تاریخ سند: 8 آبان 1356
درباره : مسافرت داریوش فروهر بازگشت به شماره 305/312 ـ 5/8/2536
متن سند:
به : مدیریت کل اداره سوم 312 شماره : 5294 /21
از : سازمان اطلاعات و امنیت قم
پیش از ظهر روز 6 /8 /2536 داریوش فروهر به اتفاق حدود پنجاه نفر (که
اغلب آنان بازاری به نظر می رسیدند) و دکتر شاپور بختیار1 و علی خلیلیان2 در
مجلس ختم مصطفی خمینی3 که از طرف مدرسین حوزه علمیه قم در مسجد
اعظم برگزار شده بود شرکت سپس همگی برای گفتن تسلیت به منزل مرتضی
پسندیده برادر خمینی عزیمت و بعد از خروج از منزل خمینی به هتل ارم مراجعه
و ناهار را در آنجا صرف و حدود ساعت 30 /14 قم را بصوب تهران ترک نموده
و اظهار داشته اند که برای شرکت در مجلس ختم خانواده خمینی به تهران
می روند.
رئیس سازمان اطلاعات و امنیت قم ـ معینی
در کلاسه 49976 شخصی بایگانی شود خوانساری 21 /9 /36
توضیحات سند:
1ـ شاهپور بختیار پسر یک خان
ایل بختیاری است که در سال
1914 (1293 ه .
ش) متولد
شد.
او تحصیلات ابتدایی را در
اصفهان به پایان رساند و سپس
در یک کالج فرانسوی در
بیروت به تحصیل پرداخت.
جایی که اولین لیسانس را
دریافت نمود، لیسانس دیگری
از سوربن دریافت کرد و در
سال 1939 (1318 ه .
ش)
مدرکهایی از دانشگاه حقوق و
علوم سیاسی دانشگاه پاریس
دریافت کرد.
او تا سقوط
فرانسه در ارتش فرانسه خدمت
نمود.
در سال 1964 دکترایی در
حقوق به دست آورد.
در
بازگشت به ایران به وزارت کار
پیوست و در سال 1946 در
حالی که رئیس اداره کار
خوزستان بود، در اعتصابی علیه
شرکت نفت ایران و انگلیس
شرکت جست.
مخالفت او با
شرکت نفت ایران و انگلیس و
سیاستهای کارگری او محبوبیت
زیادی در میان کارگران
خوزستان برایش فراهم آورد.
در سال 1327 ش با عدم
موافقت برای نمایندگی مجلس
روبرو شد و متهم به داشتن
حمایت مخفی حزب توده گردید.
شکایتهای شرکت نفت ایران و
انگلیس منجر به برکناری او از
وزارت کار در سال بعد شد.
او
در 1951 کاندیدای حزب ایران
در انتخابات به تعویق افتاده
مجلس بود.
در سال 1952 به
معاونت وزارت کار منصوب
شد و پس از آن به عنوان مشاور
عالی امور کارگری مصدق تا
1332 ه .
ش خدمت نمود.
بختیار به دنبال سقوط مصدق به
نهضت مقاومت ملی که یک
ائتلاف طرفدارمصدق
از احزاب جبهه ملی وگروههای
مختلف دیگر بود پیوست...
شاهپور بختیار پسر عموی
رئیس اسبق ساواک ـ ژنرال
تیمور بختیار ـ است.
وی در
دوران پیروزی انقلاب پیشنهاد
محمدرضا پهلوی را برای
تشکیل کابینه دولت پذیرفت که
این کابینه 38 روز طول کشید و
توسط انقلاب سرنگون شد.
فردوست درباره وی چنین
می نویسد:«دوران دولت بختیار
کوتاه بود، ولی او در همین 37
روز بیش از بسیاری از نخست
وزیران دوران پهلوی دزدی
کرد.
