجیعه که هم اکنون با دستگیری و تبعید بعض فضلا و طلاب محترم و سلب آزادی از مردم ادامه دارد متوجه آنهاست و در برابر خداوند متعال مسئول هستند و جوابی نخواهند داشت ولاتحسبن اللّه غافلا عما یعمل الظالمون.
در خاتمه نصرت اسلام و مسلمین و مزید عظمت حوزه های علمیه و سلامت و دوام تاییدات عالی را در ظل توجهات خاصه حضرت ولی عصر اروحنا فداه از خداوند متعال مسئلت دارم.
2/ صفر / 98 محمدرضا الموسوی الگلپایگانی