پرویز ثابتی (یکی از
روسای ساواک در زمان
نصیری) از طریق منابع ساواک
که از سابق در محلهای حساس
نخست وزیری گمارده شده
بودند کسب اطلاع کرد که بختیار
حدود 60 میلیون تومان از
هزینه سری نخست وزیری را به
نفع خود برداشت کرده، که حدود
10 میلیون تومان را بابت
باختهای خود در قمار پرداخت و
حدود 10 میلیون تومان هم به
منوچهر آریانا (وزیر کار خود)
داده و بقیه را به جیب زده
است...
ولی این دزدی بختیار
در برابر خیانتی که او کرد، هیچ
است و آن لغو سفارشات وسایل
نظامی با آمریکا و انگلیس بود.
مسلما یکی از ماموریتهای
هایزر همین بود زیرا واسطه لغو
قرار داد باید نظامی باشد.
» در
منابع بسیاری وی را عضو
تشکیلات فراماسونری
می دانند.
براساس مدارک
موجود بختیار در لژ امید
اصفهان که اکثر اعضای آن
امریکاییان مقیم اصفهان بودند،
عضویت داشت.
بختیار در 15
مرداد 1370 در پاریس به
قتل رسید.
ر.ک: قیام 15 خرداد به روایت
اسناد ساواک، ج 1، صص 229
ـ 228
2ـ علی خلیلیان قمی فرزند
غلامحسین در سال 1320 در
شهرستان قم به دنیا آمد.
وی تا
سال 1324 در قم بود و تا سال
ششم ابتدایی به تحصیل
پرداخت و سپس به تهران آمد.
خلیلیان فعالیت های خود را از
طریق شرکت در جلسات منزل
شیخ باقر نهاوندی شروع کرد و
توسط وی با اللهیار صالح و
داریوش فروهر آشنا گردید.
وی در سال 1337 به عراق
رفت و پس از روی کار آمدن
عبدالکریم قاسم به عضویت
حزب شیوعی عراق در آمد.
وی در سال 1338 به ایران
بازگشت و در سال 1339 در
کرمانشاه دستگیر و به مدت
5 /2 ماه به زندان رفت.
مشارالیه برای بار دوم در 19
ماه رمضان سال 43 در مسجد
لرزاده دستگیر و چهار ماه به
حبس رفت.
وی از سال 1344
همکاری خود را با ساواک
شروع کرد و بطور مشخص از
آذر ماه سال 49 با مقرری
ماهانه /4000 ریال به
همکاری خود با ساواک ادامه
داد.
خلیلیان مدتی تحویلدار شرکت
آزمایش در تهران نو بود و
مدتی در بازار تهران به کارگری
اشتغال داشت که در سال 1357،
شغل وی دلاّل بازاری معرفی
شده است.
3ـ شرکت ملی گراها در مجلس
ترحیم شهید حاج آقامصطفی
خمینی:
با پخش خبر ارتحال آیت الله
سید مصطفی خمینی (ره)
مجالس بزرگداشت متعددی در
سراسر ایران و حتی کشورهای
اسلامی و غیر اسلامی برپا
گردید.
از جمله در شهرستان
مذهبی قم از طرف آیات عظام،
مجالس متعددی در مسجد اعظم
و دیگر مساجد و تکایا، برقرار
شد که در یکی از آنها داریوش
فروهر به همراه تعدادی از
اعضای حزب ملت شرکت
داشته اند و در مجلس
بزرگداشت مورخه 8 /8 /56
در مسجد ارک تهران نیز
مهندس بازرگان و داریوش
فروهر و تعدادی از اعضای
حزب ملت از جمله خسرو سیف
که با شاپور بختیار ارتباط،
داشتند، شرکت کرده اند
برای اطلاع بیشتر از چگونگی
برگزاری این مجالس و
گستردگی آن به کتاب: انقلاب
اسلامی به روایت اسناد
ساواک، جلد اول، صفحات 1 تا
90 مراجعه بفرمائید.
منبع:
کتاب
آیتالله سید مرتضی پسندیده به روایت اسناد ساواک صفحه 380